Cổ nhân dạy: Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn

Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn, người biết cách ăn nói, ứng xử phù hợp với tình huống sẽ dễ đạt được thành công, người người ngưỡng mộ.

Diệu Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thế gian này rất nhiều thị phi đều đến từ lời nói, một lời nói có thể dập họa, nhưng một lời nói cũng có thể rước họa vào thân.

Bàn về lời nói, Quỷ Cốc Tử từng nói rằng: “Dư tri giả ngôn y vu bác, dư bác giả ngôn y vu biện, dư biện giả ngôn y vu yếu, dư quý giả ngôn y vu thế, dư phú giả ngôn y vu cao, dư bần giả ngôn y vu lợi, dư tiện giả ngôn y vu khiêm, dư dũng giả ngôn y vu cảm, dư xuẩn giả ngôn y vu nhuệ.". Ý lời nói này chính là gặp người như nào nói lời như vậy. Chẳng hạn như, nói chuyện với kẻ trí thì phải nói sao cho uyên bác, nói chuyện với người uyên bác thì nói phải có chứng cứ đầy đủ.

Giao tiếp là một nghệ thuật, người biết cách ăn nói sẽ biết lúc gặp ai nên nói cái gì, gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn. Còn nếu không thì “im lặng là vàng”, bởi lẽ từ xưa đến nay họa đều từ miệng mà ra.

Gặp cao nhân phải cao minh

Người xưa có câu “Bệnh vào từ mồm, họa ra từ miệng”.

Có một câu chuyện như sau: Tào Tháo vì từng giết Đổng Trác nên kể từ đó về sau ông kỵ nhất chính là bị người thân thiết bên cạnh ám hại. Vì thế, để diệt trừ hậu họa Tào Tháo đã nghĩ ra một kế hoạch, ông nó với thị vệ hầu cạnh mình rằng: “Ta sợ mình giết người trong mơ, vì vậy khi ta đang ngủ tuyệt đối đừng đến gần ta”.

Gap-cao-nhan-phai-cao-minh-gap-tieu-nhan-phai-tinh-khon-1

Một buổi tối nọ, khi Tào Tháo đang ngủ thì bị lăn xuống đất, người thị vị trông thấy vậy liền chạy lại đỡ rồi đắp lại chăn cho Tào Tháo. Nhưng sau đó, Tào Tháo bỗng đứng dậy rút kiếm ra giết chết người thị vệ rồi lại quay vào giường ngủ.

Sáng hôm sau, Tào Tháo kinh ngạc hỏi người bên cạnh: “Ai đã giết thị vệ của ta?”

Mọi người thành thật khai báo, Tào Tháo nghe xong khóc lóc đau đớn, lệnh cho thuộc hạ an táng người thị vệ, đồng thời ra vẻ hối hận vì sai lầm giết người trong lúc ngủ của mình. Tất cả mọi người đều cho rằng Tào Tháo có tật mộng ngu, nhưng chỉ có mình Dương Tu trong lễ tang cảm thán, thương xót cho người thị vệ: “Ai cũng nói Thừa tướng ở trong mộng, thiết nghĩ ngươi mới chính là người trong mộng ấy”. Tào Tháo nghe xong trong lòng liền âm thầm căm ghét Dương Tu.

Dương Tu tuy là người thông minh tuyệt đỉnh nhưng lại không biết hề nà hay cả nể ai, thậm chí lời nói của mình gây ra hậu quả gì bản thân ông cũng không biết và không muốn biết. Sau này, thêm một sự cố châm dầu vào lửa nữa mà Tào Tháo lấy cớ giáng cho Dương Tu tội nhiễu loạn lòng quân rồi diệt trừ ông để xả hận.

Quỷ Cố Tử từng nói: “Ngôn đa tất hữu số đoản chi xử”. Trong "Chu Tử gia huấn" cũng viết: "Xử thế giới đa ngôn, ngôn đa tất thất”. Đại ý rằng, người nhiều lời ắt có sự khinh suất, sơ hở trong lời nói có thể rước họa vào thân khiến người khác sinh lòng oán hận. Ngược lại, nếu ngôn ngữ lời nói thận trọng có thể đổi lại cuộc đời bình an, đó mới chính là phúc khí của một người. Gặp cao nhân phải cao minh, không nói được thì đừng nhiều lời, hãy nhớ một điều “im lặng là vàng”.

Gặp tiểu nhân phải tinh khôn

Lincoln từng nói một câu như này: “Bất cứ những ai quyết tâm gặt hái thành tựu đều không muốn lãng phí thời gian vào việc tranh cãi. Kết quả của việc tranh cãi sẽ chỉ là sự nóng giận, mất kiểm soát bản thân, hậu quả của nó khó mà gánh nổi”.

Đừng bao giờ tranh cãi với những người không cùng tầng tri thức, giá trị quan với mình bởi lẽ dù bạn có nói nhiều ra sao thì với họ cũng chẳng là gì. Thay vì tranh cãi với khuyển chi bằng nhường nó một bước, bởi nếu bị nó cắn một phát dù bạn có đánh chết thì vết thương của bạn cũng không thể lành.

Vào hơn 2000 năm trước, Khổng Tử khi đó đang nghỉ trưa, tiếng cãi nhau bên ngoài khiến ông phải thức giấc. Tử Cống, học trò của Khổng Tử khi đó đang tranh cãi với một người về vấn đề là một năm có 3 hay 4 mùa, hai bên cãi nhau tới đỏ mặt tía tai, không ai chịu nhường ai.

Gap-cao-nhan-phai-cao-minh-gap-tieu-nhan-phai-tinh-khon-3

Tử Cống cho rằng một năm có 4 mùa, người còn lại lại kiên quyết rằng một năm chỉ có 3 mùa, nói Tử Cống ăn nói linh tinh. Không Tử nghe xong, đi từ phòng nghỉ ra, Tử Cống bức xúc muốn nhờ thầy nói lý hộ mình.

Khổng Tử nói: "1 năm chỉ có 3 mùa."

Người kia vui vẻ hành lễ với Khổng Tử rồi cười đắc ý ra về. Tử Cống tủi thân, rõ ràng là hắn ta sai nhưng sao sư phụ lại đứng về phía hắn.

Thấy vậy Khổng Tử đáp: “Châu chấu nơi đồng ruộng sinh ra vào mùa xuân, chết vào mùa thu thì làm sao thấy được mùa đông, hà cớ gì phải tranh cãi với người không có kiến thức?"

Tranh cãi với những người không cùng tầng tri thức thì dù có cãi nhau cả ngày lẫn đêm họ cũng sẽ không thể hiểu ra được vấn đề. Không phải đạo lý của bạn không đúng mà là đối phương căn bản không hiểu bạn đang nói gì. Tranh cãi với những người như vậy là ngốc, sai không ở đối phương mà là do bạn hồ đồ.

Người khôn ngoan nói chuyện phải biết tùy người mà linh hoạt, tùy cơ ứng biến. Gặp tiểu nhân phải tinh khôn, nói chuyện với người không cùng đẳng cấp với mình không tranh cãi mới là trí tuệ.

Xem thêm: Bài học thành công: Cá sống luôn bơi ngược dòng, cá chết mới trôi xuôi theo nước

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Ngoại cảnh quan trọng nhưng chúng ta không thể kiểm soát được. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào thứ duy nhất mà mình có thể kiểm soát được, đó là bản thân!

Triết lý Fudoshin: Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến, dục tốc bất đạt, có nhẫn nại mới thấy ân yên
0 Bình luận

Bài học từ cổ nhân đó là làm người có 3 việc được cho là “đại ngu” tuyệt đối không được phạm phải. Trước khi bước sang tuổi trung niên cần hiểu những đạo lý này để tránh mua dây buộc mình.

Bài học từ cổ nhân: 3 việc “đại ngu” người khôn không dám làm, người dại lại cứ đâm đầu vào
0 Bình luận

Trái tim người phụ nữ thường rất dễ bị xúc động, do đó khi chọn chồng, đa phần thường lấy ngoại cảnh làm tiêu chuẩn. Vậy cây sợ tam diêu, nữ sợ tam liêu có nghĩa là gì?

Cổ nhân từng nói: 'Cây sợ tam diêu, nữ sợ tam liêu', tam liêu ở đây nghĩa là gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Cuộc đời không thuận lợi là điều không ai có thể tránh khỏi, bởi nhân sinh thế sự như bàn cờ. Người trên đời đều giống như quân cờ số mệnh, gió mây thay đổi, thế sự khó đoán.

Cuộc đời không thuận lợi hãy suy ngẫm 4 câu nói này của cổ nhân
0 Bình luận

Cổ là bộ phận để nâng đỡ đầu, nối liền với cột sống có tác dụng như trụ cột của cơ thể người. Không những vậy chiếc cổ còn giúp bạn có thể nhận biết tính cách và sự thành công của một ai đó. Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

Nhìn tướng cổ nhận biết tính cách và sự thành công của một người
0 Bình luận

Cổ nhân dạy ở từng độ tuổi của cuộc đời phải biết nhận thức bản thân cần làm gì, chỉ có như thế mới không sống phí hoài một đời.

Cổ nhân dạy: Thiếu niên học nhịn, trung niên dám liều, vãn niên giác ngộ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 16 giờ trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 6 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
Cha tôi già rồi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.

Hải An
Hải An 20/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất