3 điều chứng minh Lưu Bị chưa sánh bằng Tào Tháo, thua ngay ở điểm mình mạnh nhất

Có ý kiến cho rằng, thời Tam Quốc, Ngụy - Thục - Ngô sở dĩ có thể chia 3 thiên hạ vì Tào Tháo có thiên thời, Tôn Quyền có địa lợi, Lưu Bị được nhân hòa. Nhưng theo trang phân tích lịch sử Trung Quốc Qulishi, quan niệm này thực tế không chính xác.

Nói về nhân hòa, tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa của tác giả La Quán Trung phác họa Lưu Bị cả đời gương cao ngọn cờ nhân nghĩa, tranh đấu cho sự phục hưng nhà Hán. 

Trên thực tế, năng lực nhìn người của Lưu Bị chưa chắc đã cao hơn Tào Tháo. Lưu Bị cũng không làm tốt việc ổn định nội bộ như Tào Tháo, dẫn đến Thục Hán chia bè kết phái, mâu thuẫn nội bộ, không có nhân tài để phát triển tiếp.

Theo Qulishi, có 3 dấu hiệu cho thấy Lưu Bị không hẳn là người nhân đức, giỏi chiêu hiền đãi sĩ hay sáng suốt, biết nhìn người:

Thứ nhất, Lưu Bị không quan tâm hết mực đến thuộc hạ. 

Từ Thứ là mưu sĩ hàng đầu của Lưu Bị từng giúp thắng liền mấy trận nhưng ông trước sau chưa từng thăm hỏi hay dốc lòng che chở cho gia quyến người này.

Vào năm 208, Tào Tháo mang đại quân xuống đánh Kinh châu. Lưu Bị đem dân sơ tán, bị Tào Tháo đánh bại. Gia quyến Lưu Bị và mẹ Từ Thứ là Từ Trác bị vây bắt tại đây. Tào Tháo nhờ mẹ Từ Thứ viết thư chiêu dụ con về phe mình. Từ Thứ nhận được thư mẹ liền bái biệt Lưu Bị sang phục vụ cho Tào Tháo.

Năm xưa, Quản Trọng trước lúc qua đời từng đặc biệt nhắc nhở Tề Hoàn Công không thể trọng dụng Dịch Nha, Thụ Điêu và Khai Phương. Trong 3 người này, một người bỏ rơi con trai, một người bỏ rơi huynh đệ, một người không cần cha mẹ. Vậy nên đều không dùng được.

Chuyện Lưu Bị không bảo vệ được gia quyến cũng lặp đi lặp lại nhiều lần. Vậy điều gì đảm bảo ông có thể chăm lo và quan tâm thuộc hạ dưới trướng?

Thứ hai, Lưu Bị bị cho là phụ nghĩa khi đối xử với ân nhân

Lưu Bị từng nói rằng: "Nay ta với Tào Tháo như nước với lửa, Tháo cấp bách, ta khoan thai; Tháo tàn bạo, ta nhân từ; Tháo xảo quyệt, ta trung hậu; cái gì cũng ngược với Tháo cả, việc mới thành được vậy. Nay được cái nhỏ mà mất đi tín nghĩa với thiên hạ, ta không đành lòng".

Và lời nói của Lưu Bị bị xem là nguyên nhân trực tiếp khiến Tào Tháo giết Lã Bố - người được coi là ân nhân của Lưu Bị. Lã Bố từng có lần giải nguy cho Lưu Bị trước sự đe dọa từ thế lực Viên Thuật. Khi Tào Tháo tấn công Từ Châu, Lã Bố cũng đem quân đánh vào Duyệt Châu khiến quân Tào rút lui, xem như cũng ngầm giúp Lưu Bị.

Vào thời điểm Lã Bố rơi vào đường cùng, xin hàng Tào Tháo thì Lưu Bị chẳng ngó ngàng tới. Thậm chí còn khuyên Tháo nên thẳng tay giết.

Thứ ba, Lưu Bị không tạo ra "cái uy" của nhà lãnh đạo như Tào Tháo

Việc Lưu Bị không tạo ra được "cái uy" của quân chủ như Tào Tháo đã dẫn đến hệ lụy, nội bộ nhà Thục Hán chia bè kết phái, nhân tài không có cơ hội phát triển.

Trang Qulishi nhận xét rằng, một mặt trung thành với Lưu Bị, Gia Cát Lượng, Mã Siêu, Hoàng Trung, Quan Vũ cũng gây dựng phe phái riêng, đấu đá lẫn nhau. 

Lưu Bị trước sau còn hành xử không đồng nhất. Ông từng "ba lần hạ cố đến lều tranh" để mời Gia Cát Lượng nhưng cuối cùng không thực sự trọng dụng Lượng. Đến khi lâm trung, Lưu Bị lại giao con trai cho Gia Cát Lượng dạy bảo, để Lượng lũng đoạn triều đình, ưu ái người quen, khắt khe người dưng.

Lưu Bị cũng quá ưu ái Quan Vũ, Trương Phi dẫn đến việc 2 danh tướng này lạm quyền. Một người để mất Kinh Châu và mất mạng, người kia bị thuộc hạ hại chết.

Lưu Bị cũng không quyết đoán để dùng Trương Nhiệm, dù là tướng giỏi và có tài thao lược. Khi Lưu Bị dẫn quân vào Ích Châu, thái thú Ích Châu Trương Nhiệm giết chết giết chết quân sư của Lưu Bị là Bàng Thống.

Sau khi bắt được Trương Nhiệm, Lưu Bị muốn giữ vị tướng tài này, nhưng Trương Nhiệm nói: “Trung thần há chịu thờ hai chúa". Gia Cát Lượng nghe vậy liền lệnh đem Trương Nhiệm đi chém đầu.

Chưa hết, Lưu Bị không làm tốt bằng Tào Tháo trong việc chiêu mộ nhân tài. Đối với Tào Tháo, chỉ cần là nhân tài, tự khắc được trọng dụng, dù trước đây có thể gây thù oán với nhà họ Tào. Tất Kham, Ngụy Chủng là những người từng phản Tào Tháo, đến cuối cùng Tào Tháo vẫn tha mạng, tiếp tục tin dùng. Trong khi đó, nhân tài gia nhập Thục Hán nhất định phải có nhân phẩm tốt, tài đức vẹn toàn mới được trọng dụng.

Và kết quả, nhà Thục Hán suy yếu, khan hiếm nhân tài, trái ngược hoàn toàn với Tào Ngụy. Điều này để thấy rằng, Lưu Bị cũng có những mặt hạn chế, chưa sánh bằng Tào Tháo.

Xem thêm: Yếu tố then chốt giúp Lưu Bị từ kẻ bán giày cỏ trở thành hoàng đế: Ai làm lãnh đạo cũng cần học hỏi