Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: 5 bước thấu tỏ kẻ tiểu nhân ở đời!

1.   Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: Nhìn dung nhan

Người cổ đại coi trọng tướng mạo. Nhưng không phải vì muốn lấy chuyện xấu đẹp của dung nhan để luận anh hùng. Mà do, cổ nhân quan niệm rằng “tướng tại tâm sinh”, nhìn dung nhan có thể đánh giá khí sắc, thần thái của một người.

Vào thời Tam Quốc, Tào Tháo có lần phải tiếp sứ giả của Hung Nô. Nhưng ông cảm thấy bản thân vóc dáng nhỏ bé, tướng mạo lại không xuất chúng nên đã để một nam nhân tuấn tú là Thôi Quý Khê đóng giả mình. Còn Tào Tháo lại vờ làm người lính cầm kiếm đứng hầu cận.

Khi sứ giả ra về, Tào Tháo liền cho gián điệp dò hỏi: “Ngài thấy Ngụy vương thế nào?”

Sứ giả liền trả lời: “Đại vương dung mạo tuấn tú, cử chỉ văn nhã. Còn người lính hầu cận bên cạnh mới đích thực là bậc anh hùng”.

Sử cũ có ghi chép lại, Tào Tháo có “vóc dáng nhỏ bé, nhưng thần thái anh phát”, âu cũng chính là vì vậy.

2.   Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: Trong tài hoa

Trong cuốn “Bản sự thi”, danh nhân Mạnh Khải thời Nhà Đường có ghi lại cuộc gặp gỡ của hai thi nhân là Lý Bạch và Hạ Tri Chương. Bấy giờ, Lý Bạch lần đầu rời quê hương tới kinh đô Trường An, có trọ tại một khách điếm. Hạ Tri Chương biết tin, liền tới thăm hỏi, cũng xin Lý Bạch một cuốn thơ để đọc.

 Lý Bạch liền đưa cuốn “Thục Đạo Nan” cho Hạ Tri Chương. Sau khi đọc xong, Hạ Tri Chương tấm tắc khen hay. Thậm chí, thi nhận họ Hạ còn ca ngợi Lý Bạch là "trích tiên nhân", đại ý khen Lý Bạch là người nhà trời giáng trần. Biết Lý Bạch thích uống rượu, Hạ Tri Chương liền tháo kim bài trên người để đổi lấy mỹ tử, cùng thi nhân họ Lý uống rượu ngâm thơ, kết giao bạn bè.

Hạ Tri Chương đối với Lý Bạch, có thể nói trước là cảm mến con người, sau là kính trọng tài hoa. Điều này cho thấy, đối với cổ nhân tài hoa là một phương diện để đánh giá người quân tử.

3.   Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: Xem tính cách

Trong “Kinh dịch” có viết “Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu, thủy lưu thấp, hỏa tựu táo”. Câu này có nghĩa: Cùng một tiếng thì dễ cộng hưởng, cùng một chí nguyện thì dễ hòa hợp, giống như nước chảy chỗ trũng, lửa tìm chỗ khô vậy.

Sự vật giống nhau về bản chất sẽ dễ dàng tương hợp. Tương tự, người với người muốn hòa hợp thì cũng cần phải tương đồng về tính cách. Muốn hòa hợp với nhiều người, bản thân cần phải tu tâm dưỡng tính, duy trì thái độ ôn hòa, cẩn trọng. Ở bên cạnh người hòa hợp chẳng khác nào được nghe một bản nhạc dịu êm, thưởng thức một tách trà thơm ngát, ngắm nhìn một đóa hoa nở rộ. Chúng ta sẽ hưởng thụ được sự yên tĩnh đến từ tâm tính hiền hòa, an lạc của đối phương.

4.   Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: Quý thiện tâm

Người xưa có câu “Ở hiền gặp lành”, nhưng không ít người lại cho rằng “Ở hiền ắt chịu thiệt”. Bởi, theo họ người hiền có chủ cưỡi, người hiền lành dễ bị làm khó.

Nhưng bạn nên hiểu rằng, hiền lành lương thiện khác với cả tin dễ dãi. Người thiện lương không phải là kiểu người chấp nhận bị người ngoài gây khó dễ, càng không phải tin người khác một cách mù quáng. Người hiền chính là trong lòng sẽ có thiện tâm, luôn mong muốn mang những điều tốt đẹp đến cho bản thân và người khác. Thế nên, cổ nhân răn dạy rằng: “Thiện tâm là của báu, cả đời dùng mãi không hết. Thiện tâm là ruộng tốt, giúp muôn đời của cải dồi dào".

Chuyện xưa kể rằng, Lý Thúc Đồng năm xưa là thầy giáo dạy nhạc. Trong một giờ học của ông, có học sinh ngồi dưới đọc sách tiêu khiển, lại có một người khác khạc nhổ trong giờ. Dù đang đứng trên bục giảng, nhưng thầy Lý khi ấy không hề lên tiếng.

Sau khi tan học, Lý Thúc Đồng mời hai học sinh này ở lại, dùng giọng điệu hòa nhã nhắc nhở họ lần sau không nên làm như vậy trong giờ học. Hai học sinh nghe vậy định cãi cố, nhưng Lý Thúc Đồng lúc ấy lại cúi gập người xuống. Điều đó khiến cả hai xấu hổ, ngượng ngùng, cúi đầu hối lỗi hứa không vi phạm thê lần nào nữa.

Ở đời, chỉ có người thiện lương mới có sức ảnh hưởng lâu dài tới người khác. Khi một người có thiện tâm trong lòng, hết thảy mọi phù phiếm trên thế gian đều tan biến nhường chỗ cho một tâm hồn thanh bạch, nhân ái và cao thượng.

5.   Kinh nghiệm nhìn người của cổ nhân: Xét nhân phẩm

Suy cho cùng, việc đánh giá một người, xem người đó là quân tử hay tiểu nhân phần lớn là coi nhân phẩm. Cũng bởi vậy, cổ nhân xưa quan niệm rằng “Lập đức, lập công, lập ngôn” là “tam bất hủ” của đời người. Trong đó, đứng đầu chính là “lập đức”.

Muốn làm được đại sự, trước nhất phải học cách làm người. Muốn đánh giá một người, điều đầu tiên phải nhìn vào chính là nhân phẩm của họ. Một người sở hữu nhân phẩm tốt sẽ luôn cẩn trọng, bao dung, thấu cảm. Sức hút của họ đến từ nhân cách tốt đẹp và khí chất cao quý toát ra từ chính vẻ đẹp của sự nhân ái, hòa nhã. Người có nhân phẩm tốt sẽ vừa tinh tế, vừa thông minh, biết coi trọng lẽ phải và biết lễ độ. Mỗi một câu nói đều đi vào lòng người, mỗi một hành động đều chuẩn mực.

Một người có nhân phẩm tốt, chỉ cần một ánh mặt, một lời nói, một cử chỉ của họ đều khiến cho người đối diện tình nguyện tin tưởng, hết mực kính trọng. Người như vậy mới xứng là bậc quân tử ở đời!

Xem thêm: Vòng tròn bạn bè và những quy tắc bất thành văn: Bạn cần chất lượng không cần số lượng