4 đoạn hội thoại giữa Khổng Tử và Lão Tử: Hiểu được 1 đoạn cũng giúp đời nở hoa

Khổng Tử ngưỡng mộ lòng nhân từ, công bằng, lễ nghi, trí tuệ và sự tin cậy, đồng thời chú ý đến các quy tắc thế tục. Lão Tử nhấn mạnh đạo giáo và tự nhiên, nhấn mạnh đến lối hành xử giữa con người.

Cuộc hội thoại đầu tiên

Khổng Tử từng rất tâm đắc việc dùng âm nhạc để cảm hóa lòng người. Âm nhạc không chỉ có tác dụng "hòa thần an thể" mà còn có thể khiến lòng người hướng thiện, nâng cao cảnh giới đạo đức. Khổng Tử từng nghe nhạc thiền suốt 3 tháng tới mức không biết mùi vị của thịt thế nào, ông cảm tháng: "Thật không ngờ nghe nhạc lại có thể đạt được cảnh giới như thế này".

Nhưng sau này, hệ thống Lễ Nhạc không dần mất vị thế, khiến Khổng Tử buồn rầu, muộn phiền. Biết chuyện, Lão Tử đến thăm, nhìn sông Hoàng Hà, chỉ xuống dòng nước và nói: "Sao người không học những đức tính của nước?". Khổng Tử hỏi rằng nước có đức tính gì?

Lão Tử ôn tồn giải thích: "Việc thiện tốt nhất nên như nước. Nước trông rất yếu ớt nhưng lại vô cùng rắn chắc, xuyên qua bầu trời, xuyên qua lòng đất và xuyên qua những tảng đá. Điều này thể hiện tinh thần dũng cảm, mạnh mẽ.

Nước tưởng chừng như không có hướng cố định nhưng thực chất nó chảy tùy theo địa hình, khi gặp chướng ngại vật thì có thể chảy vòng. Điều này thể hiện sự linh hoạt, mềm dẻo.

Không có nước, vạn vật không thể tồn tại được, nhưng nó không tranh giành, không thể hiện thành tựu và không thể hiện được lợi thế của mình. Đây là sự khiêm tốn.

Chính vì những phẩm chất này mà nước có thể luân chuyển liên tục trong tự nhiên và trở thành nguồn sống vĩnh cửu của Trái đất".

Khổng Tử nghe xong liền ngộ ra và khen ngợi nhiều lần. Khổng Tử suy ngẫm hồi lâu rồi nói: "Quân tử không có vũ khí". Nghĩa là người đàn ông không nên bị giới hạn ở một góc nhìn cụ thể mà phải có nhiều khả năng và trí tuệ.

Nhiều người khi mới bước chân ra xã hội khá xông pha, năng động. Nhưng nếu thiếu năng lực mà lại bốc đồng, liều lĩnh thì chỉ gặp trở ngại, khó thành công. Lúc này, bạn cần tìm hiểu hoạt động của nước. Hãy kiên nhẫn, im lặng và không ngừng nâng cao kiến thức và khả năng của mình.

Khi tầm nhìn của bạn được mở rộng và sức mạnh được củng cố, bạn sẽ dùng những hành động thiết thực để giải quyết những vấn đề gặp phải.

Cuộc hội thoại thứ hai

Sau khi Khổng Tử và Lão Tử bàn bạc lễ nghi, họ đã hiểu ra được rất nhiều điều. Khi rời đi, Khổng Tử long trọng từ biệt Lão Tử, lúc này Lão Tử lại cho ông một lời khuyên nhủ: "Trong xã hội ngày nay, một người thông minh và có tài hùng biện rất dễ bị mất mạng vì luôn chỉ ra lỗi lầm của người khác".

Vì vậy, bạn vẫn phải khiêm tốn. Là cấp dưới, đừng đặt mình quá cao; là cấp dưới, đừng thể hiện sự tài giỏi của mình một cách thái quá. Khiêm tốn là cách bảo vệ bản thân khôn ngoan, là kỹ năng không thể thiếu trong bất kỳ thời đại nào.

Tư Mã Ý có ít mưu lược và rất hiểu biết. Ông đã ở ẩn 7 năm trước khi được Tào Tháo mời về làm cố vấn. Nhưng ngay khi ở bên Tào Tháo, ông cũng không vội thể hiện bản thân. Ông không bao giờ chủ động đưa ra đề xuất hay giành lấy sự chú ý trước mặt người khác mà chỉ ẩn mình theo dõi tình hình.

Sau khi biết Tào Tháo cảnh giác với mình, ông cư xử càng khôn ngoan hơn. Ông chỉ làm công việc của mình một cách trung thực và không bao giờ đưa ra bất kỳ bình luận nào. Sau này, sau khi Tào Phi lên ngôi, Tư Mã Ý vẫn thận trọng trong lời nói và việc làm.

Chính khả năng ẩn nấp trước rồi chờ đợi này đã khiến cho sự nghiệp chính thức của Tư Mã Ý ngày càng suôn sẻ, từ một nho sĩ trở thành một quan đại thần được kính trọng từng bước.

Con đường của một vị thánh nằm ở sự che giấu. Một người dù xuất sắc đến đâu mà một khi khoe khoang trước mặt người khác thì chẳng có giá trị gì. Bởi vì kiêu ngạo và ngạo mạn sẽ chỉ vạch trần con át chủ bài của chính mình và mang đến tai họa. Người thực sự mạnh mẽ giống như bông lúa chín, có thể cúi lưng cúi đầu.

Khi giao tiếp với người khác, bạn phải luôn cảnh giác. Chỉ cần khiêm tốn và khiêm tốn, không phô trương và không khoe khoang thì cuộc sống của bạn mới có thể suôn sẻ.

Cuộc hội thoại thứ ba

Trong cuộc gặp gỡ này, Khổng Tử đã bước vào tuổi trung niên nhưng lý tưởng về chính quyền nhân từ của ông vẫn chưa được thực hiện, ông không khỏi cảm thấy bối rối trước cuộc sống. Vì vậy, ông đến xin Lão Tử lời khuyên.

Khổng Tử thở dài: "Mọi việc như nước sông, trôi qua mà không biết. Đời mình sẽ đi về đâu?". Lão Tử nghe vậy bèn trả lời: "Mọi thứ trên thế giới đều là sản phẩm của tự nhiên và tuân theo quy luật thăng trầm, con người cũng không ngoại lệ".

Sống hay chết, thịnh vượng hay tàn lụi đều là lẽ tự nhiên. Khi bạn chấp nhận sự thật này, trong lòng bạn sẽ không hề sợ hãi hay hoảng hốt. Nhưng nếu theo đuổi danh vọng, bạn sẽ bị danh tiếng đè nặng, và khi đó cuộc sống này sẽ chẳng khác gì một cái lồng giam hãm chính bạn.

Sự giàu có và danh vọng là phù du, và hạnh phúc tầm thường ẩn giấu trong sự bình thường là điều quý giá nhất. Con người phải đối mặt với vô số sự lựa chọn trong cuộc sống.

Trên đường đi, nhiều người lựa chọn dục vọng, quyền lực hay địa vị tài chính vì cho rằng đây là vinh quang tối cao. Nhưng cuối cùng, nhiều người phát hiện ra, trong quá trình theo đuổi danh lợi, những gì họ mất nhiều hơn những gì đạt được.

Hãy sống mỗi ngày một cách nghiêm túc, tận hưởng từng khoảnh khắc của hiện tại, ở bên những người bạn quan tâm và làm những điều bạn thích thì cuộc sống sẽ thật đáng giá.

Cuộc hội thoại thứ tư

Cuộc gặp gỡ cuối cùng giữa Khổng Tử và Lão Tử diễn ra nhiều năm sau đó. Lúc này Khổng Tử đã nổi danh thiên hạ, còn Lão Tử đã sống ẩn dật.

Khổng Tử đã nghiên cứu các tác phẩm kinh điển cổ xưa trong phần lớn cuộc đời của mình, nhưng vẫn không hiểu được ý nghĩa thực sự của "đạo". Vì vậy, ông lại tìm gặp Lão Tử.

Lão Tử đã trả lời rằng: "Muốn nhìn thoáng qua con đường lớn, phải đặt tâm vào nguồn gốc của vạn vật, bỏ đi sự khác biệt của vạn vật và nhìn thấy điểm chung của vạn vật".

Khổng Tử hỏi: "Nếu chúng ta quan sát thấy những điểm tương đồng thì sao?".

Lão Tử đáp: "Từ góc độ đồng nhất, vạn vật và ta không có sự khác biệt, đúng sai, sống và chết, ngày và đêm, phúc và họa. Nếu không phân biệt được cao thấp sẽ bớt kỳ vọng, không quá vui khi đạt được và cũng không quá buồn khi mất đi".

Cái gọi là thắng bại vinh hay nhục hoàn toàn phụ thuộc vào tâm lý mỗi cá nhân. Nếu bạn phân loại mọi thứ thành 3, 6 hoặc 9 cấp, bạn sẽ khó chịu vì không thể đạt được thứ tốt nhất. Nếu bạn coi hoàn cảnh của mình là may mắn hay bất hạnh, bạn sẽ rơi vào trạng thái oán giận vì nó không như bạn mong đợi.

Có một câu nói rất hay: "Khi tâm hồn bình yên thì chất lượng cuộc sống ở mức cao". Thành công hay thất bại là trạng thái bình thường của cuộc sống. Đừng mong đợi sự hoàn hảo, đừng sợ thất bại.

(Theo Toutiao)

Xem thêm: Cổ nhân dặn: Biết thỏa mãn là người giàu, hậu đạo là người tốt, bình phàm là cao nhân