Cổ nhân nói: Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân

Cổ nhân cho rằng nếu thế hệ sau hiểu đúng và vận dụng khéo léo lời dặn "nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" thì cuộc đời sẽ bình yên. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi

Trong kho tàng triết lý phương Đông, cha ông ta đã để lại biết bao câu nói ngắn gọn nhưng đầy thâm sâu. Một trong số đó là: "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" – câu nói tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng những lời răn dạy sâu sắc về cách ứng xử, giữ thân, và tránh họa trong cuộc sống. 

Nghèo không động tam nghệ – Khi khốn cùng vẫn phải giữ khí tiết

"Tam nghệ" ở đây ám chỉ ba nghề không nên đụng đến khi nghèo khó, dù có khổ mấy cũng không nên kiếm sống bằng con đường đó. Cụ thể, đó là:

- Nghề trộm cắp – Khi cái bụng đói, người ta dễ làm liều. Nhưng trộm cắp tuy có thể giải quyết tạm thời cái đói, nhưng lâu dài sẽ dẫn tới tù tội, mất danh dự, mất nhân cách. Một lần bước chân vào con đường sai trái, rất khó quay đầu.

- Nghề lừa đảo – Lợi dụng lòng tin của người khác để trục lợi là một hành vi đáng lên án. Nghèo đói có thể là hoàn cảnh, nhưng dối trá là lựa chọn. Một người dù túng quẫn đến đâu cũng nên giữ chữ “tín” và lòng ngay thẳng.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-8-1704

- Nghề bán rẻ nhân cách – Dù là thể xác hay tinh thần, việc dùng bản thân để đổi lấy tiền bạc trong tuyệt vọng là điều không nên. Danh dự là thứ quý giá, một khi mất đi rất khó lấy lại.

Người xưa dạy: “Thanh bần lạc đạo” – tức là nghèo mà vui với đạo, giữ được lòng ngay thẳng và nhân cách. Chỉ khi trải qua nghèo khó một cách chính trực, con người mới có thể trưởng thành và trân quý thành công sau này.

Giàu không gần tam nhân – Khi có của phải biết chọn bạn mà chơi

Đến khi có của ăn của để, người ta lại đứng trước một cạm bẫy khác – đó là sự lựa chọn người xung quanh. "Tam nhân" ám chỉ ba kiểu người không nên gần gũi, dù giàu sang đến đâu cũng nên tránh xa nếu không muốn họa từ miệng, họa từ tâm sinh ra:

- Kẻ nịnh hót – Người luôn miệng tâng bốc, không có chính kiến. Gặp lúc thuận thì bám víu, gặp lúc hoạn nạn thì quay lưng. Họ chỉ đến vì lợi, không bao giờ thật lòng.

- Kẻ tiểu nhân – Người hay đố kỵ, soi mói, sẵn sàng hạ bệ người khác để nâng mình lên. Gần những người này, dù có tử tế mấy cũng dễ vướng vào thị phi, rắc rối không đáng có.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-0-1704

- Kẻ sống vô ơn – Dù bạn có giúp họ bao nhiêu, họ cũng dễ quên. Khi bạn lâm nạn, họ không những không giúp mà còn quay lưng, thậm chí phản bội. Kết giao với người vô ơn chẳng khác nào tự gieo mầm họa.

Giàu có không chỉ là sở hữu tiền bạc, mà còn là khả năng giữ được bình yên, giữ được các mối quan hệ lành mạnh. Biết chọn bạn, chọn người thân cận cũng là một loại trí tuệ sống còn.

Tránh được, họa nặng cũng hóa nhẹ

Nhưng nếu biết giữ mình trong cái nghèo, biết tránh người trong cái giàu, thì nhiều rủi ro cũng sẽ được giảm thiểu. Cái gọi là "đức năng thắng số", không phải chuyện mê tín, mà là sự nhấn mạnh vai trò của đạo đức, bản lĩnh và tầm nhìn trong cuộc đời mỗi con người.

Câu nói "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" là một bài học quý báu của ông cha để lại, giúp người đời sau biết cách đối nhân xử thế, giữ mình giữa dòng đời lắm cám dỗ. Biết sống có nguyên tắc, biết lúc nào nên tiến, lúc nào nên lui, thì dù không giàu sang tột đỉnh cũng có được sự bình an quý giá trong tâm hồn.

Xem thêm: Phong thủy cổ nhân: Trên người có 3 cao là mệnh quý nhân, giàu tiền nhiều phước

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Tin liên quan

Nhẫn là pháp bảo để tu thân và xử thế. Khổng Tử từng khuyên Tử Lộ rằng: “Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu”.

Thuật đối nhân xử thế của cổ nhân: 'Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu'
0 Bình luận

Trong nhiều bài NLVH, các bạn học sinh có thể vận dụng những trích dẫn về giá trị nhân đạo, nhân văn của văn chương; thiên chức, sứ mệnh, vai trò của người nghệ sĩ để làm chất liệu.

Nhân bản, nhân đạo và nhân văn trong văn chương
0 Bình luận

Hầu hết mọi khổ não ở đời và phàn nàn trong cuộc sống thường là những rắc rối tầm thường khi mà con người ta quá nhàn rỗi.

Cổ nhân dạy: Ở đời, nhan một chút là phúc, nhàn quá ắt thành họa
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

“Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết” – Bài học trí tuệ từ Khổng Tử

Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Trang Tử nói: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc'

Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.

Hải An
Hải An 30/08
Tổ tiên nói: “Đáng sợ nhất là ngày mùng 1 tháng 7 âm” vì sao lại thế?

Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.

Hải An
Hải An 23/08
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 17/08
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất