Lão Tử dạy: Nước càng sâu chảy càng chậm, người càng trí huệ càng khiêm nhường

Lão Tử là một nhân vật quan trọng trong triết học Trung Hoa, từng dạy rằng: Nước càng sâu chảy càng chậm, người càng trí huệ càng khiêm nhường.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 08/09
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lão Tử được coi là nhân vật chính yếu trong triết học Trung Hoa, tuy sự tồn tại của ông vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Ông được cho là sống ở thế kỷ VI - IV TCN, khoảng giữa thời kỳ Xuân Thu và đầu thời kỳ Chiến Quốc. Lão Tử được coi là người viết ra Đạo đức kinh, và cũng được công nhận là Khai tổ của Đạo giáo.

Lão Tử được coi là bậc hiền triết vĩ đại, với những triết lý thâm sâu đến nay còn vẹn nguyên giá trị. Vị triết gia này từng nói: "Người không tự cho mình là đúng thì trí óc mới có thể sáng suốt, người không khoe khoang thì công trạng của họ mới có thể được khẳng định, người không kiêu ngạo thì sự nghiệp mới có thể phát triển". Theo ông, phàm là người làm nên việc lớn trên đời, nhất định đều có sự khiêm nhường. 

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Người không tự cho mình là đúng thì trí óc mới có thể sáng suốt, người không khoe khoang thì công trạng của họ mới có thể được khẳng định, người không kiêu ngạo thì sự nghiệp mới có thể phát triển

Cổ nhân cũng truyền lại vài câu tương tự, rằng: "Người khiêm nhường là gốc tích đức", "Người khiêm nhường có thể đứng trước mọi người, kẻ cậy công ngạo mạn đứng sau mọi người".Khiêm tốn là biết mình biết ta, là tôn trọng người khác, bao dung với người khác.

Biết khiêm nhường ắt được lòng người

Dương Tử là triết gia nổi tiếng thời Chiến quốc, một lần nọ có tới nhà trọ kia dừng chân. Trong nhà trọ có hai cô nương thuê phòng, một người xinh đẹp tuyệt trần, người kia thì dung nhan tầm thường. Thế nhưng, mọi người lại trân quý người phụ nữ kém xinh đẹp, đối xử cô như tiểu thư quyền ký, còn với cô nương xinh đẹp thì lại tỏ ra khinh bỉ, xem thường.

Dương Tử ngạc nhiên trước cách đối xử ấy, liền đi hỏi người hầu phòng. Kẻ này đáp lại: "Cô nương xinh xắn kia luôn cho mình xinh đẹp hơn người, nhưng tôi chẳng thấy cô ta đẹp ở chỗ nào. Còn cô nương kém xinh xắn kia luôn cảm thấy mình khó coi, nhưng tôi chẳng thấy cô ấy xấu gì cả".

Dương Tử nghe xong thì im lặng suy nghĩ một lúc lâu. Mãi sau, nhà triết học này mới buột miệng nói: "Tôi hiểu rồi, làm điều tốt nhưng luôn khiêm tốn không nhận là mình đã làm, cách cư xử đó dù ở đâu cũng được mọi người ủng hộ, yêu mến".

Càng khiêm nhường, càng được tôn kính

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Một người tài năng đức độ, lại khiêm nhường như thế, làm sao người khác có thể không quý

Trong cuốn "Nghiêu Điển - Thượng Thư", có đoạn mô tả Vua Nghiêu như sau: "Duẫn, cung, khắc, nhượng, được tứ phương ca ngợi, được lòng hết thảy trên dưới. Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc. Bình ổn bách tính, hòa thuận vạn bang".

Có thể hiểu rằng, vị này có 4 đức tính tốt đẹp: thành tín (duẫn), cung kính (cung), thiện năng (khắc), khiêm nhường (nhượng). Trong đó, đức tính khiêm tốn là được người đời đề cao nhất.

Dù bản thân là bậc kì tại, Vua Nghiêu vẫn cho rằng mình chưa đủ tài, lo sợ mai một mà thường vào núi sâu rừng già tự suy xét, học hỏi. Ông từng 4 lần nhượng lại ngôi Thiên tử cho những nhân sĩ hữu đạo nổi tiếng là Phương Hồi, Thiện Quyển, Phi Y, Hứa Do, còn mình thì rời đi để học hỏi, tu luyện.

Đường Nghiêu từng nói: "Người trong thiên hạ, người vì việc công, phàm đều là người chí công vô tư, là bậc hiền giả đáng được suy tôn, là người thực thi đại đạo của thiên hạ. Ta đức mỏng tài mọn, chỉ lo phạm lỗi với chúng sinh". Một người tài năng đức độ, lại khiêm nhường như thế, làm sao người khác có thể không quý?

Khiêm nhường thụ phúc đức

Theo "Dịch Thư", có đoạn nói rằng: Đạo lý của trời, bất luận thế nào, mọi sự kiêu ngạo tự mãn, sẽ khiến cho người đó phải chịu thiệt thòi, còn người khiêm tốn sẽ được nhiều lợi ích, hơn nữa khiêm nhường và kiêu ngạo, cũng là ranh giới giữa phúc và họa. 

Chuyện kể rằng, Viên Liễu Phàm cùng 9 người trong huyện khăn gói đi tiến sĩ, trong đó đặc biệt chú ý một vị tên Đinh Kính Vũ. Người này trẻ tuổi nhất đoàn, lại là kẻ biết khiêm nhường, trọng lễ tiết. Một lần nọ, khi đang nghỉ dừng chân, Viên Liễu Phàm mới nói với Phí Cẩm Pha rằng: "Đinh Kính Vũ năm nay nhất định thi đỗ tiến sĩ".

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Khiêm nhường ắt được phúc

Khi được hỏi vì sao lại thế, Viên Liễu Pháp đáp: "Khiêm nhường ắt được phúc. Anh xem, trong 10 người chúng ta, có ai khiêm tốn bằng Đinh Kính Vũ, luôn giữ chữ tín, cung cung kính kính. Trước đám đông, cậu ấy quyết không để lộ thành kiến, luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến người khác, không hề kiêu ngạo chút nào.

Dù là chuyện rất nhỏ, cậu ấy cũng nghĩ cho người khác, vì thuận tiện cho người khác, điều này quả thực khó có được! Một người có thể đạt được cảnh giới cao như vậy, Thần linh cũng sẽ bảo hộ cậu ấy, sao có thể có đạo lý thi trượt được!". 

Quả thực, đến khi công bố bảng vàng, Đinh Kính Vũ đã xuất sắc thi đỗ. Vậy mới nói, con người khiêm tốn, biết mình biết ta, sẽ được người quý, quý nhân phù trợ.

Xem thêm: Cổ nhân nói: "Chó dữ sợ gậy gộc, đàn bà sợ kẻ lì lợm", nghĩa là sao?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cổ nhân từng nhắn nhủ rằng, ở đời có 3 loại tiền đừng nên tiết kiệm, nhất định phải tiêu vì càng tiêu càng thu được nhiều.

Cổ nhân nhắn nhủ: Ở đời có 3 loại tiền nhất định phải tiêu, chi càng nhiều lại càng kiếm thêm
0 Bình luận

Lương thiện không phải là điều xấu, nhưng tính cách đó rất dễ bị lợi dụng, chi bằng cứ là một kẻ vô cùng cẩn trọng sẽ tốt hơn.

Làm người đừng dễ tính quá, hãy là một kẻ vô cùng cẩn trọng dù quan hệ tốt đến đâu
0 Bình luận

Tết Trung Thu chúng ta được chơi trò chơi dân gian, ngắm trăng phá cỗ, thưởng thức hoa sen... vậy vì sao cổ nhân lại e sợ: "Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông".

Cổ nhân nói: 'Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông', nghĩa là gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Hoa chi pâu đã vào mùa, làm bừng sáng cả một triền núi trên đỉnh Tà Chì Nhù - "nóc nhà Yên Bái". Nhìn từ trên cao xuống, nhìn từ xa lại, nơi đây đẹp tự chốn thần tiên.

Hoa chi pâu phủ tím, biến 'nóc nhà Yên Bái' trở thành chốn thần tiên đẹp lịm tim
0 Bình luận

Bạn hãy thử "tập thể dục" buổi sáng cho bộ não bằng cách tìm hiểu một số nghịch lý nổi tiếng dưới đây nhé.

Những nghịch lý kinh điển giúp rèn luyện trí não: Đố bạn chứng minh được!
0 Bình luận

Thấy cảnh anh thợ hồ chật vật nuôi 3 đứa con nhỏ, người đàn ông này đã đứng ra bảo trợ, cho những đứa trẻ nghèo được đến lớp.

Tấm lòng vàng của người đàn ông chi 8 triệu/tháng cho 3 đứa trẻ nghèo đi học
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 23 giờ trước
Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng” không chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về dấu ấn mà mỗi con người để lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 7 ngày trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 03/07
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 02/07
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 01/07
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất