Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.889 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.427 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương8 Thành viên · 763 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.093 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Mạnh Tử nói: “Người không biết xấu hổ thì không thể xem là người”, tại sao vậy?
Mạnh Tử nói rằng “Người không biết xấu hổ thì không thể xem là người”, bởi người biết xấu hổ thì mới có thể gặp tiền tài không tham lam, gặp khó khăn không khuất phục, làm người khiêm tốn, làm việc có chừng mực.
Mạnh tử nói: Làm người thì phải biết xấu hổ
Khổng Tử có câu “Hành kỷ hữu sỉ”, nghĩa là phải biết dùng tâm xấu hổ để ước thúc hành vi của chính mình. Ngoài ra, ông còn nói “tri sĩ cận hồ dũng”, tức là người biết xấu hổ cũng gần với người dũng cảm.
Trên thực tế, một người biết xấu hổ mới có thể tự cảnh tỉnh chính mình, đối diện với sai lầm của bản thân, chiến thắng tự ngã. Đây là biểu hiện vượt qua cả sự dũng cảm thông thường.
Mạnh tử nói “Vô tu ác chi tâm, phi nhân dã”, ý là một người nếu không biết xấu thể thì cũng không thể được coi là người. Khi bàn về thiện, Mạnh Tử nói rằng, con người sinh ra vốn đã có lòng trắc ẩn, biết hạ mình khiêm tốn, biết xấu hổ, biết phân biệt đúng sai. Đó cũng chính là gốc rễ của Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí. Ở đời, chỉ có loài cầm thú mới không có những tính thiện này. Vậy nên, đã làm người thì phải biết xấu hổ, để khi đối diện với danh lợi phù phiếm mới có thể kìm lòng, không sai phạm.
Ngoài ra, Mạnh Tử nói rằng “Nhân bất khả dĩ vô sỉ, vô sỉ chi sỉ, vô sỉ dã”, nghĩa là làm người không thể không biết xấu hổ. Loại người không biết xấu hổ quả thực là kẻ vô liêm sỉ.
Người không biết xấu hổ điều gì cũng dám làm
Nhan Chi Suy – Nhà văn nổi tiếng thời Nam Bắc Triều, đã thuật lại câu chuyện trong cuốn sách “Gia huấn” của mình rằng: Một viên quan nói với ông: “Tôi có đứa con 17 tuổi học hành đã thông tuệ. Tôi cho nó học tiếng nước Tiên Tri (tên một nước cũ thuộc Nội Mông Cổ ngày nay), tập gảy đàn tì bà, lớn lên cho nó theo hầu đám công khanh, thì thế nào cũng được sung sướng.”
Nhan Chi Suy nghe xong chỉ im lặng không trả lời. Sau khi về nhà, ông bảo với con cháu rằng: “Người này dạy con lạ thay. Nếu là ta, thì dù có được phú quý đến đâu thì cũng không mong các con của mình làm như vậy!”.
Ở đời, thường những người mất hết liêm sỉ, họ chỉ biết xu nịnh để mong kiếm chác lợi lộc, nhìn đâu cũng chỉ thấy tiền tài lợi ích. Kiểu người như vậy, không việc gì là không dám làm.
Nhà triết học Chu Hi từng nói: “Nhân hữu sỉ, tắc năng hữu sở bất vi”, tức là người biết xấu hổ thì mới có thể không làm những việc không nên làm.
Biết xấu hổ mới không dễ làm điều sai trái
Dũng cảm thừa nhận khuyết điểm của bản thân từ xưa đến nay không phải việc dễ dàng. Một người khi nhìn thấy khuyết điểm của bản thân thì sẽ cảm thấy xấu hổ, từ đó mới có đủ dũng khí để thay đổi. Người biết sai mà sửa thì cũng chưa phải là muộn. Ngược lại, người mà không cảm thấy xấu hổ thì sẽ coi đó là vinh diệu, người như vậy thật hết thuốc chữa.
Từ cổ chí kim đến nay, phàm là người biết xấu hổ thì sẽ có ý chí kiên định, dù nghèo hay giàu, được hay mất, đứng trước nhân nghĩa và lợi lộc họ đều có thể đưa ra lựa chọn đúng đắn. Người biết xấu hổ mới có thể thúc ước bản thân, không tùy ý buông thả dục vọng của mình. Còn người vô liêm sỉ thì xưa nay điều gì cũng dám làm, việc gì cũng dám phạm.
Trong cuốn “Thân ngâm ngữ – trị đạo”, học giả Lữ Khôn ở triều Minh từng nói rằng: “Ngũ hình bất như nhất sỉ”, nghĩa là hình phạt nghiêm khắc cũng không bằng cho người dân hiểu được một chữ “sỉ”. Nếu đạo đức con người đề cao, biết được thế nào là hổ thẹn, biết chuyện gì nên làm chuyện gì không như vậy mới có thể phân biệt đúng sai thiện ác. Cái này, so với hình phạt nghiêm khắc thì hiệu quả hơn nhiều. Do đó, người xưa chủ trương giáo hóa trước tiên, sau đó mới đến trừng phạt.
Xem thêm: Muốn sống hạnh phúc hãy giữ chặt 3 “lá bùa hộ mệnh” này!
Đọc thêm
Cổ nhân dạy “Trước nhà trồng quế thơm, quý nhân sẽ phù trợ”, bởi theo góc độ phong thủy loài cây này có thể chiêu tài vượng khí, cải thiện tài vận cho gia đình.
Cổ nhân nói “Thiện ý một câu ấm ba đông, lời ác lạnh người sáu tháng ròng”, nếu học được 2 phép tắc này bạn sẽ thấy tâm mình tĩnh lặng, trí tuệ sáng suốt, cho dù không thể đại phú quý cũng sẽ không thua kém người nào.
Cổ nhân nói “Giàu không kết bạn, hoạn nạn chớ tìm người thân”, lời dạy này xuất phát từ một câu chuyện xưa, đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị. Hãy tìm hiểu và ngẫm nghĩ!
Tin liên quan
Trong tác phẩm Tây Du Ký, Tôn Ngộ Không thường xuất hiện với hình ảnh đội một chiếc mũ có lông vũ dài. Tại sao lại như vậy?
Giới khoa học nhận định, Lý Nhật Quang xứng đáng là Danh nhân lịch sử, đã có nhiều cống hiến to lớn vào việc ổn định và phát triển đất nước, trước hết là vùng đất Nghệ An vào những thập niên đầu của Vương triều Lý.
Trong số 7 hổ tướng của Quang Trung thì chỉ có Võ Văn Dũng là nổi danh là "võ thánh" oanh liệt. Ông không chỉ diệt được cao thủ Tàu mà còn thẳng tay trừ khử gian thần, giúp người trung lương.
Bài mới
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư
Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.
Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.