Họ chín đời còn hơn người dưng, người trong nhà với nhau phải biết chừng mực, nhẫn nhịn

"Họ chín đời còn hơn người dưng" là một câu châm ngôn lâu đời của người Việt, ám chỉ rằng người trong nhà với nhau phải biết chừng mực, nhường nhịn, hòa hảo, thế mới vui vẻ, sum vầy.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 19/02
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Trong những thập niên đầu thế kỷ 20, những câu chuyện trong bộ sách Quốc Văn giáo khoa thưLuân lý giáo khoa thư được sử dụng để giảng dạy cho mọi trường tiểu học ở Việt Nam. Những bài học trong bộ sách ấy đã góp phần bồi dưỡng những kiến thức cơ bản, nêu lên những đạo lý làm người.

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Luân Lý Giáo Khoa Thư.

Ở phần lớp Sơ đẳng (Luân lý giáo khoa thư, tr. 96), truyện tên "Bổn phận người trong họ ăn ở với nhau" có nhắc tới câu cách ngôn rằng: "Họ chín đời còn hơn người dưng". Câu chuyện ấy như sau:

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Họ chín đời còn hơn người dưng.

Nhà ông Trương Công Nghệ thời xưa, họ hàng chín đời vẫn chung sống với nhau rất hòa thuận. Nhà vua nghe vậy liền lấy làm lạ, một hôm ngự giá tới chơi nhà. Vua hỏi rằng: "Cớ sao anh em họ hàng nhà người cư xử hòa thuận được như thế?". Thấy vậy, ông Trương Công Nghệ liều lấy bút giấy, viết một trăm chữ "Nhẫn" rồi dâng lên cho vua coi. Vua khen là phải, thưởng cho ông mấy tấm lụa. 

Trong cùng họ, dù có chi nọ chi kia những cũng đều cũng một ông tổ, cùng khí huyết với nhau, tựa như một cây to cổ thụ có nhiều cành mà vẫn nguyên gốc. Vì thế, người trong một họ nên yêu thương lẫn nhau, giúp đỡ lẫn nhau, nhất là phải nhường nhịn nhau để ai nấy đều vui vẻ, hạnh phúc. Từ xưa, các vua chúa vẫn lấy sự hòa thuận trong gia đình làm điều coi trọng. Thế nên vua Tự Đức mới từng ban dụ rằng: "Phàm nhà nào anh em họ hàng sống với nhau được hòa mục, hằng nam quan sở tại phải làm sớ tâu lên để nhà vua ban thưởng".

Nhờ câu chuyện trên, người ta mới thấy rõ chữ Nhẫn là đáng quý. "Họ chín đời còn hơn người dưng", không phải lúc nào gia đình cũng hòa thuận vui vẻ, quan trọng là có xích mích bất hòa vẫn giữ được chữ nhẫn. Nhẫn có nghĩa là chịu đựng, nhường nhịn, lại vừa là nhẫn nhục, kiên nhẫn, nhẫn nại.

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Không phải lúc nào gia đình cũng hòa thuận vui vẻ, quan trọng là có xích mích bất hòa vẫn giữ được chữ nhẫn.

Nhẫn là đức tính cao đẹp ngàn đời của người Á Đông, là quy tắc ứng xử cốt lõi trong cuộc sống. Người Việt từ xưa đã lấy tình thương làm cốt lõi, đề cao chữ Nhẫn trong cuộc sống. Ta chủ trương nhường nhịn, an yên, không ngại nhận phần kém để giữa hòa khí, cũng không để bụng, thù hằn ai lâu dài. 

Nhẫn là điều tích cực, là thiện lương, là sự trưởng thành, chín chắn trong tâm trí, nào phải hèn nhát, nhún nhường như nhiều người lầm tưởng. Càng là những người thân thiết với nhau, nhất là những người trong cùng một gia đình, càng phải biết chữ Nhẫn, không vì thân thiết mà xuề xòa, hỗn hào. Nhẫn không phải là chịu khuất phục, nhún nhường ai đó, mà là kiên nhẫn, nhẫn nại khi gặp chuyện, không buông lời xúc phạm, không tỏ thái độ hỗn hào, vì hòa khí gia đình mà biết nhẫn.

Đạo làm con phải sống trọn chữ hiếu, nhất định không được oán trách cha mẹ

 

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Nhân sinh tại thế, biết mình còn thiếu hiểu biết, ngu muội so với đời không phải là việc dễ dàng.

Trí tuệ lớn nhất đời người là tự biết mình ngu muội
0 Bình luận

Trong các ác nghiệp, khẩu nghiệp là nghiệp con người dễ phạm phải nhất, nghĩ gì nói nấy chỉ khiến rước nghiệp lực về mình, biết tu cái miệng chính là tự tích đức.

Biết tu cái miệng chính là tự tích đức
0 Bình luận

Cố nhân có câu, kẻ càng cao ngạo càng dễ ngã ngựa, có chút tài lẻ đã tự mãn, kiêu căng thì chỉ sớm rước họa vào thân.

Kẻ càng cao ngạo càng dễ ngã ngựa đường dài
0 Bình luận

Tin liên quan

Lagom có ý nghĩa là vừa đủ, cân bằng, hạnh phúc, là triết lý sống thấm nhuần trong văn hóa Thụy Điển nhiều đời nay.

Nghĩ về triết lý Lagom của người Thụy Điển: Sống trên đời chỉ cần vừa đủ để hạnh phúc
0 Bình luận

50 năm sau, nhân loại vô cùng ngỡ ngàng vì nhiều dự đoán tưởng chừng chỉ nằm trong chí tưởng tượng của Isaac Asimov lại trở thành hiện thực.

Những lời tiên tri gần như chính xác về tình hình thế giới 50 năm sau của nhà văn Mỹ Isaac Asimov
0 Bình luận

Nhiều lời truyền miệng cho rằng, sau khi hạ kẻ thù thổ dân da đỏ Bắc Mỹ sẽ lột da đầu kẻ thù để mua vui, sưu tầm chiến tích. Sự thật có phải vậy không?

Bóc trần sự thật về tục lột da đầu kẻ thù của thổ dân da đỏ Bắc Mỹ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất