Sống ở đời, "được" không cao hứng, "mất" không sầu bi

Sống quan trọng nhất là cái tâm. Khi tâm luôn bị danh lợi chi phối người ta sẽ vì có lợi mà vui, mất lợi mà buồn. Nhưng đời người, có được tất có mất. Vì thế, chúng ta cần học cách chấp nhận.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Thông thường, người ta ai cũng đều vui mừng khi đạt được và thống khổ khi mất đi lợi ích. Nhưng bậc trí giả, người có đạo đức cao thượng, khi chiếm được thứ gì bản thân kỳ vọng, họ cũng sẽ không quá cao hứng, khi mất đi thứ mà trong lòng ngưỡng mộ họ cũng sẽ không đau đớn bi thương. Bất luận là đối mặt với thành công hay thất bại họ đều bảo trì được tâm thái thản nhiên, bất động. Họ không bởi vì thành công nhất thời mà tự mãn hay thất bại nhất thời mà tự coi nhẹ bản thân mình.

Danh thần Phạm Trọng Yêm thời Bắc Tống từ nhỏ đã khổ học, học tập các kinh sách Nho gia, rồi về sau ông lại chịu ảnh hưởng của tư tưởng Phật gia, kính Thần, tín Phật.

Phạm Trọng Yêm làm quan hơn mười năm, cuộc sống phi thường giản dị, mộc mạc. Cho dù đến tận lúc làm tể tướng, dưới Vua trên vạn người, nhưng ông vẫn sống trong ngôi nhà đơn sơ, không xây dinh thự cho mình. Có người từng muốn xây cho ông một căn nhà, nhưng ông nói: “Điều con người theo đuổi chính là đạo nghĩa. Một người nếu trong lòng có đạo nghĩa thì vô luận là ở đâu đi nữa, trong lòng cũng luôn cao hứng. Chuyện xây dinh thự các vị không nên nhắc lại nữa”.

Phạm Trọng Yêm cũng không mua sắm ruộng đất và nhà cửa gì cho con cháu, thậm chí ông còn dùng tài sản mà cả đời ông tích góp được để mở trường dạy học, chấn hương giáo dục, mua ruộng vườn cấp cho người nghèo làm ăn. Cả đời ông vì lên tiếng cho điều chính nghĩa mà mấy lần bị giáng chức. Nhưng ông lại không vì điều đó mà cảm thấy bi thương, oán thán. Ông từng ba lần bị giáng chức, điều về ngoại thành làm quan.

song-o-doi-duoc-khong-cao-hung-mat-khong-sau-bi-0

Năm Thiên Thánh thứ 7, đời vua Nhân Tông, Phạm Trọng Yêm vừa mới vào kinh thành nhậm chức Bí các giáo lý, vì dâng sớ phản đối Hoàng Thái hậu phô trương lãng phí nên ông bị Hoàng Thái hậu giáng chức đuổi ra khỏi kinh thành.

Năm Minh Đạo thứ 2, đời vua Nhân Tông, Phạm Trọng Yêm nhậm chức Hữu ti gián, bởi vì kiên trì đòi lại công bằng cho người khác mà ông đã bị Hoàng đế giáng chức xuống làm quan ở Mục Châu. Đây là lần thứ hai ông bị giáng chức, đuổi ra ngoài kinh thành.

Năm Cảnh Hữu thứ 2, đời vua Nhân Tông, Phạm Trọng Yêm được thăng chức làm Lễ bộ viên ngoại. Tể tướng triều đình lúc ấy là Lữ Di. Vì đề phòng việc ông hay can ngăn và nói lời chính trực, có thể làm ảnh hưởng đến sự chuyên quyền của mình, Lữ Di bèn tâu xin Hoàng đế đưa Phạm Trọng Yêm đi làm quan tri phủ Khai Phong. Đồng thời, ông ta còn sai người tới nói với Phạm Trọng Yêm rằng: “Không làm ngôn quan, không nên nhiều lời bàn luận việc nước”. Nhưng trong lòng Phạm Trọng Yêm vẫn quan tâm tới triều đình, không sợ uy quyền, vẫn làm việc vì dân, đúng như những gì ông viết trong bản sớ dâng vua: “Kiên định một tấm lòng, ba lần bị giáng chức nhưng không hề hối hận”.

Những gì Phạm Trọng Yêm trải qua, có lẽ không nhiều người chịu đựng được, nhưng ông vẫn một lòng kiên định, không lay động. Trong tác phẩm “Nhạc Dương Lâu ký”, nói về phương châm sống của mình, ông viết: “Bất dĩ vật hỉ, bất dĩ kỷ bi” (Tạm dịch: Không vì lợi ích vật chất mà hài lòng, cũng không vì số phận không may mà buồn phiền).

Không lo được mất, dùng tâm bình thản đối đãi với những nhấp nhô, lên xuống trong cuộc đời là một loại cảnh giới không dễ dàng đạt được. Trong “Đạo Đức Kinh”, Lão Tử viết về thực trạng xã hội: “Hi hi nhương nhương giai vi lợi vãng” (Tạm dịch: Thiên hạ nhốn nháo, đều là vì lợi mà đến). Quả thực là trong cuộc sống, đại đa số người ta đều vì lợi ích của bản thân mà bận rộn. Đạo đức nhân nghĩa được xem là một loại lý tưởng, nhưng ở thời khắc mấu chốt, có bao nhiêu người có thể buông bỏ lợi ích của chính bản thân mình, vì người khác mà suy nghĩ?

Trong lịch sử, không phải chỉ Phạm Trọng Yêm mà còn có rất nhiều trung thần nghĩa sĩ như Tô Đông Pha, Nhạc Phi, Lâm Tắc Từ… cho dù bị hãm hại mà bị giáng chức nhiều lần nhưng không ai trong họ bất mãn, trầm uất, sống cuộc đời đau buồn. Trái lại, các bậc trí giả đó vẫn có thể thản nhiên, thủy chung giữ được tâm linh cao quý của mình. Người quân tử thản thản đãng đãng, dù ở hoàn cảnh nào cũng thản nhiên đối mặt. Người có thể sống được như vậy thì cho dù thân không tu đạo nhưng tâm đã ở trong đạo rồi.

Lợi ích vật chất trong cuộc đời rồi cũng qua đi như mây khói, giành được cũng không đáng để vui, không cần phải đắc chí, mất đi cũng không cần quá xót xa khiến tinh thần sa sút, thất vọng. Bậc trí giả có tấm lòng độ lượng, quên mình sẽ luôn được tạc đá ghi vàng, phẩm đức cao thượng và tinh thần kiên trung bất khuất sẽ được lưu danh muôn đời, người người ngưỡng mộ.

Xem thêm: Sống ở đời, có 5 món nợ nhất định không thể mắc: Đừng dại rơi vào bẫy ân tình

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Theo Khổng Tử, trong cuộc sống kết giao bạn bè, hàng xóm thậm chí là họ hàng phải thật cẩn thận. Trong mối quan hệ khác cũng thế, phải cẩn trọng hàng đầu.

Sống ở đời nên nhớ: 3 loại hàng xóm không kết, 3 kiểu họ hàng đừng thân
0 Bình luận

Là người sáng lập Đạo gia, Lão Tử có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của triết học Trung Quốc. Bên cạnh đó, hệ tư tưởng của ông cũng để lại nhiều bài học giá trị.

Sống ở đời: Biết đủ sẽ có đủ, biết người là khôn, biết mình là sáng suốt
0 Bình luận

Người xưa dặn, người thường xuyên nở nụ cười sẽ không dễ gặp xui xẻo. Sống với suy nghĩ tích cực, vận khí sẽ tốt; sống bi quan, vận khí không tốt.

Sống ở đời xin đừng: Hứa cho vui, tranh khi giận, than khi buồn!
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 2 giờ trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 3 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
Cha tôi già rồi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.

Hải An
Hải An 20/06
Người mẹ một mắt – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Suốt thời thơ ấu và cả khi lớn lên tôi chưa bao giờ thôi ghét mẹ. Lý do chính có lẽ vì bà chỉ có một con mắt. Bà là đầu đề khiến bạn bè trong lớp không ngừng chế giễu, trêu chọc tôi.

Hải An
Hải An 19/06
Người xưa nói “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ”, vế sau lại càng thêm thấm thía

Người xưa có câu “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ, dù mệt đến đâu cũng đừng ngồi lên trên đùi người khác”, đây không chỉ là lời dạy mang tính tâm linh mà còn là bài học về đạo đức, cách hành xử trong đời sống thường nhật.

Vợ đẹp vợ xấu – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhiều người hỏi tôi:"Với điều kiện của anh có thể dư sức kiếm được cho mình một người vợ đẹp, sao anh lại chọn cô ấy?”. Nhưng với tôi cô ấy là người vợ đẹp nhất trên thế gian!

Thanh Tú
Thanh Tú 17/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất