Lão Tử dạy: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt

Lão Tử dạy 3 bài học lớn: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt. Hậu thế lĩnh hội được thì sướng cả đời. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi

Là người sáng lập ra Đạo gia, Lão Tử có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của triết học Trung Quốc. Cốt lõi trong tư duy của ông là phép biện chứng đơn giản, lưu lại trong Đạo Đức Kinh.

Trong cuốn này, Lão Tử dùng từ "đạo" để giải thích về sự phát triển biến hoá của vạn vật trong vũ trụ. Những triết lý về cuộc sống của ông trong cuốn sách khiến người đời và hậu thế phải nghiêng mình khâm phục. Dưới đây là 3 bài học lớn ở đời mà hậu thế cần lĩnh hội để hiểu sâu về cuộc đời:

Biết thế nào là đủ thì sẽ luôn có đủ

Trong chương 46 Đạo Đức Kinh , Lão Tử giảng: Họa mạc đại ư bất tri túc. Cửu mạc đại ư dục đắc. Cố tri túc chi túc, thường túc hĩ. Câu này nghĩa là không hoạ nào lớn bằng không biết đủ, không hại nào lớn bằng ham muốn có được cho nên biết thế nào là đủ thì sẽ luôn có đủ.

Đại đa số những người gặp thống khổ và phiền não đều bắt nguồn từ chính lòng tham ở bên trong. Càng truy cầu vật chất, bạn sẽ càng tự tăng áp lực cho bản thân. Loại áp lực này không phải từ thế giới bên ngoài mang đến, mà là tự mình chuốc lấy.

lao-tu-day-biet-du-se-co-du-biet-nguoi-la-khon-biet-minh-la-sang-suot-5-1731

Thông thường con người đau khổ không phải vì họ có quá ít mà đa phần do sở hữu quá nhiều. Nội tâm ham muốn quá nhiều nhưng thực tế đâu phải lúc nào muốn là được.

Vậy nên sống phải có chừng mực bởi lòng tham không đáy có thể dẫn con người đến vực thẳm. Gạt bỏ những ham muốn không phù hợp trong lòng sang một bên, bạn sẽ thấy mình trở nên thư thái rất nhiều, áp lực trong cơ thể bỗng chốc được giải toả. Vậy nên Lão Tử cho rằng người giàu kẻ nghèo quyết định bởi sự "biết đủ" hay "không biết đủ".

Biết người là khôn, biết mình là sáng suốt

Trong chương 33 của Đạo Đức Kinh , Lão Tử giảng: Tri nhân giả trí, tự tri giả minh. Thắng nhân giả hữu lực, tự thắng giả cường. Tri túc giả phú, cường hành giả hữu chí. Tức là kẻ biết người được gọi là khôn, tự biết mình là sáng suốt. Thắng người là người có sức mạnh, thắng mình là người mạnh thực sự. Một người thành công phải tự mình thắng được bản thân.

Chúng ta thường khó hiểu mình hơn người khác. Thay vì chiến thắng người khác, chúng ta cần chiến thắng chính mình.

Theo học thuật Trung Quốc, Yin và Yang là biểu tượng cho hai cực âm và dương trên vòng bát quái, thể hiện sự dung hoà giữa hai thái cực đối lập như sáng - tối, đen - trắng, nam - nữ.

lao-tu-day-biet-du-se-co-du-biet-nguoi-la-khon-biet-minh-la-sang-suot-0

Theo đó, vạn vật trong tự nhiên đều tồn tại hai mặt đối lập, hòa hợp, bổ sung và phụ thuộc lẫn nhau.

Cuộc sống vật chất đã khiến chúng ta luôn tập trung vào việc kiếm tiền nhiều hơn là lắng nghe nội tâm bản thân. Nhìn từ quan điểm của Đạo giáo, những hành động này thuộc về cực dương, là những chuyển động bên ngoài, và chúng ta cần một sự cân bằng giữa hai thái cực.

Do đó, Đạo Đức Kinh khuyến khích chúng ta nên dành thời gian để trau dồi cực âm, là nội tâm bên trong của bản thân, học cách hiểu bản thân trước khi hiểu người.

Biết chịu thiệt chưa chắc đã là thiệt

Trong Đạo Đức Kinh ở chương 28 có viết: Vật hoặc tổn chi nhi ích, hoặc ích chi nhi tổn, nghĩa là vật khi bớt đi mà lại tăng thêm, có khi tăng thêm mà hoá ra là bớt đi. Ở đời có lúc nghĩ mình chịu thiệt nhưng hoá ra là được lợi, cũng có lúc được lợi nhưng thực tế là chịu thiệt.

Mọi thứ tồn tại đều tuân thủ quy luật âm dương, dương thịnh thì âm suy, âm thịnh thì dương suy. Mấu chốt ở đây không phải âm bao nhiêu, dương bao nhiêu mới thích hợp mà cân bằng âm dương mới có thể hợp nhất với Đạo của đất trời.

Đôi khi vì lợi ích nhất thời nhưng lại phá vỡ sự cân bằng âm dương, điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định sau này. Có lúc chịu tổn thương tạm thời nhưng lại giúp duy trì cân bằng âm dương, ngược lại sẽ thúc đẩy rất nhiều cho sự hòa hợp về sau.

lao-tu-day-biet-du-se-co-du-biet-nguoi-la-khon-biet-minh-la-sang-suot-9

Chính vì vậy các bậc hiền nhân thường chú ý đến sự may mắn và tài lộc hơn là lợi ích. Mà may mắn và tài lộc chính là tác động được tích lũy lâu dài chứ không vì lợi ích và tổn thất hiện tại.

Do đó, người xưa tin rằng, muốn có may mắn và tài lộc thì cần tích đức và làm việc thiện, trời đất sẽ "chăm sóc" bạn. Viên Liễu Phàm, một tác giả thời nhà Minh, đã viết: Mệnh do kỷ lập, phúc tự kỷ cầu (Số phận của mỗi người do bản thân của người đó tạo ra, phúc do bản thân tự đi tìm).

Xem thêm: Thế nào là nghèo khổ thực sự? - Câu chuyện đáng suy ngẫm của Trang Tử

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Tin liên quan

Nhẫn là pháp bảo để tu thân và xử thế. Khổng Tử từng khuyên Tử Lộ rằng: “Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu”.

Thuật đối nhân xử thế của cổ nhân: 'Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu'
0 Bình luận

Hầu hết mọi khổ não ở đời và phàn nàn trong cuộc sống thường là những rắc rối tầm thường khi mà con người ta quá nhàn rỗi.

Cổ nhân dạy: Ở đời, nhan một chút là phúc, nhàn quá ắt thành họa
0 Bình luận

Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn, người biết cách ăn nói, ứng xử phù hợp với tình huống sẽ dễ đạt được thành công, người người ngưỡng mộ.

Cổ nhân dạy: Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 21 giờ trước
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất