4 KHÔNG của bậc trí giả: Không kiêu, không bướng, không lộ, không làm!

Sống ở đời, người trí tuệ không kiêu, người khôn ngoan không bướng, có mưu trí không lộ, có mạnh mẽ cũng không làm điều này.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Trí giả không kiêu, không bướng

Một người thực sự khôn ngoan và có trí tuệ sẽ hiểu tầm quan trọng của việc “Thắng không kiêu, bại không nản”. Cho dù tài trí hơn người, họ cũng phải giữ mình sâu lặng như biển cả rộng lớn. Một kẻ dễ dàng bị kích động bởi cảm xúc thì khó giữ sự bình tĩnh trong tư duy. Như vậy, hành động và các quyết định của người đó cũng bị chịu tác động rất lớn từ ngoại cảnh. Kết quả thành hay bại không do bản thân, mà dựa vào may mắn để quyết định.

Có chuyện xưa kể rằng:

Một vị tướng tài giỏi trước đây từng lập vô số chiến công lẫy lừng, được dân chúng và bệ hạ tin tưởng. Người ta gọi ông là Tướng quân bách chiến bách thắng, vì suốt chục năm cầm quân, ông chưa từng đánh thua trận nào. Kẻ thù nghe thấy tên ông đều khiếp sợ.

Cũng vì thế, lâu dần, vị tướng quân có tâm lý rằng “Ta là người giỏi nhất thiên hạ!”. Ông trở nên kiêu ngạo, cố chấp và bảo thủ trong khuynh hướng chỉ huy, lấy ý kiến bản thân làm đầu mà không nghe lời khuyên của cấp dưới.

Đến một ngày, sau khi thắng trận, ông dẫn quân công chiếm một thành trì và ra lệnh khao quân ăn chơi rượu thịt 3 ngày 3 đêm, sau đó về kinh để luận công ban thưởng.

Dưới trướng của ông có một vị phó tướng trẻ từng nhiều lần lên tiếng khuyên can, đợi tới ngày nắm chắc đại cục trong tay, sau khi Bệ hạ ban thưởng, mọi người cùng nâng chén chúc mừng cũng không muộn. Nhưng Tướng quân lại không chịu nghe.

Cuối cùng, đợi khi quân lính đã uống suốt 2 ngày, ai nấy say mèm lăn ra ngủ say, bỏ cả việc canh gác thì quân thù bất ngờ ập đến từ bốn phương tám hướng. Trong khi quân mình chưa kịp tỉnh táo để cầm vũ khí thì vó ngựa quân địch đã tung hoành khắp nơi.

4-khong-cua-bac-tri-gia-khong-kieu-khong-buong-khong-lo-khong-lam

Thành trì vừa chiếm được liền phải trả về cho giặc, quân lính còn chịu thiệt hại vô số. Triều đình nổi giận, vị tướng quân dù chạy thoát thân trong lần đó cũng bị nhà vua trừng phạt nặng nề.

Từ đó về sau, ông chỉ đóng cửa nhốt mình trong nhà, tự thấy hối hận vì bản tính kiêu ngạo trước kia, lại ăn năn trước tính mạng của biết bao binh sĩ uổng mạng không đáng. Danh xưng Tướng quân bách chiến bách thắng cũng trở thành trò cười.

Vì vậy, bậc trí giả luôn biết hành sự không thể kiêu ngạo, suy nghĩ không thể ương bướng, nếu không biết tiếp thu và liên tục học hỏi thêm từ xung quanh thì sớm muộn cũng phải đối mặt với sự đào thải.

Trong cuộc sống hay công việc đều như vậy. Người xưa đã nói, “Ba ông thợ giày bằng một Gia Cát Lượng.” Hay như ngày nay, người ta cũng nói, “Muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau.”

Phải biết kết hợp tư duy của tập thể thì mới có thể tạo thành sức mạnh tổng hợp lâu bền và vững chắc.

Trí giả ẩn sâu, không lộ, không ép

Người xưa có câu: “Chân nhân bất lộ tướng, lộ tướng bất chân nhân”.

Những người đắc đạo thì không cần thiết phải lấy thân phận chân thật để thể hiện trước mặt người khác. Người thích thể hiện thì không phải người thực sự bản lĩnh.

Thời Xuân thu Chiến quốc, có một người giỏi cầm nghệ tên là Ôn Như Xuân. Từ nhỏ đã có khả năng chơi đàn và sáng tác linh hoạt, anh ta thường xuyên khoe khoang tài nghệ khắp nơi, nhờ đó mà tiếng tăm lan xa.

Một ngày, trên đường du xuân, anh ta bắt gặp một vị đạo sĩ mang tay nải chứa chiếc đàn cổ quý giá.

Ôn Như Xuân thấy vậy, tiến tới hỏi han bằng giọng trịch thượng: “Xin hỏi đạo trượng chơi đàn có giỏi hay không mà sở hữu chiếc đàn tốt thế?”

Đạo sĩ khiêm nhường: “Cũng biết đôi chút, còn cần bái sư học nghệ thêm với cao nhân.”

Ôn Nhu Xuân nghe vậy, tính thích thể hiện nổi lên, bèn yêu cầu đạo sĩ nghe mình đàn rồi nói: “Thế nào, ta có đủ trở thành cao nhân hay không?”

Đạo sĩ lại nói: “Cậu đàn cũng hay, nhưng chưa đủ để tôi bái sư".

4-khong-cua-bac-tri-gia-khong-kieu-khong-buong-khong-lo-khong-lam-0

Ôn Nhu Xuân bất mãn, cho rằng kẻ này coi thường mình nên không cho đạo sĩ đi mà bắt ông cũng phải đàn một khúc. Lúc này, đạo sĩ vẫn giữ dáng vẻ khiêm nhường, vuốt nhẹ vài cái, tiếng nhạc vang lên như nước chảy réo rắt, khiến mọi người xung quanh sững lại, yên ắng chìm đắm trong âm thanh.

Bấy giờ, thanh niên họ Ôn mới giật mình bừng tỉnh, biết bản thân gặp được cao nhân chân chính, quỳ xuống xin được bái sư.

Có thể thấy, một con dao quá sắc bén không chỉ đe dọa kẻ thù, mà còn có thể làm tổn thương chính người sử dụng. Vì núi cao sẽ có núi cao hơn, người giỏi luôn có người giỏi hơn, chẳng ai có thể đảm bảo mình là thiên tài, không gì không biết, không gì không hiểu, giỏi giang hơn người.

Cho dù có năng lực thật sự, người ta cũng không nhất thiết phải nói oang oang bằng miệng, không ép buộc người khác phải thừa nhận. Cái gì “cố quá” cũng thành “quá cố”. Đánh giá của mọi người xung quanh cũng vậy.

Chẳng phải tự dưng mà cổ nhân đúc kết được rằng: “Quân tử chi tâm sự, thiên thanh nhật bạch, bất khả sử nhân bất tri. Quân tử chi tài hoa, ngọc uẩn châu tàng, bất khả sử nhân dị tri.

Hiểu rằng: Tâm tư của người quân tử phải rõ ràng trong sạch, quang minh lỗi lạc, không cần che giấu bất cứ ai; ngược lại, tài hoa của bậc quân tử phải giữ như châu ngọc, không dễ dàng đem ra hiển lộ làm lóa mắt người ngoài.”

Đừng vì tranh chấp thắng thua nhất thời mà cố chấp với cái tôi của mình. Đời người, đôi khi thắng chưa hẳn đã là hơn người, thua cũng chưa hẳn là kém cỏi. Sự khôn ngoan được bộc lộ quá mạnh mẽ cũng là con dao hai lưỡi, có thể dẫn tới những tai ương cho chính chủ nhân của mình.

Cao nhân thực sự trong thế gian chính là người hiểu được những lúc có thể thắng mà không nhất định cần phải thắng, có tấm lòng khiêm nhường trước người khác, có thể hiểu ý nguyện lòng người. Do đó, bậc trí giả càng có bản lĩnh càng phải ẩn sâu.

Thông minh thì không nhất định là có trí tuệ nhưng trí tuệ thì bao gồm cả thông minh. Tài trí không chỉ phân định ở bề ngoài, mà còn phải nằm trong thái độ đối nhân xử thế, có lý có tình, phải trái rõ ràng, có mức có độ. Cái gì không nên làm phải đủ bản lĩnh để giữ bản thân tránh xa. Đó mới là tâm thái mà bậc trí giả nên nắm giữ.

Xem thêm: Sống ở đời hãy: Học ô cách làm người, học ủng đi mưa cách làm việc

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

“Họa hề phúc chi sở ỷ, phúc hề họa chi sở phục” - họa là chỗ dựa của phúc, phúc là nơi ẩn náu của họa. Họa và phúc là nương tựa vào nhau mà tồn tại và có thể chuyển hóa được cho nhau. 

Sống ở đời, được chưa hẳn là phúc, mất chưa hẳn là họa
0 Bình luận

Đời người, luôn là một nửa này và một nửa kia. Một nửa nỗ lực, một nửa tùy duyên; một nửa khói lửa, một nửa an nhiên; một nửa mơ hồ, một nửa sáng suốt...

Triết lý 'một nửa': Sống ở đời, vạn sự chỉ cầu bán xưng tâm
0 Bình luận

Sống ở đời, ai cũng có lúc "cả giận mất khôn", có lúc phát tiết cơn thịnh nộ để rồi sau đó phải hối hận. Lại có người hiền lành nhưng đụng chuyện là không kiểm soát được. Ấy là vì chúng ta chưa học được chữ nhẫn.

Sống ở đời chỉ cần học 1 điều thôi có thể sinh trăm phúc, nghênh vạn lành
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

“Hợp đồng giúp việc” với mẹ chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cứ nghĩ mẹ chồng ki bo khi bắt các con phải ký hợp đồng giúp việc với mức lương 6 triệu/tháng. Nào ngờ đến ngày cuối cùng bà lại cho các con một món quà lớn đến bất ngờ.

Hải An
Hải An 4 giờ trước
Cổ nhân dặn “Đêm không chải tóc, sáng không kể giấc mơ”, là vì sao?

Cổ nhân dặn “Đêm không chải tóc, sáng không kể giấc mơ”, nghe qua có vẻ chỉ là những lời khuyên liên quan đến thói quen sinh hoạt thường ngày. Nhưng nếu chiêm nghiệm kỹ hơn, ta sẽ nhận ra đây là một triết lý nhân sinh sâu sắc, phản ánh lối sống đầy chừng mực, tinh tế và cẩn trọng của người xưa.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Lặng người trước câu nói của con – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Câu nói của con như một nhát dao cứa vào lòng tôi. Vợ chồng tôi mải mê kiếm tiền, nghĩ rằng chỉ cần cho con đủ đầy vật chất là được, nhưng điều con cần chỉ là thời gian bên bố mẹ mà thôi...

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cổ nhân dạy: “40 không lấy vợ, 50 không may quần áo”, càng nghĩ càng thấm thía!

Cổ nhân dạy “40 không lấy vợ, 50 không may quần áo.” Thoạt nghe, câu nói này nghe có vẻ kỳ lạ và khó hiểu đối với người hiện đại, nhưng nếu tìm hiểu sâu sẽ thấy đây là một lời nhắc nhở mang tính triết lý, phản ánh quan niệm sống, đạo đức và nhân sinh quan của người xưa.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cháu yêu cháu ghét – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cháu gái sốt cao nhập viện nhưng tất cả những gì mẹ chồng tôi lo chỉ là “cẩn thận không lại lây cho thằng em”. Tôi không thể nào chấp nhận được cái kiểu cháu yêu cháu ghét của mẹ chồng…

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Cổ nhân dặn: “Nhìn mặt mà bắt hình dong”, người có 3 tướng mặt này thì nên tránh xa, đừng dại kết bạn kẻo rước họa vào thân

Từ ngàn xưa, ông cha ta đã có câu "Nhìn mặt mà bắt hình dong", ngụ ý rằng dung mạo của con người phần nào phản ánh tính cách, tâm tư và phẩm chất bên trong. Dù không hoàn toàn tuyệt đối, nhưng nhân tướng học cổ phương Đông vẫn tin rằng gương mặt là tấm gương soi tâm hồn và từ đó, có thể phần nào dự đoán được một người có đáng tin, có nên kết giao hay không. Cũng vì thế mà cổ nhân dặn, khi chọn bạn mà chơi thì nên cẩn trọng với người có 3 tướng mặt này kẻo rước họa vào thân.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Gửi cháu cho bà – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Hai đứa con tôi đều là người tốt, chúng không có ác ý khi gửi cháu cho bà trông. Nhưng tôi biết rằng nhiều ông bà cũng đang trải qua cảnh giống như tôi: Vừa nghỉ hưu là lập tức gánh thêm một công việc toàn thời gian đó là “bảo mẫu cao tuổi”.

Thanh Tú
Thanh Tú 7 ngày trước
Khối C00 và nỗi ngỡ ngàng của một thế hệ đang ngồi trên ghế nhà trường – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tớ yêu khối C00 không phải vì nó "dễ", mà vì nó khiến tớ rung động. Vì nó khơi dậy trong tớ một tình yêu với quê hương, với con người, với tiếng nói và ký ức.

Thanh Tú
Thanh Tú 06/06
Bữa cơm với mẹ - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Câu chuyện từ bữa cơm chung với mẹ đã dạy tôi rất nhiều điều. Con người không phải hoàn toàn không nên nổi giận, nếu không sẽ thành nhu nhược. Nhưng biết cách bình tĩnh, hít thở sâu để cho góc nhìn rộng ra, để sự bao dung giúp cuộc đời của họ và cả trái tim của mình nhẹ nhàng hơn.

Hải An
Hải An 05/06
Cổ nhân dặn “Gia hòa vạn sự thành” có nghĩa là gì?

"Gia hòa vạn sự thành" không chỉ là một lời khuyên, mà còn là chân lý vượt thời gian về tầm quan trọng của sự hòa thuận trong gia đình đối với thành công và hạnh phúc của mỗi con người.

Hải An
Hải An 04/06
Trả lương cho vợ - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Dù không đi làm ngoài xã hội, người vợ vẫn đảm đương khối lượng công việc lớn, từ chăm sóc con cái, lo toan nhà cửa đến hỗ trợ tinh thần cho chồng. Việc trả lương cho vợ ở nhà chăm con là một cách thể hiện sự trân trọng và công nhận công sức mà người vợ bỏ ra trong vai trò nội trợ và nuôi dạy con cái.

Hải An
Hải An 03/06
Người xưa dặn “Gia phong tốt vượng ba đời” nghĩa là gì?

Trong cõi nhân sinh, có những giá trị không hào nhoáng nhưng bền bỉ như mạch nước ngầm, nuôi lớn cả một dòng tộc qua năm tháng. Một trong những giá trị ấy, cổ nhân gọi là “gia phong” tức là nề nếp, quy tắc sống, cách con người trong một mái nhà đối đãi với nhau và với thế gian. Vì thế mới có câu “gia phong tốt vượng ba đời”.

Hải An
Hải An 02/06
Quả mận dập của mẹ - Câu chuyện nhân văn cảm động

Hơn 10 năm rồi tôi không còn được ăn thứ quà vặt nào ngon như quả mận dập của mẹ. Ngay cả khi ăn quả mận to đẹp, đắt tiền, hương vị cũng chẳng được trọn vẹn như xưa.

Hải An
Hải An 01/06
Tuyệt kỹ dưỡng sinh của cổ nhân: Ghi nhớ 10 ĂN và 1 UỐNG, sống thọ thêm 10 năm!

Việc sống khỏe và tăng thêm cả thập kỷ tuổi thọ không phải điều xa vời, nếu bạn biết áp dụng bí quyết ăn uống dưỡng sinh của vị họa sĩ gạo cội Trung Hoa.

Hải An
Hải An 31/05
Căn nhà cũ – Câu chuyện nhân văn cảm động

Ngày con trai đưa thợ về đập bỏ căn nhà cũ, mẹ già ngồi thẫn thờ, rơi lệ nơi góc sân. Mẹ rơi nước mắt không chỉ vì tiếc căn nhà cũ mà còn vì xúc động, cảm thấy an lòng khi con trai đã trưởng thành, đủ sức chở che, gánh vác gia đình.

Hải An
Hải An 30/05
Tranh chấp với mẹ kế - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mẹ kế ép ba tôi phải viết di chúc theo ý bà ta, để bà ta ở lại căn nhà đến cuối đời. Nhưng những gì bà ta muốn là điều mà anh em tôi không thể chấp nhận được.

Hải An
Hải An 29/05
PC Right 1 GIF
Đề xuất