Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.889 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.429 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương8 Thành viên · 763 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.094 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Ếch ngồi đáy giếng: biểu tượng của sự hạn hẹp và cố chấp
Hình ảnh con ếch ngồi đáy giếng mà cổ nhân nhắc đến trong câu từ lâu đã trở thành phép ẩn dụ điển hình trong văn hóa Á Đông để chỉ những người có tầm nhìn hạn hẹp nhưng lại ngộ nhận về sự hiểu biết của mình. Với con ếch, vòng tròn miệng giếng là cả bầu trời. Một vũng nước nhỏ cũng được nó tưởng là đại dương mênh mông. Nó sống cả đời trong chiếc giếng sâu, không biết ngoài kia là gì và khi được kể về biển cả nó không tin, không hiểu, thậm chí cho đó là chuyện viển vông.
Điều đáng nói là, ếch không sai khi nhìn thế giới từ đáy giếng mà sai là ở chỗ nó nghĩ rằng thế giới chỉ có vậy. Cũng giống như nhiều người trong đời thực: họ không hề nhận ra rằng nhận thức của mình bị giới hạn bởi hoàn cảnh, giáo dục, thành kiến, kinh nghiệm sống. Nhưng thay vì khiêm tốn học hỏi để mở rộng góc nhìn, họ lại khăng khăng bảo vệ điều nhỏ hẹp như chân lý tuyệt đối.
Côn trùng mùa hè và “căn bệnh mùa vụ” trong tư duy hiện đại
Cũng tương tự, côn trùng mùa hè không thể hiểu băng tuyết, không phải vì băng tuyết không tồn tại, mà vì chúng sống quá ngắn để từng trải qua mùa đông. Chúng chỉ biết nắng ấm, hoa cỏ, sự sống dồi dào và khi có ai nói về một thế giới lạnh giá, tĩnh lặng, băng giá đến chết chóc, chúng không thể tưởng tượng nổi.
Hình ảnh này phản ánh những người có tư duy mùa vụ, ngắn hạn, thiển cận. Họ chỉ hiểu được điều gì đang diễn ra trong “hiện tại” của mình và không thể hoặc không muốn chuẩn bị cho những biến động dài hạn, những khả năng nằm ngoài tầm trải nghiệm. Đây là vấn đề của rất nhiều người trong xã hội hiện đại: họ chạy theo trào lưu, phản ứng theo cảm xúc tức thì, đánh giá mọi thứ chỉ bằng cái nhìn bề mặt mà không có sự đào sâu, đối chiếu, phản biện.
Thế giới rộng lớn hơn chiếc giếng và mùa hè của ta
Cả hai hình ảnh con ếch và côn trùng mùa hè mà cổ nhân nhắc đến đều nhấn mạnh một điều: con người rất dễ giới hạn thế giới vào những gì họ từng biết, từng thấy. Nhưng chân lý, tri thức và kinh nghiệm nhân loại không nằm gọn trong bất kỳ chiếc giếng hay mùa nào. Chúng đòi hỏi sự vượt thoát khỏi những giới hạn cũ phải bước ra khỏi chiếc giếng tư duy, phải dám trải qua những mùa đông khắc nghiệt thì mới hiểu được sự thật trọn vẹn.
Muốn hiểu biển cả, cần lên khỏi miệng giếng. Muốn biết băng tuyết, phải vượt qua sự ngắn ngủi của mùa hè. Tương tự, muốn trưởng thành về trí tuệ, con người buộc phải hạ cái tôi, đối diện với sự khác biệt, chấp nhận mình chưa đủ và học hỏi không ngừng. Phải có dũng khí thoát khỏi những điều an toàn, quen thuộc, phải có lòng tin rằng ngoài kia còn những điều mình chưa từng thấy, nhưng không vì thế mà không tồn tại.
Trong một thế giới đầy biến động như hiện nay, câu nói của cổ nhân vẫn nguyên giá trị. Giữa mạng xã hội đầy thông tin, nhưng cũng đầy định kiến; giữa những thế hệ trẻ đầy tài năng nhưng dễ rơi vào sự tự mãn; giữa một xã hội mà nhiều người thích “phản ứng nhanh” hơn là “suy nghĩ sâu” lời nhắc nhở về chiếc giếng và mùa hè kia càng trở nên thiết yếu.
Đừng làm ếch ngồi đáy giếng, dù bạn đang ở vị trí nào. Đừng là côn trùng mùa hè, dù cuộc sống bạn đang “ấm áp” thế nào đi nữa. Bởi biển cả vẫn ở ngoài kia, băng tuyết vẫn sẽ đến. Và chỉ những ai kịp mở rộng tầm nhìn, rèn luyện sự linh hoạt về tư duy, mới có thể tồn tại vững vàng trước sóng gió cuộc đời.
Tin liên quan
Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng” không chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về dấu ấn mà mỗi con người để lại trong cuộc đời.
Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.
Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.
Bài mới
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư
Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.