Ở đời đừng nên giữ khư khư thành kiến, ấy chính là "thủ phạm" khiến tâm hồn sớm mục ruỗng

Rất nhiều năm trước, có một thanh niên vân du khắp bốn bể chân trời để hiểu được đạo lý của cuộc đời. Anh không quản khổ nhọc, quanh năm suốt tháng trèo đèo lội suối, đi khắp nơi tìm những người có Đạo, mong tìm lời giải đáp.Thời gian cứ vùn vụt trôi qua từng ngày, anh cũng đã thỉnh giáo rất nhiều người rồi, nhưng vẫn cảm thấy mình chưa thu được chút lợi ích nào, khiến anh rất thất vọng.

Anh suy nghĩ rất lâu, ngẫm mãi mà vẫn không ra rốt cuộc là nguyên nhân gì. Sau này anh nghe một thầy đồ ở trường tư thục nói, ở núi Nam cách quê nhà anh không xa có một vị cao tăng đắc Đạo, có thể giải đáp các vấn đề khó giải về nhân sinh. Thế là anh khởi hành ngay trong đêm, hỏi đường đến nơi ở của cao tăng.

Anh suy nghĩ rất lâu, ngẫm mãi mà vẫn không ra rốt cuộc là nguyên nhân gì. Sau này anh nghe một thầy đồ ở trường tư thục nói, ở núi Nam cách quê nhà anh không xa có một vị cao tăng đắc Đạo, có thể giải đáp các vấn đề khó giải về nhân sinh. Thế là anh khởi hành ngay trong đêm, hỏi đường đến nơi ở của cao tăng.

Một hôm anh đến chân núi Nam, thấy một tiều phu đang gánh củi đi từ trên núi xuống. Anh tiến lên và hỏi: “Anh tiều phu, anh có biết ở trên núi Nam có vị cao tăng đắc Đạo sống ở đâu không? Tướng mạo như thế nào?”.

Tiều phu trầm tư một chút rồi nói: “Trên núi quả thật có vị cao tăng đắc Đạo, nhưng không biết rốt cuộc ông ấy sống ở nơi nào, vì ông ấy thường đi du ngoạn khắp nơi, tùy duyên độ hóa thế nhân. Còn về tướng mạo, có người nói ông ấy Phật quang phổ chiếu, diện mạo thanh thoát diệu kỳ. Cũng có người nói ông ấy đầu bù tóc rối, mặt mũi lem luốc, ăn mặc lôi thôi lếch thếch. Chẳng có ai nói được rõ ràng ông ấy như thế nào”. Anh cảm ơn người tiều phu, lòng quyết tâm, cứ thẳng tiến vào núi sâu bất chấp tất cả.

Sau đó anh lại gặp những người nông phu, thợ săn, đứa trẻ chăn bò, người hái thuốc… nhưng vẫn cứ không tìm được vị cao tăng trong lòng anh, người có thể chỉ ra bến mê của đời người.

Trong lúc tuyệt vọng, anh quay đầu xuống núi, trên đường anh gặp một người ăn xin tay cầm cái bát nứt vỡ, đến xin anh nước uống. Anh thanh niên lấy túi nước mang bên mình xuống, rót một ít nước vào bát. Vẫn chưa kịp đưa cho người ăn xin, nước đã chảy đi hết. Chẳng biết làm thế nào, anh thanh niên lại rót nước vào bát, đồng thời giục người ăn xin uống mau. Nhưng bát nước vừa bưng lên miệng người ăn xin, nước lại chảy hết sạch rồi.

“Ông lấy cái bát nứt vỡ thì sao có thể đựng nước được? Làm sao có thể dùng nó để hết khát đây?” – Anh thanh niên nói một cách bực dọc.

“Người đáng thương kia, anh đi khắp nơi thỉnh giáo về đạo lý cuộc đời, bề ngoài là khiêm tốn, nhưng trong nội tâm anh phán đoán người khác có hợp với ý mình hay không, anh không tiếp thu nổi những lời không hợp ý mình. Những thành kiến này trong lòng anh đã tạo thành những lỗ thủng lớn, khiến anh vĩnh viễn không có được câu trả lời”.

Anh thanh niên nghe xong bàng hoàng sực tỉnh ngộ, vội vàng chắp tay nói: “Đại sư chính là người con đang tìm kiếm ạ?”, anh hỏi liền mấy tiếng, không có ai trả lời, ngẩng đầu nhìn quanh, người ăn xin đã bặt vô tông ảnh.

Tâm hồn có những lỗ thủng sao? Tất nhiên rồi. Thành kiến chính là những lỗ thủng của tâm hồn. Đố kỵ cũng thế. Nghi kỵ, hèn yếu, thành kiến, nóng vội, thù hận… đều là những lỗ thủng của tâm hồn, chỉ khác chăng là mỗi người có những lỗ thủng tâm hồn khác nhau mà thôi. Nếu tất cả những lỗ thủng này đều tập hợp lại ở một người, thế thì người này đã vô phương cứu chữa rồi.

Tâm hồn có lỗ thủng cũng không đáng sợ. Điều đáng sợ là biết rõ có lỗ thủng mà không đi vá sửa bịt lại, như thế sẽ thủng càng to hơn, làm hại đời người. Có lỗ thủng, mà biết đi vá sửa bịt lại thì mới là đáng quý. Trời có lỗ thủng còn có thể vá lại được, lòng người có gì là không thể vá sửa được?

Vá sửa tâm hồn cần có tâm thái tốt, có tâm trí cầu tìm. Suy nghĩ tìm tòi nhiều hơn mà ít kích động đi, trấn tĩnh an định nhiều hơn mà ít nóng vội đi, khoan dung nhiều hơn mà ít đố kỵ đi, nhân ái nhiều hơn mà ít thù hận đi… Như thế, cuộc đời sẽ trở nên càng tươi đẹp.

Tổng hợp

Xem thêm: Sống ở đời, được chưa hẳn là phúc, mất chưa hẳn là họa