Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 5 giờ trước
Theo dõi

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi”, vì sao?

"Gạo" là lương thực thiết yếu, thứ có thể chia sẻ trong cơn đói. “Củi” là nhiên liệu, thứ mà mỗi nhà dùng đủ cho mình, khó dư dả. Người xưa dạy “vay gạo không vay củi” là để nhắc rằng: Có thể nhờ nhau trong lúc cấp bách, đói khát, nhưng chớ vay mượn những thứ quá vụn vặt, khó xoay sở, dễ khiến người giúp cảm thấy khó xử. Củi không như gạo nó lắt nhắt, nhỏ nhẻ, không phải ai cũng có dư. Mượn củi là mượn sự phiền lòng.

Câu này không chỉ nói về vật chất, mà còn mang nghĩa bóng: Trong cuộc sống, ta nên biết lựa đúng hoàn cảnh để nhờ vả. Giúp người khi cần là tốt, nhưng nếu không tinh tế, sự nhờ vả vô ý có thể làm mòn tình cảm, dẫn đến mất lòng.

Người xưa dặn “Mượn áo không mượn giày”, vì sao?

Tương tự, “mượn áo không mượn giày” cũng chứa một tầng nghĩa sâu xa. Áo thì có thể mặc rộng, người này người kia có thể dùng chung, nhưng giày thì vừa chân ai nấy đi. Mượn giày là mượn thứ riêng tư, dễ hỏng, khó trả lại như cũ. Nó ngầm chỉ rằng: trong cách cư xử, phải biết đâu là ranh giới giữa tiện dụng và bất tiện, giữa cái có thể chia sẻ và cái không nên động vào.

Hình ảnh đôi giày cũng tượng trưng cho con đường, hành trình riêng của mỗi người. Không ai có thể “đi hộ” đôi giày của người khác cũng như không ai có thể sống hộ cuộc đời ai. Đừng can thiệp quá sâu vào điều người khác khó lòng chia sẻ. Càng thân thiết càng phải giữ giới hạn, đó mới là cách duy trì mối quan hệ bền lâu.

nguoi-xua-dan-vay-gao-khong-vay-cui-muon-ao-khong-muon-giay-2-1450

Trong xã hội  hiện đại, đôi khi chúng ta quen với sự “tiện thể”, coi việc nhờ vả là điều đương nhiên. Nhưng người xưa lại dạy rằng: Giúp nhau là quý, nhưng giúp đúng lúc, đúng mức, đúng người mới là khôn ngoan. Đối với người đi vay, đừng vì thiếu thốn nhất thời mà đánh đổi sự thoải mái của người cho vay. Đối với người cho vay, cũng cần biết rạch ròi giới hạn, để giúp mà không bị lợi dụng, hỗ trợ mà không khiến tình cảm sứt mẻ.

“Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày” là câu nói ngắn mà đủ đầy, dạy ta cách sống khéo léo, biết điều, trân trọng cả người cho lẫn người nhận. Trong đời sống hiện đại, khi quan hệ xã hội ngày càng phức tạp, lời răn của người xưa vẫn còn nguyên giá trị.

Xem thêm: Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Tin liên quan

Hải An
Hải An 5 ngày trước

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm
0 Bình luận

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!
0 Bình luận

Người xưa có câu “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ, dù mệt đến đâu cũng đừng ngồi lên trên đùi người khác”, đây không chỉ là lời dạy mang tính tâm linh mà còn là bài học về đạo đức, cách hành xử trong đời sống thường nhật.

Người xưa nói “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ”, vế sau lại càng thêm thấm thía
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cha tôi già rồi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.

Hải An
Hải An 20/06
Người mẹ một mắt – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Suốt thời thơ ấu và cả khi lớn lên tôi chưa bao giờ thôi ghét mẹ. Lý do chính có lẽ vì bà chỉ có một con mắt. Bà là đầu đề khiến bạn bè trong lớp không ngừng chế giễu, trêu chọc tôi.

Hải An
Hải An 19/06
Vợ đẹp vợ xấu – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhiều người hỏi tôi:"Với điều kiện của anh có thể dư sức kiếm được cho mình một người vợ đẹp, sao anh lại chọn cô ấy?”. Nhưng với tôi cô ấy là người vợ đẹp nhất trên thế gian!

Thanh Tú
Thanh Tú 17/06
Người có 4 đặc điểm này về già “vận đỏ như son” đi đâu cũng gặp quý nhân tương trợ, đó là gì?

Có người sống cả đời vất vả, về già vẫn long đong. Nhưng cũng có người, tuổi trẻ nhiều gian truân, đến hậu vận lại được an nhàn, sung túc, đi đâu cũng gặp điều may mắn. Cổ nhân từng nói: “Phúc do tâm sinh, họa phúc tại nhân”, tức là vận mệnh mỗi người không hoàn toàn do số trời, mà phần lớn đến từ chính tính cách và hành vi của họ. Dưới đây là 4 đặc điểm của những người thường được quý nhân nâng đỡ, càng lớn tuổi càng hưởng phúc.

Thanh Tú
Thanh Tú 16/06
Chiến thắng chính mình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nếu không có sự nhầm lẫn của anh, tôi sẽ không biết việc chiến đấu với lòng tham của bản thân lại khó khăn đến thế. Tôi đã mất hàng giờ để suy nghĩ, để đấu tranh tư tưởng và may mắn là cuối cùng tôi đã làm đúng, đã chiến thắng được lòng tham của chính mình.

Hải An
Hải An 15/06
Người xưa dặn “Nghèo không tiếc 3 tiền, giàu không vào 3 cửa', càng ngẫm nghĩ càng thấm thía!

Câu nói “Nghèo không tiếc 3 tiền, giàu không vào 3 cửa” là một lời răn dạy sâu sắc của người xưa, phản ánh kinh nghiệm sống, triết lý nhân sinh và đạo lý ứng xử trong xã hội.

Hải An
Hải An 14/06
“Hợp đồng giúp việc” với mẹ chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cứ nghĩ mẹ chồng ki bo khi bắt các con phải ký hợp đồng giúp việc với mức lương 6 triệu/tháng. Nào ngờ đến ngày cuối cùng bà lại cho các con một món quà lớn đến bất ngờ.

Hải An
Hải An 13/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất