Nóng giận gọi là “Nổi cơn tam bành”, vậy “tam bành” trong câu có ý nghĩa là gì?

Người Việt Nam khi muốn chỉ ai đó đang nổi giận gay gắt thì hay nói là “nổi cơn tam bành”. Vậy “tam bành” trong câu có ý nghĩa gì? Tại sao người xưa lại dùng “tam bành” để chỉ cơn nóng giận?

Diệu Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

“Tam bành” trong câu “Nổi cơn tam bành” là gì?

Đạo gia giảng rằng: Trong mỗi người đều có ba cái thây ma (tam thi), lần lượt là thượng thi, trung thu và hạ thi. Vì chúng trú ngụ trong thân người, cùng tồn tại với thân người từ khi sinh ra cho đến lúc mất đi nên mới được ví là trường tồn như Thọ Tinh, sống lâu như Bành Tổ. Chủng thây ma này vì thế nên lấy chữ “Bành” làm họ. Ở hồi thứ 27 Tây du ký, khi Bạch Cốt Tinh hóa thân thành ông lão cũng được miêu tả giống như Thọ Tinh, Bành Tổ.

Trong Thái Thượng Tam Thi Trung Kinh viết: “Thượng thi tên Bành Cư, thích báu vật, ở trong đầu con người; Trung thi tên Bành Chất, thích ngũ vị, ở nơi bụng con người; Hạ thi tên Bành Kiểu, thích sắc dục, ở trong chân con người”. Vì có ba chủng thây ma này trong cơ thể nên con người mới mê đắm tiền tài vật chất, thích hưởng lạc, coi sắc dục là bản tính của mình. Kỳ thực, đó đều là tâm ma!

Văn của Liễu Tông Nguyên thời nhà Đường có nói, ba thứ “thi trùng” này thường rình rập, hễ người ta làm gì lầm lỡ, lén lút thì đến ngày Canh Thân nó liền tâu Ngọc Hoàng Thượng Đế. Vì vậy, người ta tin rằng sự nóng nảy giận dữ của một người là do “tam bành” làm ra. Thế nên người xưa mới có câu “nổi cơn tam bành”.

Nong-gian-goi-la-noi-con-tam-banh-vay-tam-banh-co-nghia-gi-2

Trong danh tác Truyện Kiều của Nguyễn Du, khi Thúy Kiều bị Mã Giám Sinh lừa gạt mang về Lâm Truy, mượn tiếng là cưới vợ lẽ nhưng thực ra là mua về làm gái lầu xanh. Khi Tú Bà (vợ Mã Giám Sinh) bảo Kiều lạy mình là “mẹ”, Mã Giám Sinh là “cậu” (bố) thì Kiều ngơ ngác phân trần mình đã được cưới hỏi ra sao, “chung chạ” với Mã thế nào khiến Tú Bà hầm hầm nổi cơn giận:

“Mụ nghe nàng nói hay tình

Bấy giờ mới nổi tam bành mụ lên

Này này! Sự đã quả nhiên

Thôi đà cướp sống chồng min đi rồi!”.

Mấy chữ “Nổi tam bành mụ lên” này khiến người đọc liên tưởng đến câu cửa miệng “nổi cơn tam bành” xưa nay thường dùng. Lúc này hẳn là ba cái “thi trùng” trong thân thể mụ đột nhiên trỗi dậy, khiến mụ văng ra những lời tục tĩu và hành hạ Thuý Kiều không ngơi tay.

Phật gia tuy không giảng về “tam bành” nhưng cũng đề cập đến “thất tình lục dục” của con người. Trong đó có Nộ (giận) là một trong số 7 loại tình cảm thuộc ‘thất tình”. Ngoài ra còn có: hỉ, ái, ố, bi, lạc, dục, mừng, yêu, ghét, thương, vui, muốn. Chúng đều là những từ thể hiện ma tính bên trong con người. Con người sống trong thế tục thường bị các chủng ma tính này can nhiễu tư tưởng, che mờ lý trí khiến hành xử sai lệch với đạo lý. Ví như khi tức giận thì mắng cha chửi mẹ, đánh đập vợ con, đây chính là bị ma chướng can nhiễu. Nên Phật mới khuyên răn con người nên tu luyện để từ bỏ ma tính, bồi đắp Phật tính trong người để không làm những điều trái với đạo lý luân thường.

Tiêu đề của hồi thứ 27 trong Tây du ký cũng gọi Bạch Cốt Tinh là “thây ma”, cụ thể: “Thây ma ba lượt trêu Tam Tạng, Đường Tăng giận đuổi Mỹ Hầu vương”. Ngộ Không ba lần đánh Bạch Cốt Tinh, phải chăng cũng chính là ba lần diệt trừ thây ma trong thân người – diệt bỏ Tam Bành? Hạ được Bạch Cốt Tinh, phải chăng chính là hàm ý là khống chế được thất tình lục dục trong thân người?

Xem thêm: Cổ nhân dạy: “Người có lông mọc nhiều ở 4 vị trí này tài lộc đến không cản được”

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Câu chuyện liên quan đến Bàng Thông - vị đại thần của nước Ngụy thời Chiến Quốc chính là nguồn gốc phát sinh ra câu nói "tam nhân thành hổ".

Người xưa nói: 'Tam nhân thành hổ', có nghĩa là gì?
0 Bình luận

Người xưa khuyên con người cần làm việc và nghỉ ngơi hợp lý thì mới có thể trải nghiệm vẻ đẹp của cuộc sống này. “Năm ngày bận rộn, một ngày rảnh rỗi”, chính là vì như thế!

Người xưa khuyên: Đời người bất kỳ ai cũng cần có 5 bận rộn 1 nhàn rỗi
0 Bình luận

Vì sao người xưa nói “Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông”? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Người xưa nói: “Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông”, có nghĩa là gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Cổ nhân dạy “Trên bàn không nên bày 3 món ăn”, vậy “3 món” trong câu ám chỉ món gì? Và vì sao người xưa lại nói như vậy? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Cổ nhân dạy: “Trên bàn không nên bày 3 món ăn”, vì sao?
0 Bình luận

Cổ nhân nói: “Người nghèo không dời nhà, người giàu không dời mồ”, chỉ một câu nói đơn giản nhưng hàm ý nhiều ý nghĩa mà người xưa gửi gắm.

Cổ nhân nói: “Người nghèo không dời nhà, người giàu không dời mồ”
0 Bình luận

Cổ nhân nói “Cây rung lá rụng người rung phúc bạc, ăn nói tùy tiện mệnh yểu không tốt”, để răn dạy con cháu phải biết giữ mồm giữ miệng, đừng khua môi múa mép kẻo đắc tội với người khác.

Cổ nhân nói: “Cây rung lá rụng người rung phúc bạc, ăn nói tùy tiện mệnh yểu không tốt”, vì sao?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Đăng Dương
Đăng Dương 12 giờ trước
Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 4 ngày trước
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng” không chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về dấu ấn mà mỗi con người để lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 06/07
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 05/07
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 04/07
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 03/07
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 02/07
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 01/07
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất