Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày9 Thành viên · 7.900 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.458 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương9 Thành viên · 768 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.098 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Người xưa dặn “Gia phong tốt vượng ba đời” nghĩa là gì?
Trong cõi nhân sinh, có những giá trị không hào nhoáng nhưng bền bỉ như mạch nước ngầm, nuôi lớn cả một dòng tộc qua năm tháng. Một trong những giá trị ấy, cổ nhân gọi là “gia phong” tức là nề nếp, quy tắc sống, cách con người trong một mái nhà đối đãi với nhau và với thế gian. Vì thế mới có câu “gia phong tốt vượng ba đời”.
Ý nghĩa câu nói “Gia phong tốt vượng ba đời” của người xưa
Gia phong không được viết thành điều lệ, không ban hành bằng sắc lệnh. Nó được truyền bằng ánh mắt của người mẹ, bằng giọng nói của người cha, bằng tấm lưng còng của ông bà tảo tần dậy sớm. Gia phong là thước đo vô hình, nhưng lại uốn nắn con người thành chính trực, lễ nghĩa, biết điều, biết người.
Một gia đình có gia phong tốt, chẳng cần răn đe nhiều. Bởi đứa trẻ từ nhỏ đã hiểu rằng, giữ gìn danh dự, giữ lời hứa, sống tử tế là điều không thể khác. Nó không phải vì sợ hãi, mà vì ý thức. Mà chính ý thức đạo đức mới là thứ không gì lay chuyển được khi bước ra đời.
Tại sao lại là “ba đời”? Vì ba đời là khoảng thời gian đủ để một tư tưởng được kiểm chứng bởi thời gian, thử thách và con người. Đời đầu gây dựng, đời thứ hai học hỏi, đời thứ ba gặt hái. Nếu đến đời thứ ba mà vẫn giữ được gia phong, thì truyền thống ấy đã trở thành tâm hồn tập thể. không ai bảo cũng tự biết sống cho phải đạo.
Cũng như cây đại thụ muốn cao lớn phải cắm rễ sâu. Gia phong là rễ của dòng tộc. Rễ tốt thì dù giông tố đến, cây vẫn đứng, bóng mát vẫn còn cho thế hệ mai sau.
Bài học truyền đời từ câu nói của người xưa
Ngày nay, khi xã hội chuyển mình không ngừng, công nghệ mở rộng tầm mắt nhưng cũng cuốn theo nhiều cám dỗ, gia phong chính là vành đai đạo đức giữ con người không trượt dài khỏi chính mình. Nhà cao cửa rộng không cứu nổi đứa con thiếu nền tảng. Tiền bạc nhiều không níu được một tâm hồn hư hỏng. Gia phong dạy con người biết dừng lại. Biết kính trên, nhường dưới. Biết nghĩ cho người khác, sống sao không hổ thẹn với tổ tiên. Nó không hô khẩu hiệu. Nó chỉ lặng lẽ truyền đời như mạch máu. Nhưng khi mất rồi, con cháu sẽ lạc phương hướng, dù trong tay có đủ tiện nghi hiện đại.
Gia phong không chỉ ảnh hưởng đến một cá nhân, mà là chất liệu tạo nên cả một cộng đồng. Gia đình dạy người ta cách sống. Cộng đồng dạy người ta cách tồn tại. Xã hội dạy người ta cách vươn lên. Nhưng nếu gia đình thất bại, thì nền móng của xã hội đã lung lay từ đầu. Bởi thế, một gia đình có gia phong tốt chính là một tế bào khỏe mạnh của xã hội. Và khi có đủ những gia đình như thế, đất nước mới thật sự vững vàng.
Cổ nhân không để lại nhiều của cải, nhưng để lại những lời dạy trường tồn. “Gia phong tốt vượng ba đời” không chỉ là một lời khuyên, mà là một chân lý sống. Trong thời đại vội vã này, đó là lời nhắc chúng ta hãy dừng lại, nhìn vào nếp nhà mình, vun lại những điều tử tế đã có từ tổ tiên. Bởi sự thịnh vượng thật sự không nằm ở những thứ ta tích trữ, mà nằm ở cách ta sống và trao truyền giá trị sống ấy cho những người sau.
Xem thêm: Tuyệt kỹ dưỡng sinh của cổ nhân: Ghi nhớ 10 ĂN và 1 UỐNG, sống thọ thêm 10 năm!
Tin liên quan
"Thánh nhân dạy vì bụng không vì mắt" - triết lý sâu xa của cổ nhân, ai hiểu được thì giàu sang phú quý kề cận.
Lão Tử dạy 3 bài học lớn: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt. Hậu thế lĩnh hội được thì sướng cả đời.
Khổng Tử có nhiều lần đến thăm Lão Tử và trong các cuộc đối thoại của họ, chúng ta sẽ thấy 2 thế giới quan và quan điểm sống hoàn toàn khác nhau.
Bài mới
Cổ nhân có câu: “Nhìn thấy cái sai của người khác là Thanh, nhìn thấy cái sai của mình là Tỉnh”. Một câu nói ngắn gọn mà bao hàm trí tuệ sâu xa.
Câu nói của cổ nhân nghe qua tưởng chừng đơn giản, nhưng đó là đúc kết của một đời trải nghiệm, thấu hiểu nhân tình thế thái. Ai lĩnh ngộ được, người ấy sống an yên, tâm nhẹ tựa mây, không còn oán trách, sân si giữa dòng đời.
Khổng Tử, bậc hiền triết vĩ đại của phương Đông, từng để lại một lời răn nổi tiếng: “Đừng bao giờ kết bạn với người không có gì tốt hơn mình.” Thoạt nghe, câu nói này dễ bị hiểu lầm là sự kiêu ngạo, tự cho mình cao hơn người khác. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, ta sẽ nhận ra đây là lời khuyên thấm thía về cách chọn bạn, giữ bạn và tự hoàn thiện bản thân trong dòng chảy nhân sinh.
Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.