Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.898 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.445 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương9 Thành viên · 764 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.097 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư
Đạo của Trời, hay chính là cách vận hành của vũ trụ, luôn hướng đến sự cân bằng và điều hòa. Trời không thiên vị kẻ mạnh, cũng chẳng ruồng rẫy kẻ yếu. Nơi nào quá nóng, Trời gửi gió đến làm mát. Nơi nào cằn khô, rồi cũng sẽ có mưa về. Cây cao vươn lên để nhận ánh sáng, nhưng gốc rễ nằm sâu trong đất, hút nước ngầm chia cho cả những bụi cỏ nhỏ. Tự nhiên không thiên vị, cũng chẳng tranh giành. Đạo của Trời là thứ vận hành âm thầm nhưng bền vững, không phô trương mà vẫn bù đắp, điều tiết và hài hòa cho muôn vật. Đó là lý do vì sao thiên nhiên khi chưa bị con người can thiệp luôn có khả năng tự chữa lành, tự hồi sinh.
Thế nhưng, đạo của con người lại thường đi ngược. Con người, khi bị dẫn dắt bởi lòng tham, lại có xu hướng tích lũy cho mình đến mức thừa mứa, và bằng cách ấy, vô tình lấy đi phần sống của những người khác. Kẻ đã đủ lại muốn nhiều hơn. Kẻ đang thiếu thì mãi chật vật. Sự phân hóa giàu nghèo, quyền lực, tri thức, tình cảm tất cả đều là hậu quả của cách hành xử chỉ hướng về cái tôi, mà quên mất cái ta, cái chung.
Xã hội ngày nay là một ví dụ rõ ràng. Có những nơi thực phẩm bị bỏ phí mỗi ngày, trong khi nơi khác người ta phải chắt chiu từng bữa ăn. Có những người không biết tiêu hết tài sản của mình ra sao, còn nhiều người khác lại quay cuồng với nợ nần và mưu sinh. Có những đứa trẻ sinh ra đã có mọi điều kiện để phát triển, trong khi có những đứa trẻ không bao giờ biết đến một mái trường hay trang sách. Chúng ta đang sống trong một thế giới mà “đạo của người” ngày càng xa rời “đạo của trời”.
Lão Tử viết những dòng ấy không để than vãn, mà là để đánh thức. Khi ông chỉ ra sự chênh lệch giữa hai con đường tự nhiên và nhân tạo ông cũng ngầm gửi gắm rằng: con người hoàn toàn có thể lựa chọn một con đường khác. Khi con người biết điều tiết lại dục vọng, biết chia sẻ điều mình có, biết quan tâm đến sự cân bằng chung của cộng đồng và môi trường, thì “đạo của người” cũng có thể tiến gần hơn đến “đạo của trời”.
Không cần phải làm điều lớn lao. Chỉ cần khi đã đủ, ta biết dừng lại. Khi thấy ai đó cần giúp đỡ, ta biết giơ tay ra. Khi có tiếng nói, ta biết chia sẻ tiếng nói ấy cho những ai đang bị lãng quên. Khi có quyền lực, ta biết dùng nó để bảo vệ chứ không phải để chiếm hữu. Khi có tình cảm, ta biết yêu thương một cách công bằng. Những hành động tưởng nhỏ ấy lại chính là cách để kéo lại sự cân bằng mà con người đang vô tình đánh mất.
Câu nói của Lão Tử là một tấm gương để soi lại chính mình. Ta đang sống theo quy luật nào? Ta đang thêm vào sự cân bằng, hay đang làm lệch cán cân chung? Và liệu, ta có dám dừng lại trước khi lấy quá nhiều, để phần lại cho những nơi đang thiếu hụt?
Bởi chỉ khi con người học được cách sống hài hòa không phải với tham vọng, mà với lòng tử tế thì khi đó, đạo của người mới hòa vào đạo của trời. Và chính lúc đó, xã hội mới có thể hướng đến một sự bền vững thật sự, không chỉ giàu về vật chất, mà còn giàu lòng người.
Xem thêm: Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!
Tin liên quan
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.
Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.
Có người sống cả đời vất vả, về già vẫn long đong. Nhưng cũng có người, tuổi trẻ nhiều gian truân, đến hậu vận lại được an nhàn, sung túc, đi đâu cũng gặp điều may mắn. Cổ nhân từng nói: “Phúc do tâm sinh, họa phúc tại nhân”, tức là vận mệnh mỗi người không hoàn toàn do số trời, mà phần lớn đến từ chính tính cách và hành vi của họ. Dưới đây là 4 đặc điểm của những người thường được quý nhân nâng đỡ, càng lớn tuổi càng hưởng phúc.
Bài mới
Câu nói của cổ nhân nghe qua tưởng chừng đơn giản, nhưng đó là đúc kết của một đời trải nghiệm, thấu hiểu nhân tình thế thái. Ai lĩnh ngộ được, người ấy sống an yên, tâm nhẹ tựa mây, không còn oán trách, sân si giữa dòng đời.
Khổng Tử, bậc hiền triết vĩ đại của phương Đông, từng để lại một lời răn nổi tiếng: “Đừng bao giờ kết bạn với người không có gì tốt hơn mình.” Thoạt nghe, câu nói này dễ bị hiểu lầm là sự kiêu ngạo, tự cho mình cao hơn người khác. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, ta sẽ nhận ra đây là lời khuyên thấm thía về cách chọn bạn, giữ bạn và tự hoàn thiện bản thân trong dòng chảy nhân sinh.
Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.