Cổ nhân nói: Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân

Cổ nhân cho rằng nếu thế hệ sau hiểu đúng và vận dụng khéo léo lời dặn "nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" thì cuộc đời sẽ bình yên. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi

Trong kho tàng triết lý phương Đông, cha ông ta đã để lại biết bao câu nói ngắn gọn nhưng đầy thâm sâu. Một trong số đó là: "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" – câu nói tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng những lời răn dạy sâu sắc về cách ứng xử, giữ thân, và tránh họa trong cuộc sống. 

Nghèo không động tam nghệ – Khi khốn cùng vẫn phải giữ khí tiết

"Tam nghệ" ở đây ám chỉ ba nghề không nên đụng đến khi nghèo khó, dù có khổ mấy cũng không nên kiếm sống bằng con đường đó. Cụ thể, đó là:

- Nghề trộm cắp – Khi cái bụng đói, người ta dễ làm liều. Nhưng trộm cắp tuy có thể giải quyết tạm thời cái đói, nhưng lâu dài sẽ dẫn tới tù tội, mất danh dự, mất nhân cách. Một lần bước chân vào con đường sai trái, rất khó quay đầu.

- Nghề lừa đảo – Lợi dụng lòng tin của người khác để trục lợi là một hành vi đáng lên án. Nghèo đói có thể là hoàn cảnh, nhưng dối trá là lựa chọn. Một người dù túng quẫn đến đâu cũng nên giữ chữ “tín” và lòng ngay thẳng.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-8-1704

- Nghề bán rẻ nhân cách – Dù là thể xác hay tinh thần, việc dùng bản thân để đổi lấy tiền bạc trong tuyệt vọng là điều không nên. Danh dự là thứ quý giá, một khi mất đi rất khó lấy lại.

Người xưa dạy: “Thanh bần lạc đạo” – tức là nghèo mà vui với đạo, giữ được lòng ngay thẳng và nhân cách. Chỉ khi trải qua nghèo khó một cách chính trực, con người mới có thể trưởng thành và trân quý thành công sau này.

Giàu không gần tam nhân – Khi có của phải biết chọn bạn mà chơi

Đến khi có của ăn của để, người ta lại đứng trước một cạm bẫy khác – đó là sự lựa chọn người xung quanh. "Tam nhân" ám chỉ ba kiểu người không nên gần gũi, dù giàu sang đến đâu cũng nên tránh xa nếu không muốn họa từ miệng, họa từ tâm sinh ra:

- Kẻ nịnh hót – Người luôn miệng tâng bốc, không có chính kiến. Gặp lúc thuận thì bám víu, gặp lúc hoạn nạn thì quay lưng. Họ chỉ đến vì lợi, không bao giờ thật lòng.

- Kẻ tiểu nhân – Người hay đố kỵ, soi mói, sẵn sàng hạ bệ người khác để nâng mình lên. Gần những người này, dù có tử tế mấy cũng dễ vướng vào thị phi, rắc rối không đáng có.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-0-1704

- Kẻ sống vô ơn – Dù bạn có giúp họ bao nhiêu, họ cũng dễ quên. Khi bạn lâm nạn, họ không những không giúp mà còn quay lưng, thậm chí phản bội. Kết giao với người vô ơn chẳng khác nào tự gieo mầm họa.

Giàu có không chỉ là sở hữu tiền bạc, mà còn là khả năng giữ được bình yên, giữ được các mối quan hệ lành mạnh. Biết chọn bạn, chọn người thân cận cũng là một loại trí tuệ sống còn.

Tránh được, họa nặng cũng hóa nhẹ

Nhưng nếu biết giữ mình trong cái nghèo, biết tránh người trong cái giàu, thì nhiều rủi ro cũng sẽ được giảm thiểu. Cái gọi là "đức năng thắng số", không phải chuyện mê tín, mà là sự nhấn mạnh vai trò của đạo đức, bản lĩnh và tầm nhìn trong cuộc đời mỗi con người.

Câu nói "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" là một bài học quý báu của ông cha để lại, giúp người đời sau biết cách đối nhân xử thế, giữ mình giữa dòng đời lắm cám dỗ. Biết sống có nguyên tắc, biết lúc nào nên tiến, lúc nào nên lui, thì dù không giàu sang tột đỉnh cũng có được sự bình an quý giá trong tâm hồn.

Xem thêm: Phong thủy cổ nhân: Trên người có 3 cao là mệnh quý nhân, giàu tiền nhiều phước

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Tin liên quan

Nhẫn là pháp bảo để tu thân và xử thế. Khổng Tử từng khuyên Tử Lộ rằng: “Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu”.

Thuật đối nhân xử thế của cổ nhân: 'Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu'
0 Bình luận

Trong nhiều bài NLVH, các bạn học sinh có thể vận dụng những trích dẫn về giá trị nhân đạo, nhân văn của văn chương; thiên chức, sứ mệnh, vai trò của người nghệ sĩ để làm chất liệu.

Nhân bản, nhân đạo và nhân văn trong văn chương
0 Bình luận

Hầu hết mọi khổ não ở đời và phàn nàn trong cuộc sống thường là những rắc rối tầm thường khi mà con người ta quá nhàn rỗi.

Cổ nhân dạy: Ở đời, nhan một chút là phúc, nhàn quá ắt thành họa
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 20 giờ trước
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 7 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất