Cổ nhân dạy: Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn

Gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn, người biết cách ăn nói, ứng xử phù hợp với tình huống sẽ dễ đạt được thành công, người người ngưỡng mộ.

Diệu Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thế gian này rất nhiều thị phi đều đến từ lời nói, một lời nói có thể dập họa, nhưng một lời nói cũng có thể rước họa vào thân.

Bàn về lời nói, Quỷ Cốc Tử từng nói rằng: “Dư tri giả ngôn y vu bác, dư bác giả ngôn y vu biện, dư biện giả ngôn y vu yếu, dư quý giả ngôn y vu thế, dư phú giả ngôn y vu cao, dư bần giả ngôn y vu lợi, dư tiện giả ngôn y vu khiêm, dư dũng giả ngôn y vu cảm, dư xuẩn giả ngôn y vu nhuệ.". Ý lời nói này chính là gặp người như nào nói lời như vậy. Chẳng hạn như, nói chuyện với kẻ trí thì phải nói sao cho uyên bác, nói chuyện với người uyên bác thì nói phải có chứng cứ đầy đủ.

Giao tiếp là một nghệ thuật, người biết cách ăn nói sẽ biết lúc gặp ai nên nói cái gì, gặp cao nhân phải cao minh, gặp tiểu nhân phải tinh khôn. Còn nếu không thì “im lặng là vàng”, bởi lẽ từ xưa đến nay họa đều từ miệng mà ra.

Gặp cao nhân phải cao minh

Người xưa có câu “Bệnh vào từ mồm, họa ra từ miệng”.

Có một câu chuyện như sau: Tào Tháo vì từng giết Đổng Trác nên kể từ đó về sau ông kỵ nhất chính là bị người thân thiết bên cạnh ám hại. Vì thế, để diệt trừ hậu họa Tào Tháo đã nghĩ ra một kế hoạch, ông nó với thị vệ hầu cạnh mình rằng: “Ta sợ mình giết người trong mơ, vì vậy khi ta đang ngủ tuyệt đối đừng đến gần ta”.

Gap-cao-nhan-phai-cao-minh-gap-tieu-nhan-phai-tinh-khon-1

Một buổi tối nọ, khi Tào Tháo đang ngủ thì bị lăn xuống đất, người thị vị trông thấy vậy liền chạy lại đỡ rồi đắp lại chăn cho Tào Tháo. Nhưng sau đó, Tào Tháo bỗng đứng dậy rút kiếm ra giết chết người thị vệ rồi lại quay vào giường ngủ.

Sáng hôm sau, Tào Tháo kinh ngạc hỏi người bên cạnh: “Ai đã giết thị vệ của ta?”

Mọi người thành thật khai báo, Tào Tháo nghe xong khóc lóc đau đớn, lệnh cho thuộc hạ an táng người thị vệ, đồng thời ra vẻ hối hận vì sai lầm giết người trong lúc ngủ của mình. Tất cả mọi người đều cho rằng Tào Tháo có tật mộng ngu, nhưng chỉ có mình Dương Tu trong lễ tang cảm thán, thương xót cho người thị vệ: “Ai cũng nói Thừa tướng ở trong mộng, thiết nghĩ ngươi mới chính là người trong mộng ấy”. Tào Tháo nghe xong trong lòng liền âm thầm căm ghét Dương Tu.

Dương Tu tuy là người thông minh tuyệt đỉnh nhưng lại không biết hề nà hay cả nể ai, thậm chí lời nói của mình gây ra hậu quả gì bản thân ông cũng không biết và không muốn biết. Sau này, thêm một sự cố châm dầu vào lửa nữa mà Tào Tháo lấy cớ giáng cho Dương Tu tội nhiễu loạn lòng quân rồi diệt trừ ông để xả hận.

Quỷ Cố Tử từng nói: “Ngôn đa tất hữu số đoản chi xử”. Trong "Chu Tử gia huấn" cũng viết: "Xử thế giới đa ngôn, ngôn đa tất thất”. Đại ý rằng, người nhiều lời ắt có sự khinh suất, sơ hở trong lời nói có thể rước họa vào thân khiến người khác sinh lòng oán hận. Ngược lại, nếu ngôn ngữ lời nói thận trọng có thể đổi lại cuộc đời bình an, đó mới chính là phúc khí của một người. Gặp cao nhân phải cao minh, không nói được thì đừng nhiều lời, hãy nhớ một điều “im lặng là vàng”.

Gặp tiểu nhân phải tinh khôn

Lincoln từng nói một câu như này: “Bất cứ những ai quyết tâm gặt hái thành tựu đều không muốn lãng phí thời gian vào việc tranh cãi. Kết quả của việc tranh cãi sẽ chỉ là sự nóng giận, mất kiểm soát bản thân, hậu quả của nó khó mà gánh nổi”.

Đừng bao giờ tranh cãi với những người không cùng tầng tri thức, giá trị quan với mình bởi lẽ dù bạn có nói nhiều ra sao thì với họ cũng chẳng là gì. Thay vì tranh cãi với khuyển chi bằng nhường nó một bước, bởi nếu bị nó cắn một phát dù bạn có đánh chết thì vết thương của bạn cũng không thể lành.

Vào hơn 2000 năm trước, Khổng Tử khi đó đang nghỉ trưa, tiếng cãi nhau bên ngoài khiến ông phải thức giấc. Tử Cống, học trò của Khổng Tử khi đó đang tranh cãi với một người về vấn đề là một năm có 3 hay 4 mùa, hai bên cãi nhau tới đỏ mặt tía tai, không ai chịu nhường ai.

Gap-cao-nhan-phai-cao-minh-gap-tieu-nhan-phai-tinh-khon-3

Tử Cống cho rằng một năm có 4 mùa, người còn lại lại kiên quyết rằng một năm chỉ có 3 mùa, nói Tử Cống ăn nói linh tinh. Không Tử nghe xong, đi từ phòng nghỉ ra, Tử Cống bức xúc muốn nhờ thầy nói lý hộ mình.

Khổng Tử nói: "1 năm chỉ có 3 mùa."

Người kia vui vẻ hành lễ với Khổng Tử rồi cười đắc ý ra về. Tử Cống tủi thân, rõ ràng là hắn ta sai nhưng sao sư phụ lại đứng về phía hắn.

Thấy vậy Khổng Tử đáp: “Châu chấu nơi đồng ruộng sinh ra vào mùa xuân, chết vào mùa thu thì làm sao thấy được mùa đông, hà cớ gì phải tranh cãi với người không có kiến thức?"

Tranh cãi với những người không cùng tầng tri thức thì dù có cãi nhau cả ngày lẫn đêm họ cũng sẽ không thể hiểu ra được vấn đề. Không phải đạo lý của bạn không đúng mà là đối phương căn bản không hiểu bạn đang nói gì. Tranh cãi với những người như vậy là ngốc, sai không ở đối phương mà là do bạn hồ đồ.

Người khôn ngoan nói chuyện phải biết tùy người mà linh hoạt, tùy cơ ứng biến. Gặp tiểu nhân phải tinh khôn, nói chuyện với người không cùng đẳng cấp với mình không tranh cãi mới là trí tuệ.

Xem thêm: Bài học thành công: Cá sống luôn bơi ngược dòng, cá chết mới trôi xuôi theo nước

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Ngoại cảnh quan trọng nhưng chúng ta không thể kiểm soát được. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào thứ duy nhất mà mình có thể kiểm soát được, đó là bản thân!

Triết lý Fudoshin: Tâm bất biến giữa dòng đời vạn biến, dục tốc bất đạt, có nhẫn nại mới thấy ân yên
0 Bình luận

Bài học từ cổ nhân đó là làm người có 3 việc được cho là “đại ngu” tuyệt đối không được phạm phải. Trước khi bước sang tuổi trung niên cần hiểu những đạo lý này để tránh mua dây buộc mình.

Bài học từ cổ nhân: 3 việc “đại ngu” người khôn không dám làm, người dại lại cứ đâm đầu vào
0 Bình luận

Trái tim người phụ nữ thường rất dễ bị xúc động, do đó khi chọn chồng, đa phần thường lấy ngoại cảnh làm tiêu chuẩn. Vậy cây sợ tam diêu, nữ sợ tam liêu có nghĩa là gì?

Cổ nhân từng nói: 'Cây sợ tam diêu, nữ sợ tam liêu', tam liêu ở đây nghĩa là gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Cuộc đời không thuận lợi là điều không ai có thể tránh khỏi, bởi nhân sinh thế sự như bàn cờ. Người trên đời đều giống như quân cờ số mệnh, gió mây thay đổi, thế sự khó đoán.

Cuộc đời không thuận lợi hãy suy ngẫm 4 câu nói này của cổ nhân
0 Bình luận

Cổ là bộ phận để nâng đỡ đầu, nối liền với cột sống có tác dụng như trụ cột của cơ thể người. Không những vậy chiếc cổ còn giúp bạn có thể nhận biết tính cách và sự thành công của một ai đó. Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

Nhìn tướng cổ nhận biết tính cách và sự thành công của một người
0 Bình luận

Cổ nhân dạy ở từng độ tuổi của cuộc đời phải biết nhận thức bản thân cần làm gì, chỉ có như thế mới không sống phí hoài một đời.

Cổ nhân dạy: Thiếu niên học nhịn, trung niên dám liều, vãn niên giác ngộ
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

“Hợp đồng giúp việc” với mẹ chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cứ nghĩ mẹ chồng ki bo khi bắt các con phải ký hợp đồng giúp việc với mức lương 6 triệu/tháng. Nào ngờ đến ngày cuối cùng bà lại cho các con một món quà lớn đến bất ngờ.

Hải An
Hải An 3 giờ trước
Cổ nhân dặn “Đêm không chải tóc, sáng không kể giấc mơ”, là vì sao?

Cổ nhân dặn “Đêm không chải tóc, sáng không kể giấc mơ”, nghe qua có vẻ chỉ là những lời khuyên liên quan đến thói quen sinh hoạt thường ngày. Nhưng nếu chiêm nghiệm kỹ hơn, ta sẽ nhận ra đây là một triết lý nhân sinh sâu sắc, phản ánh lối sống đầy chừng mực, tinh tế và cẩn trọng của người xưa.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Lặng người trước câu nói của con – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Câu nói của con như một nhát dao cứa vào lòng tôi. Vợ chồng tôi mải mê kiếm tiền, nghĩ rằng chỉ cần cho con đủ đầy vật chất là được, nhưng điều con cần chỉ là thời gian bên bố mẹ mà thôi...

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Cổ nhân dạy: “40 không lấy vợ, 50 không may quần áo”, càng nghĩ càng thấm thía!

Cổ nhân dạy “40 không lấy vợ, 50 không may quần áo.” Thoạt nghe, câu nói này nghe có vẻ kỳ lạ và khó hiểu đối với người hiện đại, nhưng nếu tìm hiểu sâu sẽ thấy đây là một lời nhắc nhở mang tính triết lý, phản ánh quan niệm sống, đạo đức và nhân sinh quan của người xưa.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cháu yêu cháu ghét – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cháu gái sốt cao nhập viện nhưng tất cả những gì mẹ chồng tôi lo chỉ là “cẩn thận không lại lây cho thằng em”. Tôi không thể nào chấp nhận được cái kiểu cháu yêu cháu ghét của mẹ chồng…

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Cổ nhân dặn: “Nhìn mặt mà bắt hình dong”, người có 3 tướng mặt này thì nên tránh xa, đừng dại kết bạn kẻo rước họa vào thân

Từ ngàn xưa, ông cha ta đã có câu "Nhìn mặt mà bắt hình dong", ngụ ý rằng dung mạo của con người phần nào phản ánh tính cách, tâm tư và phẩm chất bên trong. Dù không hoàn toàn tuyệt đối, nhưng nhân tướng học cổ phương Đông vẫn tin rằng gương mặt là tấm gương soi tâm hồn và từ đó, có thể phần nào dự đoán được một người có đáng tin, có nên kết giao hay không. Cũng vì thế mà cổ nhân dặn, khi chọn bạn mà chơi thì nên cẩn trọng với người có 3 tướng mặt này kẻo rước họa vào thân.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Gửi cháu cho bà – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Hai đứa con tôi đều là người tốt, chúng không có ác ý khi gửi cháu cho bà trông. Nhưng tôi biết rằng nhiều ông bà cũng đang trải qua cảnh giống như tôi: Vừa nghỉ hưu là lập tức gánh thêm một công việc toàn thời gian đó là “bảo mẫu cao tuổi”.

Thanh Tú
Thanh Tú 7 ngày trước
Khối C00 và nỗi ngỡ ngàng của một thế hệ đang ngồi trên ghế nhà trường – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tớ yêu khối C00 không phải vì nó "dễ", mà vì nó khiến tớ rung động. Vì nó khơi dậy trong tớ một tình yêu với quê hương, với con người, với tiếng nói và ký ức.

Thanh Tú
Thanh Tú 06/06
Bữa cơm với mẹ - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Câu chuyện từ bữa cơm chung với mẹ đã dạy tôi rất nhiều điều. Con người không phải hoàn toàn không nên nổi giận, nếu không sẽ thành nhu nhược. Nhưng biết cách bình tĩnh, hít thở sâu để cho góc nhìn rộng ra, để sự bao dung giúp cuộc đời của họ và cả trái tim của mình nhẹ nhàng hơn.

Hải An
Hải An 05/06
Cổ nhân dặn “Gia hòa vạn sự thành” có nghĩa là gì?

"Gia hòa vạn sự thành" không chỉ là một lời khuyên, mà còn là chân lý vượt thời gian về tầm quan trọng của sự hòa thuận trong gia đình đối với thành công và hạnh phúc của mỗi con người.

Hải An
Hải An 04/06
Trả lương cho vợ - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Dù không đi làm ngoài xã hội, người vợ vẫn đảm đương khối lượng công việc lớn, từ chăm sóc con cái, lo toan nhà cửa đến hỗ trợ tinh thần cho chồng. Việc trả lương cho vợ ở nhà chăm con là một cách thể hiện sự trân trọng và công nhận công sức mà người vợ bỏ ra trong vai trò nội trợ và nuôi dạy con cái.

Hải An
Hải An 03/06
Người xưa dặn “Gia phong tốt vượng ba đời” nghĩa là gì?

Trong cõi nhân sinh, có những giá trị không hào nhoáng nhưng bền bỉ như mạch nước ngầm, nuôi lớn cả một dòng tộc qua năm tháng. Một trong những giá trị ấy, cổ nhân gọi là “gia phong” tức là nề nếp, quy tắc sống, cách con người trong một mái nhà đối đãi với nhau và với thế gian. Vì thế mới có câu “gia phong tốt vượng ba đời”.

Hải An
Hải An 02/06
Quả mận dập của mẹ - Câu chuyện nhân văn cảm động

Hơn 10 năm rồi tôi không còn được ăn thứ quà vặt nào ngon như quả mận dập của mẹ. Ngay cả khi ăn quả mận to đẹp, đắt tiền, hương vị cũng chẳng được trọn vẹn như xưa.

Hải An
Hải An 01/06
Tuyệt kỹ dưỡng sinh của cổ nhân: Ghi nhớ 10 ĂN và 1 UỐNG, sống thọ thêm 10 năm!

Việc sống khỏe và tăng thêm cả thập kỷ tuổi thọ không phải điều xa vời, nếu bạn biết áp dụng bí quyết ăn uống dưỡng sinh của vị họa sĩ gạo cội Trung Hoa.

Hải An
Hải An 31/05
Căn nhà cũ – Câu chuyện nhân văn cảm động

Ngày con trai đưa thợ về đập bỏ căn nhà cũ, mẹ già ngồi thẫn thờ, rơi lệ nơi góc sân. Mẹ rơi nước mắt không chỉ vì tiếc căn nhà cũ mà còn vì xúc động, cảm thấy an lòng khi con trai đã trưởng thành, đủ sức chở che, gánh vác gia đình.

Hải An
Hải An 30/05
Tranh chấp với mẹ kế - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mẹ kế ép ba tôi phải viết di chúc theo ý bà ta, để bà ta ở lại căn nhà đến cuối đời. Nhưng những gì bà ta muốn là điều mà anh em tôi không thể chấp nhận được.

Hải An
Hải An 29/05
PC Right 1 GIF
Đề xuất