Triết lý thâm thúy ít người biết phía sau hình tượng "bộ khỉ tam không"

Đằng sau bức tượng "bộ khỉ tam không" (Mizadu (bịt mắt), Kikazadu (bịt tai), Iwazadu (bịt miệng) là triết lý thâm thúy của Phật giáo về dưỡng tâm.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

"Bộ khỉ tam không" là hình tượng của 3 chú khỉ trong ba tư thế khác nhau ngồi cạnh nhau là khỉ tên Mizadu (bịt mắt), Kikazadu (bịt tai), Iwazadu (bịt miệng). Loài khỉ được mô tả này là khỉ sống phổ biến tại Nhật Bản. Hiện nay chúng được tạc thành tượng hay các bức phù điêu và được bày bán ngoài thị trường rất nhiều.

Thoạt đầu, ai không hiểu sâu kỹ sẽ nghĩ bộ tượng "khỉ tam không" này là "không nhìn, không nghe, không nói" những điều xấu xa trong cuộc sống, rằng chúng ta hãy sống cuộc sống của mình đừng quan tâm đến những chuyện xung quanh.

Thậm chí, từng có người nghĩ, bộ tượng "khỉ tam không" này khuyên con người sống "yếm thế", "không nhìn, không nghe, không thấy" mặc kệ mọi chuyện trên trần đời này dù nó là thứ chướng tai gai mắt. 

triet-ly-it-nguoi-biet-phia-sau-hinh-tuong-bo-khi-tam-khong-0

Tuy vậy, nguồn gốc và ý nghĩa thực sự của nó hoàn toàn khác, sâu sắc và thâm thúy hơn rất nhiều. Theo báo Công lý, vật phẩm phong thủy này bắt nguồn từ Ấn Độ cách đây vài ngàn năm trước. Lúc đầu, đó là bức tượng về một vị thần - Thần Vajrakilaya, là vị thần có 6 tay, mỗi đôi tay dùng để bịt hai mắt, hai tai và hai miệng, nhằm để răn dạy con người: Không nhìn bậy, không nghe bậy và không nói bậy.

Ẩn ý che dấu đằng sau 3 chữ "không" khi mà người xưa muốn truyền lại cho con cháu còn rất nhiều ý nghĩa sâu sắc hơn:

Bức tượng mang đậm tư tưởng Đức Khổng Tử trong Luận Ngữ. Khi Nham Uyên hỏi về đức nhân và những điều gì cần phải làm, Khổng Tử đáp: "Phi lễ vật thi, phi lễ vật thính, phi lễ vật ngôn, phi lễ vật động”. Nghĩa là “Không nhìn điều sai, không nghe điều tầm bậy, không nói điều trái, không làm điều quấy”.

Bộ tượng này còn nhắc nhớ chúng ta về tầm quan trọng của "Tâm viên ý mã" trong phép thiền của Đạo Phật. Con người phải biết kiểm soát cái tâm vọng động, chẳng khác gì con khỉ chạy lăng xăng. "Tâm viên" là tâm tán loạn như vượn khỉ.

triet-ly-it-nguoi-biet-phia-sau-hinh-tuong-bo-khi-tam-khong-8

Loài khỉ thường hay nhảy nhót, khọt khẹt, đứng ngồi không yên lại hay phá phách, bắt chước nên người đời có câu “liếng khỉ”. Tâm người cũng thế, không khi nào yên được, cứ suy nghĩ hết chuyện này sang chuyện khác, từ quá khứ đến tương lai, đó là "tâm viên". Tâm này sẽ đưa con người đến loạn động, phát sinh ra đủ thứ phiền não. Bởi vậy, tâm chúng ta bị vô minh che lấp nên phần nhiều hướng ác, ít hướng thiện.

Tư tưởng "ba không" đó theo các nhà tu Phật giáo đi qua Trung Quốc không rõ vào thời kỳ nào. Sau đó vào khoảng thế kỷ thứ 9  (có tài liệu ghi năm 838), một thiền sư người Nhật trong chuyến đi làm phật sự ở Trung Quốc đã mang theo về Nhật tư tưởng này.

Tại Nhật Bản, bức tượng này có có ý nghĩa thâm sâu: "Bịt mắt để dùng tâm mà nhìn, bịt tai để dùng tâm mà nghe, bịt miệng để dùng tâm mà nói”. Khi tâm ở trạng thái thái tịnh, không bị quấy rầy bởi những điều xấu thì từ tâm mới phát sinh những điều thiện. 

triet-ly-it-nguoi-biet-phia-sau-hinh-tuong-bo-khi-tam-khong-6

Trong xã hội xô bồ này, bức tượng "khỉ tam không" càng có ý nghĩa hơn. Bởi mỗi con người chúng ta đang tự làm khổ chính mình, Khổ vì nghe chuyện thiên hạ, khổ vì nói chuyện thế gian và khổ vì nhìn lỗi người khác.

Bản chất con người vốn tò mò nên cứ có chuyện gì là bắt đầu đi tìm hiểu, nghe ngóng người khác kể lại. Chúng ta luôn cố tìm ra khuyết điểm của người khác để chờ dịp nói lại họ, giành phần thắng về mình. Nhưng rồi lại thấy việc ghét bỏ và để ý người khác thật mất thời gian và tự khiến bản thân mình trở nên xấu xí. Xấu ở đây là ở cái tâm, không chịu nghĩ điều tốt đẹp cho người mà chỉ nhìn thấy những thói hư, tật xấu ở những người xung quanh.

Bởi vậy, sống ở đời nên biết tu tâm dưỡng tánh, nhìn lỗi của người khác như một lời nhắc nhở, cảnh tỉnh mình. Từng bước hoàn thiện bản thân. 

Xem thêm: Triết lý sống vô vi và tâm thái làm như không làm, thuận theo tự nhiên

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Không chỉ nổi tiếng với thuyết tương đối, nhà bác học thiên tài Albert Einstein còn có vô số triết lý sống đầy thâm thúy.

Những triết lý sống đầy thâm thúy của nhà bác học thiên tài Albert Einstein
0 Bình luận

Đời người ai cũng mong được sống tốt, ai cũng muốn bản thân mình có được cảnh giới tâm trí cao thanh, song trên thực tế mấy ai có thể thực hành tĩnh được đến như mặt hồ lúc phẳng lặng không gợn sóng và nổi phong ba.

Triết lý nhân sinh: Cao sơn vô ngữ, thâm thủy vô ba
0 Bình luận

Giang hồ dưới ngòi bút của Kim Dung có những nhân vật anh hùng, những câu chuyện tình yêu cảm động và những triết lý nhân sinh sâu sắc.

10 câu nói ẩn chứa triết lý nhân sinh sâu sắc trong tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 2 ngày trước
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Đăng Dương
Đăng Dương 5 ngày trước
Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 6 ngày trước
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân răn dạy “Người đi lưu danh, nhạn bay để tiếng” không chỉ là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, mà còn là một lời cảnh tỉnh sâu sắc về dấu ấn mà mỗi con người để lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 09/07
Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 06/07
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 05/07
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 04/07
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 03/07
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 02/07
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 01/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất