Họ chín đời còn hơn người dưng, người trong nhà với nhau phải biết chừng mực, nhẫn nhịn

"Họ chín đời còn hơn người dưng" là một câu châm ngôn lâu đời của người Việt, ám chỉ rằng người trong nhà với nhau phải biết chừng mực, nhường nhịn, hòa hảo, thế mới vui vẻ, sum vầy.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 19/02
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Trong những thập niên đầu thế kỷ 20, những câu chuyện trong bộ sách Quốc Văn giáo khoa thưLuân lý giáo khoa thư được sử dụng để giảng dạy cho mọi trường tiểu học ở Việt Nam. Những bài học trong bộ sách ấy đã góp phần bồi dưỡng những kiến thức cơ bản, nêu lên những đạo lý làm người.

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Luân Lý Giáo Khoa Thư.

Ở phần lớp Sơ đẳng (Luân lý giáo khoa thư, tr. 96), truyện tên "Bổn phận người trong họ ăn ở với nhau" có nhắc tới câu cách ngôn rằng: "Họ chín đời còn hơn người dưng". Câu chuyện ấy như sau:

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Họ chín đời còn hơn người dưng.

Nhà ông Trương Công Nghệ thời xưa, họ hàng chín đời vẫn chung sống với nhau rất hòa thuận. Nhà vua nghe vậy liền lấy làm lạ, một hôm ngự giá tới chơi nhà. Vua hỏi rằng: "Cớ sao anh em họ hàng nhà người cư xử hòa thuận được như thế?". Thấy vậy, ông Trương Công Nghệ liều lấy bút giấy, viết một trăm chữ "Nhẫn" rồi dâng lên cho vua coi. Vua khen là phải, thưởng cho ông mấy tấm lụa. 

Trong cùng họ, dù có chi nọ chi kia những cũng đều cũng một ông tổ, cùng khí huyết với nhau, tựa như một cây to cổ thụ có nhiều cành mà vẫn nguyên gốc. Vì thế, người trong một họ nên yêu thương lẫn nhau, giúp đỡ lẫn nhau, nhất là phải nhường nhịn nhau để ai nấy đều vui vẻ, hạnh phúc. Từ xưa, các vua chúa vẫn lấy sự hòa thuận trong gia đình làm điều coi trọng. Thế nên vua Tự Đức mới từng ban dụ rằng: "Phàm nhà nào anh em họ hàng sống với nhau được hòa mục, hằng nam quan sở tại phải làm sớ tâu lên để nhà vua ban thưởng".

Nhờ câu chuyện trên, người ta mới thấy rõ chữ Nhẫn là đáng quý. "Họ chín đời còn hơn người dưng", không phải lúc nào gia đình cũng hòa thuận vui vẻ, quan trọng là có xích mích bất hòa vẫn giữ được chữ nhẫn. Nhẫn có nghĩa là chịu đựng, nhường nhịn, lại vừa là nhẫn nhục, kiên nhẫn, nhẫn nại.

ho-chin-doi-con-hon-nguoi-dung
Không phải lúc nào gia đình cũng hòa thuận vui vẻ, quan trọng là có xích mích bất hòa vẫn giữ được chữ nhẫn.

Nhẫn là đức tính cao đẹp ngàn đời của người Á Đông, là quy tắc ứng xử cốt lõi trong cuộc sống. Người Việt từ xưa đã lấy tình thương làm cốt lõi, đề cao chữ Nhẫn trong cuộc sống. Ta chủ trương nhường nhịn, an yên, không ngại nhận phần kém để giữa hòa khí, cũng không để bụng, thù hằn ai lâu dài. 

Nhẫn là điều tích cực, là thiện lương, là sự trưởng thành, chín chắn trong tâm trí, nào phải hèn nhát, nhún nhường như nhiều người lầm tưởng. Càng là những người thân thiết với nhau, nhất là những người trong cùng một gia đình, càng phải biết chữ Nhẫn, không vì thân thiết mà xuề xòa, hỗn hào. Nhẫn không phải là chịu khuất phục, nhún nhường ai đó, mà là kiên nhẫn, nhẫn nại khi gặp chuyện, không buông lời xúc phạm, không tỏ thái độ hỗn hào, vì hòa khí gia đình mà biết nhẫn.

Đạo làm con phải sống trọn chữ hiếu, nhất định không được oán trách cha mẹ

 

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Nhân sinh tại thế, biết mình còn thiếu hiểu biết, ngu muội so với đời không phải là việc dễ dàng.

Trí tuệ lớn nhất đời người là tự biết mình ngu muội
0 Bình luận

Trong các ác nghiệp, khẩu nghiệp là nghiệp con người dễ phạm phải nhất, nghĩ gì nói nấy chỉ khiến rước nghiệp lực về mình, biết tu cái miệng chính là tự tích đức.

Biết tu cái miệng chính là tự tích đức
0 Bình luận

Cố nhân có câu, kẻ càng cao ngạo càng dễ ngã ngựa, có chút tài lẻ đã tự mãn, kiêu căng thì chỉ sớm rước họa vào thân.

Kẻ càng cao ngạo càng dễ ngã ngựa đường dài
0 Bình luận

Tin liên quan

Lagom có ý nghĩa là vừa đủ, cân bằng, hạnh phúc, là triết lý sống thấm nhuần trong văn hóa Thụy Điển nhiều đời nay.

Nghĩ về triết lý Lagom của người Thụy Điển: Sống trên đời chỉ cần vừa đủ để hạnh phúc
0 Bình luận

50 năm sau, nhân loại vô cùng ngỡ ngàng vì nhiều dự đoán tưởng chừng chỉ nằm trong chí tưởng tượng của Isaac Asimov lại trở thành hiện thực.

Những lời tiên tri gần như chính xác về tình hình thế giới 50 năm sau của nhà văn Mỹ Isaac Asimov
0 Bình luận

Nhiều lời truyền miệng cho rằng, sau khi hạ kẻ thù thổ dân da đỏ Bắc Mỹ sẽ lột da đầu kẻ thù để mua vui, sưu tầm chiến tích. Sự thật có phải vậy không?

Bóc trần sự thật về tục lột da đầu kẻ thù của thổ dân da đỏ Bắc Mỹ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 21 giờ trước
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất