Cổ nhân nói: Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân

Cổ nhân cho rằng nếu thế hệ sau hiểu đúng và vận dụng khéo léo lời dặn "nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" thì cuộc đời sẽ bình yên. 

Đỗ Thu Nga Theo dõi

Trong kho tàng triết lý phương Đông, cha ông ta đã để lại biết bao câu nói ngắn gọn nhưng đầy thâm sâu. Một trong số đó là: "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" – câu nói tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng những lời răn dạy sâu sắc về cách ứng xử, giữ thân, và tránh họa trong cuộc sống. 

Nghèo không động tam nghệ – Khi khốn cùng vẫn phải giữ khí tiết

"Tam nghệ" ở đây ám chỉ ba nghề không nên đụng đến khi nghèo khó, dù có khổ mấy cũng không nên kiếm sống bằng con đường đó. Cụ thể, đó là:

- Nghề trộm cắp – Khi cái bụng đói, người ta dễ làm liều. Nhưng trộm cắp tuy có thể giải quyết tạm thời cái đói, nhưng lâu dài sẽ dẫn tới tù tội, mất danh dự, mất nhân cách. Một lần bước chân vào con đường sai trái, rất khó quay đầu.

- Nghề lừa đảo – Lợi dụng lòng tin của người khác để trục lợi là một hành vi đáng lên án. Nghèo đói có thể là hoàn cảnh, nhưng dối trá là lựa chọn. Một người dù túng quẫn đến đâu cũng nên giữ chữ “tín” và lòng ngay thẳng.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-8-1704

- Nghề bán rẻ nhân cách – Dù là thể xác hay tinh thần, việc dùng bản thân để đổi lấy tiền bạc trong tuyệt vọng là điều không nên. Danh dự là thứ quý giá, một khi mất đi rất khó lấy lại.

Người xưa dạy: “Thanh bần lạc đạo” – tức là nghèo mà vui với đạo, giữ được lòng ngay thẳng và nhân cách. Chỉ khi trải qua nghèo khó một cách chính trực, con người mới có thể trưởng thành và trân quý thành công sau này.

Giàu không gần tam nhân – Khi có của phải biết chọn bạn mà chơi

Đến khi có của ăn của để, người ta lại đứng trước một cạm bẫy khác – đó là sự lựa chọn người xung quanh. "Tam nhân" ám chỉ ba kiểu người không nên gần gũi, dù giàu sang đến đâu cũng nên tránh xa nếu không muốn họa từ miệng, họa từ tâm sinh ra:

- Kẻ nịnh hót – Người luôn miệng tâng bốc, không có chính kiến. Gặp lúc thuận thì bám víu, gặp lúc hoạn nạn thì quay lưng. Họ chỉ đến vì lợi, không bao giờ thật lòng.

- Kẻ tiểu nhân – Người hay đố kỵ, soi mói, sẵn sàng hạ bệ người khác để nâng mình lên. Gần những người này, dù có tử tế mấy cũng dễ vướng vào thị phi, rắc rối không đáng có.

ngheo-khong-dong-tam-nghe-giau-khong-gan-tam-nhan-0-1704

- Kẻ sống vô ơn – Dù bạn có giúp họ bao nhiêu, họ cũng dễ quên. Khi bạn lâm nạn, họ không những không giúp mà còn quay lưng, thậm chí phản bội. Kết giao với người vô ơn chẳng khác nào tự gieo mầm họa.

Giàu có không chỉ là sở hữu tiền bạc, mà còn là khả năng giữ được bình yên, giữ được các mối quan hệ lành mạnh. Biết chọn bạn, chọn người thân cận cũng là một loại trí tuệ sống còn.

Tránh được, họa nặng cũng hóa nhẹ

Nhưng nếu biết giữ mình trong cái nghèo, biết tránh người trong cái giàu, thì nhiều rủi ro cũng sẽ được giảm thiểu. Cái gọi là "đức năng thắng số", không phải chuyện mê tín, mà là sự nhấn mạnh vai trò của đạo đức, bản lĩnh và tầm nhìn trong cuộc đời mỗi con người.

Câu nói "Nghèo không động tam nghệ, giàu không gần tam nhân" là một bài học quý báu của ông cha để lại, giúp người đời sau biết cách đối nhân xử thế, giữ mình giữa dòng đời lắm cám dỗ. Biết sống có nguyên tắc, biết lúc nào nên tiến, lúc nào nên lui, thì dù không giàu sang tột đỉnh cũng có được sự bình an quý giá trong tâm hồn.

Xem thêm: Phong thủy cổ nhân: Trên người có 3 cao là mệnh quý nhân, giàu tiền nhiều phước

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Tin liên quan

Nhẫn là pháp bảo để tu thân và xử thế. Khổng Tử từng khuyên Tử Lộ rằng: “Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu”.

Thuật đối nhân xử thế của cổ nhân: 'Trăm hành chi bản, nhẫn làm đầu'
0 Bình luận

Trong nhiều bài NLVH, các bạn học sinh có thể vận dụng những trích dẫn về giá trị nhân đạo, nhân văn của văn chương; thiên chức, sứ mệnh, vai trò của người nghệ sĩ để làm chất liệu.

Nhân bản, nhân đạo và nhân văn trong văn chương
0 Bình luận

Hầu hết mọi khổ não ở đời và phàn nàn trong cuộc sống thường là những rắc rối tầm thường khi mà con người ta quá nhàn rỗi.

Cổ nhân dạy: Ở đời, nhan một chút là phúc, nhàn quá ắt thành họa
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 20 giờ trước
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Đăng Dương
Đăng Dương 4 ngày trước
Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 5 ngày trước
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng” không chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về dấu ấn mà mỗi con người để lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 09/07
Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 06/07
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 05/07
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 04/07
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 03/07
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 02/07
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất