Cây cô độc nhất hành tinh – Câu chuyện nhân văn sâu sắc

Ténéré là một cây keo, giống cây này không quá khan hiếm trên Trái đất. Nhưng nó lại đặc biệt đến nỗi được đặt tên và trở thành một biểu tượng trường tồn, vì Ténéré là “cái cây cô độc nhất thế giới” trong nhiều thập kỷ.

Ở những vùng khí hậu ôn đới và nhiệt đới việc cây cối mọc lên và sinh trưởng là điều hiển nhiên. Thế nhưng, ở Niger – quốc gia thuộc vùng sa mạc Sahara, một trong những nơi nóng bức, khắc nghiệt nhất trên Trái đất, cây cối là một sự tồn tại xa xỉ.

Ténéré mọc gần một cái giếng ở giữa sa mạc. Trước đây, tại nơi này vốn có một lùm cây “bầu bạn” cùng Ténéré. Thế nhưng khí hậu ở đây ngày càng khô nóng, “các bạn” của Ténéré lần lượt ra đi, chỉ còn mỗi Ténéré sống sót. Ténéré trong nhiều thập kỷ là cái cây cô đơn nhất Trái đất. Trong phạm vi 150 km vuông quanh nó, không một cái cây nào khác tồn tại được.

Cây keo Ténéré nằm dọc theo một tuyến đường vận chuyển muối khá đông đúc, nhưng nó vẫn sống và phát triển tốt. Những người du mục Touareg trong vùng coi Ténéré là cây linh thiêng. Không cành nào của nó bị chặt làm củi và không con lạc đà nào được phép ăn lá của nó. Người bản địa còn tổ chức các nghi lễ tâm linh truyền thống trước Ténéré. Nó là biểu tượng của sức sống mãnh liệt bất chấp hoàn cảnh khó khăn bên ngoài. Ténéré đã sống như một phép màu giữa vùng hoang mạc rộng lớn.

Làm thế nào một cái cây có thể sinh trưởng trong môi trường khắc nghiệt như vậy? Để tìm hiểu về vấn đề này, vào năm 1938 người ta đào một cái giếng gần cái cây. Tại đây, các chuyên gia đã quan sát thấy rễ của cây đâm xuyên qua lớp cát dài hơn 30 mét để tiếp cận với nguồn nước. Vào thời điểm được phát hiện, nguồn nước ngầm này đã tồn tại khoảng 300 năm.

Cây Ténéré nổi tiếng đến thế không chỉ đơn thuần vì sự cô độc của mình. Mà bởi nó còn là một điểm định hướng quan trọng ở trung tâm sa mạc Sahara. Những người đi qua khu vực này sẽ sử dụng Ténéré để định hướng đường đi, tránh bị lạc. Nó là cột mốc duy nhất trong một bãi cát mênh mông. “Ngọn hải đăng sống” này của Niger nổi tiếng đến mức nó còn được đánh dấu trên bản đồ quốc gia, bất kể tỷ lệ của chúng nhỏ đến đâu.

Ténéré cứ thế sống sót qua được hàng chục năm nắng nóng như thiêu đốt. Cái cây cô độc nhất hành tinh này sống sót qua được thời gian đằng đẵng giữa sa mạc rộng lớn, sống sót qua được bao biến động của thế giới. Nhưng nó cuối cùng lại chết vì… một người say rượu. Vào năm 1973, một tài xế xe tải người Libya đã bất cẩn đâm xe vào gốc cây và Ténéré bị hạ gục.

Ngày nay, du khách đến thăm cây Ténéré chỉ nhìn thấy một tác phẩm điêu khắc bằng kim loại giống như cái cây cũ được đặt ở đúng vị trí Ténéré từng đứng. Thế nhưng nó chỉ là một cây cột buồn bã, có gai và không có chút vẻ duyên dáng buồn bã nào của Ténéré. Còn cái xác của cái cây đáng thương hiện đang “yên nghỉ” tại bảo tàng quốc gia ở Niamey, Niger.

Dù đã rất lâu trôi qua, nhưng  “cái cây cô đơn nhất thế giới” vẫn sống trong văn hóa đại chúng. Nó được trưng bày trong viện bảo tàng, được xuất hiện trong những tác phẩm nghệ thuật như bộ phim La Gran final (2006) của Đức. Nhưng quan trọng hơn hết thảy, Ténéré vĩnh viễn luôn là biểu tượng của sức sống mãnh liệt và đồng thời cũng là lời cảnh báo cho thấy con người đã tàn phá thiên nhiên đến thế nào.

Nguồn: Wired, CNTraveler

Xem thêm: 5 chỉ vàng của mẹ chồng – Câu chuyện gia đình đáng ngẫm