Cổ nhân dạy: "Có năng lực không bằng có tĩnh khí"

Các bạn biết không, các bậc thánh nhân, hiền nhân thời xưa càng gặp phải việc lớn kinh thiên động địa, càng ở vào lúc nguy hiểm thì càng có thể tĩnh tâm, thấy biến mà không hề sợ hãi. Từ xưa đến nay, phàm là người làm việc lớn nhất định phải là người có "tĩnh khí". 

Dưới đây xin chia sẻ những tâm đắc của một vị quan thời nhà Thanh - ông là Tăng Quốc Phiên.

Chuyện kể rằng, một lần, Lý Hồng Chương - đại thần triều đình nhà Thanh tiến cử 3 người có tài năng xuất chúng với Tăng Quốc Phiên. Tăng Quốc Phiên không gặp mặt họ ngay mà chỉ đứng từ xa quan sát họ. 

Sau nửa canh giờ, ông phát hiện, trong 3 người thì có 1 người tỏ thái độ khó chịu, có vẻ như không thể kiên nhẫn chờ đợi thêm được. Một người hết nhìn phía đông lại nhìn sang phía tây, đi lại xem xét cách bài trí phòng, một người khác tuy rằng đứng ngay ngắn trong phòng nhưng trên mặt lộ ra sự lo lắng. Chỉ còn lại một người mang thần thái tự nhiên.

Người này tuy tướng mạo bình thường nhưng khí độ rất hiên ngang, hai tay chắp sau lưng, mặt ngửa lên trời nhìn mây bay.

Sau khi cẩn thận quan sát, Tăng Quốc Phiên đã biết cách ứng xử với 3 người này. Ông nói với Lý Hồng Chương: "Trong 3 người mà ông tiến cử, chỉ có một người có thể trọng dụng được mà thôi".

Vì Tăng Quốc Phiên chưa tiếp với những người này mà đã nhận định như vậy khiến Lý Hồng Chương rất khó hiểu. Ông thắc mắc: "Làm thế nào để biết được điều đó?".

Tăng Quốc Phiên đưa tay vuốt chòm râu, mỉm cười nói: "Làm việc lớn, điều tối trọng yếu là phải bình tĩnh, nhẫn chịu. Trong 3 người này chỉ có 1 người có thể chịu đựng được sự quấy rầy, làm phiền. Người này tất sẽ thành tài".

Và hiện thực đã chứng minh, Tăng Quốc Phiên đã nhìn người rất chuẩn xác. Người mà Tăng Quốc Phiên nhìn ra sau này đã trở thành danh tướng nổi tiếng của triều Thanh - Lưu Minh Truyền.

Vậy như nào là người có tĩnh khí?

Tăng Quốc Phiên từng nói "Cư quan dĩ nại phiền vi đệ nhất yếu nghĩa". Có nghĩa là, làm quan thì điều quan trọng hàng đầu là phải kiên nhẫn, bình tĩnh. Kỳ thực, không phải chỉ người làm quan mới cần phải chịu đựng được sự quấy nhiễu trong tâm, cần phải bình tĩnh mà bất kỳ ai, muốn làm được việc lớn đều cần phải bồi dưỡng tĩnh khí.

Chịu đựng được sự làm phiền là một loại tu hành, cũng là điều kiện quan trọng trong đối nhân xử thế và làm việc. "Có năng lực không thể bằng có tĩnh khí" - người có thể bình tĩnh đối xử với các loại phiền phức là người có thể bao dung, không sợ khó khăn phiền phức, không sợ sự quấy nhiễu, đối mặt với sự phiền toái vẫn có thể vững chí.

“Nại đắc thiên sự phiền, thu đắc nhất tâm thanh”, người có thể nhẫn chịu có thể làm tan rã phiền não, bảo trì được sự ôn hòa bình tĩnh. Cổ nhân nói: “Gặp phải chuyện đại sự cần phải có tĩnh khí, tâm không hoảng hốt, điều quan trọng là phải chịu đựng được sự phiền toái". Khi gặp việc lớn, vào thời khắc nguy cấp, oán trời trách đất không phải biện pháp, chỉ có tĩnh hạ tâm xuống để suy xét, thận trọng xử lý mới là cái gốc để giải quyết vấn đề.

Nói một cách khác, nóng lòng như lửa đốt, liều lĩnh làm việc thì chỉ có thể khiến sự tình thêm hỗn loạn và càng không thể kiểm soát được cục diện.

Nhẫn nhịn là một loại công phu

Khi đối mặt với mâu thuẫn, xung đột, sự bất hòa hay lời nói xúc phạm... thì nên tĩnh khí, nhẫn chịu là cách hóa giải, là một loại công phu. 

Chuyện kể rằng, thời thiếu niên, Tăng Quốc Phiên ở nhà đọc sách, có một tên trộm ẩn nấp trong nhà, đợi ông đi ngủ để lấy trộm vài thứ. Nhưng hắn đợi mãi mà ông không đi ngủ, liên tục lật sách đọc đi đọc lại. 

Tên trộm không chịu đựng được nữa liên nhảy ra nói: "Trình độ như này thì đọc được sách gì?". Tên trộm nghe xong lập tức đọc thuộc lòng một lượt bài văn  này rồi hiên ngang bỏ đi.

Nhưng Tăng Quốc Phiên không vì thế mà nản trí bỏ cuộc. Ông càng siêng năng hơn, chú tâm vào việc đọc sách hơn. Cuối cùng ông trở thành vì quan nổi tiếng nhất lịch sử còn tên trộm thông minh kia thì không bao giờ có tên trong lịch sử.

Thông qua việc đọc sách, Tăng Quốc Phiên rèn cho mình tính kiên trì, chịu được áp lực và không bốc đồng khi có một sự việc nào đó xảy ra. Chỉ có như vậy, mới làm được đại sự.

Khi về già, Tăng Quốc Phiên từng nói: “Cả đời ta đã chịu rất nhiều lời nhục mạ và phải chịu khuất nhục nhiều lần, nhưng quyết chí không thay đổi”. Người đời sau đánh giá ông là tấm gương tiêu biểu cho người kiên nhẫn mà đạt được thành công.

Xem thêm: Tăng Quốc Phiên: 3 điều "khổ" cha mẹ càng cho con nếm trải sớm, con càng biết ơn