Câu nói của người xưa: "Mẹ còn sống không chúc sinh, cha còn sống không nên để râu quá dài" có ý nghĩa gì?

Từ ngàn đời xưa đến nay, "đạo hiếu" đã trở thành đức tính tốt đẹp căn bản nhất của Đạo làm người. Có câu: "Bách thiện hiếu vi tiên", nghĩa là trăm nết thiện thì hiếu thuận với cha mẹ là điều quan trọng nhất.

Người xưa rất coi trọng "đạo hiếu", vì vậy, trong hàng nghìn năm lịch sử đã lưu truyền rất nhiều câu ca dao, tục ngữ nói về hiếu kính cha mẹ. 

Trong đó, phải kể đến câu: "Mẹ còn sống không chúc sinh, cha còn sống không nên để râu dài". Câu nói này rốt cuộc có ý nghĩa gì?.

Mẹ còn sống không chúc sinh

Cổ nhân dạy: "Mẹ còn sống không chúc sinh", nghĩa là không nên tổ chức tiệc linh đình. "Chúc sinh" mà cổ nhân nhắc đến không phải là "sinh nhật", mà là chỉ "mừng thọ".

Người xưa cho rằng, qua 50 tuổi nhưng cha mẹ trong gia đình vẫn còn, tốt nhất là không nên làm lễ mừng thọ, đây cũng là thể hiện của tấm lòng hiếu thảo, tôn kính cha mẹ.

Mẹ là người mang thai chín tháng mười ngày, sinh con rất vất vả và gian nan, làm một người con, chúng ta nên ghi nhớ, biết ơn người mẹ đã sinh ra, nuôi dưỡng mình.

Quả thực, những người hiểu được lòng biết ơn sẽ không chỉ biết tổ chức sinh nhật cho chính mình. Đây chính là dịp để những người con hiếu kính cha mẹ được bày tỏ lòng biết ơn. Họ không chỉ tổ chức ngày sinh của mình không thôi mà quên mất ngày sinh của mẹ, nhân lúc mẹ già đang còn sống khỏe mạnh, thường sẽ về nhà thăm nhà, bày tỏ sự hiếu kính với đấng sinh thành.

Khi cha mẹ còn tại thế, con cái nên phụng dưỡng, biết ơn mẹ cha, đừng để đến khi "Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, con cái muốn phụng dưỡng, báo hiếu mà cha mẹ không còn tại thế", đến khi đó chỉ có tiếc nuối mà thôi.

Xã hội hiện đại, giới trẻ mỗi khi đến sinh nhật của mình thường tổ chức linh đình cùng bạn bè mà quên mất rằng đó là ngày mẹ đã rất vất vả, đau đớn rất nhiều mới sinh ra mình, cũng không nhớ nổi ngày sinh của mẹ là ngày nào.

Phận con cái, cho dù công việc bận rộn đến đâu cũng nên thường xuyên về thăm nhà, ở bên chăm sóc và quan tâm cha mẹ nhiều hơn, để cha mẹ an lạc, hưởng trọn tuổi già bên con cháu.

Cha còn sống không để râu quá dài

Ở thời Trung Quốc cổ đại, nam giới đến tuổi trưởng thành thường để râu. Trong mỗi triều đại tiêu chuẩn trưởng thành khác nhau, và tiêu chuẩn để râu cũng không giống nhau. Chẳng hạn, Hán triều là 16 tuổi thành niên, triều Đường là 18 tuổi thành niên, sau đó lại đổi thành 22 tuổi là thành niên. Người xưa coi một bộ râu tinh mỹ là tiêu chuẩn của những người đàn ông đẹp.

Trong "Hiếu kinh" có đoạn viết: "Thân thể, mái tóc, làn da, là của cha mẹ ban cho, con cái không dám làm hư hại", do đó nói, râu và tóc của người xưa cũng không thể tùy ý làm hư hại được, đó cũng là phương diện thể hiện đạo hiếu.

Và "cha còn sống không để râu dài" dần hình thành vào khoảng thời gian Cách mạng năm 1911, tức là các thế hệ sau không được để râu trước mặt người lớn tuổi nhằm thể hiện sự tôn trọng đối với người cha già, vốn là chủ của gia đình.

Theo quan niệm của người xưa, sau khi cha mất, con trai nên để râu ở môi trên, sau khi mẹ mất, con trai nên để râu ở môi dưới và cằm. Khi cha mẹ đều qua đời, thì vẫn để râu đầy đủ để thể hiện "không màng lợi danh, định rõ chí hướng" của mình.

Bởi trong gia đình, người cha mà trụ cột, cũng chính là tấm gương để con cái noi theo. Do đó, đứng dưới góc độ đạo hiếu, phận làm con cần phải tôn trọng người lớn tuổi, đạt được "cha còn sống không nên để râu dài".

Ngày nay, thẩm mỹ của con người phát sinh những thay đổi, đàn ông không còn để râu nữa.

Đời này, tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái luôn là vô điều kiện, họ luôn vô tư, vị tha, âm thầm lặng lẽ y sinh cho con cái và không đòi hỏi sự báo đáp. Họ không quan tâm đến việc con cái có tổ chức lễ sinh nhật, mừng thọ hoặc để râu hay không, điều họ quan tâm là sự bình an, hạnh phúc của con cái.

"Bách thiện hiếu vi tiên" thể hiện quan niệm trọng đạo hiếu, thể hiện ở sự hiếu thảo, hiếu kính... Giới trẻ hiện nay nên tiếp thu và truyền thừa những mỹ đức tốt đẹp này của dân tộc, làm rạng rỡ truyền thống đạo hiếu hàng nghìn năm nay.

Làm được 4 điểm là hiếu thảo

Lòng hiếu thảo với cha mẹ chính là cái gốc căn bản trong đạo đức làm người mỗi chúng ta phải có. Người có hiếu với cha mẹ, trong cuộc sống họ thường gặp những điều may mắn, điều gì cũng có thể chuyển biến thành điều tốt.

Hiếu thuận chính là "khi có lòng hiếu thảo, thì mọi chuyện sẽ thuận". Làm một người con hiếu thuận đều ghi nhớ 4 điều dưới đây:

Rèn luyện bản thân thành một người tử tế, sống vui vẻ hạnh phúc để cha mẹ cảm thấy vui vẻ, hài lòng. Khi cha mẹ gặp chuyện khó khăn, phận làm con cần phải san sẻ nỗi lo cho cha mẹ, giảm đi gánh nặng lao động cho cha mẹ.

Khi cha mẹ ở độ tuổi xế chiều, ngoài việc cung cấp đầy đủ cho cha mẹ về cơm ăn, áo mặc, nhà ở và phương tiện đi lại, điều quan trọng hơn là phải kính trọng cha mẹ và làm cho họ vui vẻ về tinh thần.

Một người con có đạo hiếu không phải cứ lúc nào cũng nghe lời cha mẹ răm rắp. Nếu những ý kiến, quan điểm của cha mẹ trái với thời cuộc hoặc trái với lẽ phải thì không nên làm theo một cách mù quáng, cần thiện ý, khéo léo thuyết phục để không rơi vào sai lầm của cha mẹ. Nếu cha mẹ dùng lời lẽ vô lý để mắng mỏ thì không nên phàn nàn hoặc tức giận. Khi cha mẹ bình tâm, vui vẻ thì khuyên răn.

Đạo hiếu không chỉ là phải hiếu thuận, kính cẩn khi cha mẹ còn sống, mà còn phải lễ nghĩa khi cha mẹ qua đời, truyền dạy truyền thống đạo hiếu cho con cái về sau.

Xem thêm: Câu nói: "Nhìn gót chân mẹ, hiểu được tính tình con gái ba bốn phần" nghĩa là gì?