"Người thiếu lễ sẽ ngang ngược, xã hội thiếu lễ sẽ rối ren" - vì sao cổ nhân nói vậy?

Ở xã hội xưa, lễ nghi là quy phạm điều chỉnh đạo đức và hành vi của con người. Bên cạnh đó nó cũng là biểu tượng xã hội văn minh, của truyền thống tốt đẹp.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lễ quan trọng như thế nào?

Trong lịch sử, lễ nghi không ngừng được tu chỉnh, hoàn thiện, kế thừa và phát triển. “Chu lễ”, “Nghi lễ” và “Lễ ký” là ba sáng tác kinh điển trình bày chi tiết về lễ nghi của người xưa, có vị trí và tầm quan trọng vô cùng to lớn trong nền văn hóa truyền thống.

Nội hàm thâm sâu của lễ chính là lòng tôn kính của con người đối với Trời Đất, vũ trụ, là sự theo đuổi hoàn thiện đạo đức bản thân, sự hài hòa giữa người với người, sự phối hợp với trật tự xã hội. Bởi vậy, trong “Tả truyện” đã viết: “Lễ, kinh quốc gia, định xã tắc, tự dân nhân, lợi hậu tự giả dã”, lễ là kinh mạch của đất nước, lễ bình định xã tắc, lễ sắp xếp trật tự dân chúng, lễ làm lợi cho đời con cháu.

nguoi-thieu-le-se-ngang-nguoc-xa-hoi-thieu-le-se-roi-ren-0

Vậy, lễ là gì? Trong “Tả truyện – Chiêu Công nhị thập ngũ niên” viết: “Lễ, thượng hạ chi kỉ, thiên đích chi kinh vĩ dã, dân chi sở dĩ sinh dã”, lễ là thể hiện của pháp tắc của Trời Đất ở xã hội nhân loại, chính là điều mà người ta gọi là thuận lòng Trời, là đạo của Trời. Lễ còn là ranh giới phân chia giữa ngang tàng bạo ngược và văn minh. Cổ nhân dùng lễ để phân biệt văn minh và ngang ngược chứ không dùng dòng dõi gia tộc để phân biệt. Lễ là trật tự, là quy phạm nghiêm khắc trong việc phân chia tôn ti trật tự xã hội. Lễ còn là pháp luật của nhà nước.

Dù là thời xưa hay thời nay, lễ vẫn luôn là chuẩn tắc trong cuộc sống hàng ngày. Lễ không chỉ là để phân biệt giữa con người và động vật mà còn có thể nâng cao mối quan hệ chung sống giữa người với người. Cổ nhân đề xướng lễ phải chú trọng việc lui tới giữa người và người. Tác dụng của lễ không chỉ thể hiện ở việc đề cao việc tu dưỡng đạo đức cá nhân mà còn bồi dưỡng tinh thần dân tộc.

1. Lễ thể hiện ở việc qua lại lẫn nhau

Khi nhận được ân huệ của người khác, người hiểu lễ tất sẽ tìm cách báo đáp ân huệ ấy. Nếu được người khác giúp đỡ mà không báo đáp thì chính là không hợp lễ. Nếu được người báo đáp nhưng lại không giúp người khác, không ban ân huệ cho họ thì cũng là không hợp lễ.

Mối quan hệ giữa người và người, bởi vì nhờ có tác dụng của lễ mà có thể duy trì được sự hài hòa. Trái lại, nếu giữa người mà người mà không có lễ thì sẽ dễ dàng xảy ra nguy hiểm, khủng hoảng.

Giữa người với người bắt buộc phải dùng lễ để đối đãi, kính yêu người khác. Một người nếu có thể coi trọng lễ tiết thì mới có được thân an và tâm an, nếu không sẽ gặp nguy. Bởi vậy, cổ nhân mới nói: “Lễ là loại học vấn không thể không học.”

2. Người có lễ tất sẽ yên ổn, người vô lễ tất sẽ gặp nguy

Nếu nhân loại coi trọng lễ nghi thì mới có thể yên định cả thể xác và tinh thần. Nếu xã hội không có lễ ước thúc thì sẽ trở nên hỗn loạn, rối ren, không ổn định. Bởi vậy lễ là điều trước tiên mà mỗi người cần phải học trong cuộc đời mình.

nguoi-thieu-le-se-ngang-nguoc-xa-hoi-thieu-le-se-roi-ren

3. Người có lễ mới có thể hạ mình tôn người

Người có lễ, coi trọng lễ mới có thể khiêm tốn tôn trọng người khác. Một người cho dù có địa vị thấp kém nhưng nếu hiểu biết lễ nghi thì cũng sẽ có chỗ đáng được người khác kính trọng. Trái lại, một người có địa vị cao nhưng không hiểu phép tắc lễ nghi thì cũng sẽ khó được người khác tôn kính.

4. Người giàu có mà có lễ tất sẽ không kiêu căng, phóng túng. Người nghèo mà có lễ sẽ không khiếp sợ

Người giàu sang phú quý coi trọng việc học lễ thủ lễ thì tất sẽ không sinh tâm kiêu căng, phóng túng. Người nghèo khó coi trọng học lễ thủ lễ thì dù ở vào hoàn cảnh nào cũng có thể khiến tâm chí của mình sáng suốt, không nhát gan sợ hãi. Bởi vậy, dù là người giàu sang hay nghèo khó thì lễ luôn phải được đặt lên hàng đầu.

Xem thêm: Cổ nhân dạy: "Cao ở nhẫn, quý ở nhường và tâm tại thiện"

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Để đoán định tương lai của một người có được phú quý, phúc lộc hay không, cổ nhân thường nhìn vào mũi vì "nhìn tai tìm vận may, nhìn mũi tìm giàu có”.

Cổ nhân dạy: Người mũi thẳng, miệng vuông có số hưởng, một đời giàu sang
0 Bình luận

Nghèo hèn sinh ra gian kế, giàu có nuôi dưỡng lương tâm" - lời dạy này của cổ nhân liệu còn đúng ở thời điểm hiện tại không?

Cổ nhân dạy: 'Nghèo hèn sinh ra gian kế, giàu có nuôi dưỡng lương tâm'
0 Bình luận

Cổ nhân có câu: "7 không ra khỏi cửa, 8 không trở về nhà". Vậy ý nghĩa thực sự của câu nói này là gì?

'7 không ra khỏi cửa, 8 không trở về nhà' - ý cổ nhân là gì?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Thăm nhà bạn – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Thăm nhà bạn ở tuổi ở cái tuổi lục thập hoa giáp thế này mới thấy thấm thía cái bình yên, hạnh phúc thực sự ở đời. Tưởng là dễ những khó vô cùng...

Hải An
Hải An 4 giờ trước
3 món đồ nên cân nhắc kỹ trước khi đặt trong nhà để tránh ảnh hưởng tới vận khí

Phong thủy không cấm nhưng trước khi đặt 3 món đồ này trong nhà bạn nên nghĩ kỹ để tránh ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, tinh thần, thậm chí phá vỡ sự hài hòa của không gian sống.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Cuộc đoàn tụ đẫm nước mắt của người mẹ sau 32 năm bán hết tài sản để tìm con mất tích

Chứng kiến cuộc đoàn tụ của mẹ con bà Lý Tĩnh Chi ai cũng xúc động rơi nước mắt. Sau 32 năm ròng rã tìm con mất tích, cuối cùng người mẹ ấy cũng nhận lại được quả ngọt.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Con gà mái – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Câu chuyện về con gà mái đã dạy chúng ta một điều rằng, những giọt nước mắt rơi trong đám tang không phải là nước mắt đau thương, mà là nước mắt của sự hối tiếc và ăn năn

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Lấy chồng muộn – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mặc cho mọi người ngọt nhạt rằng chị lớn tuổi rồi lấy chồng cũng chẳng ích gì, nếu muốn thì kiếm đứa con là đủ, nhưng chị vẫn quyết tâm lấy chồng vì muốn tìm nơi nương tựa cuối đời.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Phép màu có giá bao nhiêu? – Câu chuyện nhân văn cảm động

Thì ra, phép màu kỳ diệu ấy có giá một đô la mười một xu, cộng với niềm tin chân thành của một đứa trẻ và lòng tốt của người bác sĩ tử tế.

Đăng Dương
Đăng Dương 5 ngày trước
Món quà bất ngờ của mẹ tôi - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ở cái tuổi xưa nay hiếm, mẹ tôi an nhàn hoàn toàn, cả thể chất lẫn tinh thần. Mẹ lạc quan, yêu đời và luôn là người truyền năng lượng tích cực cho con cháu.

Thanh Tú
Thanh Tú 6 ngày trước
Người xưa dặn: Bếp không có 3 thứ này gia đình giàu có, hút tài hút lộc

Trong phong thủy, bếp được xem là nơi “tụ tài, hút lộc”. Để vun đắp cho sự thịnh vượng của gia đình, gia chủ cần đặc biệt lưu ý tránh 3 điều tốt kỵ mà người xưa dặn dò.

Hải An
Hải An 13/05
Trông mong gì ở con trai – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha mẹ nuôi con không kể ngày kể tháng, vậy mà tôi chỉ mới vừa bị bệnh con trai liền đùn đẩy trách nhiệm cho em gái… tôi nghe mà chua xót vô cùng.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/05
Người giúp việc – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người ta gọi chị là “chị Oanh giúp việc”, nhưng cái tên giản dị ấy chưa bao giờ nói hết được về con người chị.

Thanh Tú
Thanh Tú 11/05
Chữ hiếu ngày nay – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tiền cho vay được có thể sẽ giúp ai đó khấm khá lên, nhưng cũng có thể gây nên một thảm cảnh gia đình, nhất là trong thời buổi “chữ hiếu ngày nay” đang lắm điều cần bàn.

Hải An
Hải An 09/05
Lời khuyên của con rể - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Lời nói của con rể khiến tôi không hài lòng, hay nói đúng hơn là thất vọng. Tôi không thể bán nhà cửa để vào viện dưỡng lão ở được...

Người xưa dặn: Có 7 kiểu đàn bà phá nát phúc đức nhà chồng, dù đẹp như tiên cũng tránh lấy 

Theo quan niệm của người xưa thì những kiểu phụ nữ này sẽ tạo nghiệp, ảnh hưởng tới phúc đức gia đạo nhà chồng nên tránh.

Con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn cảm động

Tôi từng khuyên bạn thân bỏ chồng khi cô ấy phát hiện chồng có con riêng bên ngoài, nhưng đến khi chính mình rơi vào hoàn cảnh ấy tôi lại lưỡng lự không quyết định được.

Hải An
Hải An 06/05
Người xưa cảnh báo: Mang 3 thứ này vào nhà tài lộc tiêu tan

Có những vật tưởng như vô tri nhưng nếu mang vào nhà sẽ khiến tài lộc tiêu tan, gia đạo lục đục. Dưới đây là 3 thứ tuyệt đối tránh mang vào nhà.

Bố tôi và những chiếc răng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn nụ cười của bố tôi hạnh phúc vô ngần. Đôi khi báo hiếu không cần đến những điều to tát. Chỉ cần cha mình nhai ngon một bữa cơm, cười rạng rỡ không ngại ngùng, là đủ thấy lòng ấm.

Hải An
Hải An 05/05
PC Right 1 GIF
Đề xuất