Lão Tử dạy: Nước càng sâu chảy càng chậm, người càng trí huệ càng khiêm nhường

Lão Tử là một nhân vật quan trọng trong triết học Trung Hoa, từng dạy rằng: Nước càng sâu chảy càng chậm, người càng trí huệ càng khiêm nhường.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 08/09
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Lão Tử được coi là nhân vật chính yếu trong triết học Trung Hoa, tuy sự tồn tại của ông vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Ông được cho là sống ở thế kỷ VI - IV TCN, khoảng giữa thời kỳ Xuân Thu và đầu thời kỳ Chiến Quốc. Lão Tử được coi là người viết ra Đạo đức kinh, và cũng được công nhận là Khai tổ của Đạo giáo.

Lão Tử được coi là bậc hiền triết vĩ đại, với những triết lý thâm sâu đến nay còn vẹn nguyên giá trị. Vị triết gia này từng nói: "Người không tự cho mình là đúng thì trí óc mới có thể sáng suốt, người không khoe khoang thì công trạng của họ mới có thể được khẳng định, người không kiêu ngạo thì sự nghiệp mới có thể phát triển". Theo ông, phàm là người làm nên việc lớn trên đời, nhất định đều có sự khiêm nhường. 

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Người không tự cho mình là đúng thì trí óc mới có thể sáng suốt, người không khoe khoang thì công trạng của họ mới có thể được khẳng định, người không kiêu ngạo thì sự nghiệp mới có thể phát triển

Cổ nhân cũng truyền lại vài câu tương tự, rằng: "Người khiêm nhường là gốc tích đức", "Người khiêm nhường có thể đứng trước mọi người, kẻ cậy công ngạo mạn đứng sau mọi người".Khiêm tốn là biết mình biết ta, là tôn trọng người khác, bao dung với người khác.

Biết khiêm nhường ắt được lòng người

Dương Tử là triết gia nổi tiếng thời Chiến quốc, một lần nọ có tới nhà trọ kia dừng chân. Trong nhà trọ có hai cô nương thuê phòng, một người xinh đẹp tuyệt trần, người kia thì dung nhan tầm thường. Thế nhưng, mọi người lại trân quý người phụ nữ kém xinh đẹp, đối xử cô như tiểu thư quyền ký, còn với cô nương xinh đẹp thì lại tỏ ra khinh bỉ, xem thường.

Dương Tử ngạc nhiên trước cách đối xử ấy, liền đi hỏi người hầu phòng. Kẻ này đáp lại: "Cô nương xinh xắn kia luôn cho mình xinh đẹp hơn người, nhưng tôi chẳng thấy cô ta đẹp ở chỗ nào. Còn cô nương kém xinh xắn kia luôn cảm thấy mình khó coi, nhưng tôi chẳng thấy cô ấy xấu gì cả".

Dương Tử nghe xong thì im lặng suy nghĩ một lúc lâu. Mãi sau, nhà triết học này mới buột miệng nói: "Tôi hiểu rồi, làm điều tốt nhưng luôn khiêm tốn không nhận là mình đã làm, cách cư xử đó dù ở đâu cũng được mọi người ủng hộ, yêu mến".

Càng khiêm nhường, càng được tôn kính

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Một người tài năng đức độ, lại khiêm nhường như thế, làm sao người khác có thể không quý

Trong cuốn "Nghiêu Điển - Thượng Thư", có đoạn mô tả Vua Nghiêu như sau: "Duẫn, cung, khắc, nhượng, được tứ phương ca ngợi, được lòng hết thảy trên dưới. Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc. Bình ổn bách tính, hòa thuận vạn bang".

Có thể hiểu rằng, vị này có 4 đức tính tốt đẹp: thành tín (duẫn), cung kính (cung), thiện năng (khắc), khiêm nhường (nhượng). Trong đó, đức tính khiêm tốn là được người đời đề cao nhất.

Dù bản thân là bậc kì tại, Vua Nghiêu vẫn cho rằng mình chưa đủ tài, lo sợ mai một mà thường vào núi sâu rừng già tự suy xét, học hỏi. Ông từng 4 lần nhượng lại ngôi Thiên tử cho những nhân sĩ hữu đạo nổi tiếng là Phương Hồi, Thiện Quyển, Phi Y, Hứa Do, còn mình thì rời đi để học hỏi, tu luyện.

Đường Nghiêu từng nói: "Người trong thiên hạ, người vì việc công, phàm đều là người chí công vô tư, là bậc hiền giả đáng được suy tôn, là người thực thi đại đạo của thiên hạ. Ta đức mỏng tài mọn, chỉ lo phạm lỗi với chúng sinh". Một người tài năng đức độ, lại khiêm nhường như thế, làm sao người khác có thể không quý?

Khiêm nhường thụ phúc đức

Theo "Dịch Thư", có đoạn nói rằng: Đạo lý của trời, bất luận thế nào, mọi sự kiêu ngạo tự mãn, sẽ khiến cho người đó phải chịu thiệt thòi, còn người khiêm tốn sẽ được nhiều lợi ích, hơn nữa khiêm nhường và kiêu ngạo, cũng là ranh giới giữa phúc và họa. 

Chuyện kể rằng, Viên Liễu Phàm cùng 9 người trong huyện khăn gói đi tiến sĩ, trong đó đặc biệt chú ý một vị tên Đinh Kính Vũ. Người này trẻ tuổi nhất đoàn, lại là kẻ biết khiêm nhường, trọng lễ tiết. Một lần nọ, khi đang nghỉ dừng chân, Viên Liễu Phàm mới nói với Phí Cẩm Pha rằng: "Đinh Kính Vũ năm nay nhất định thi đỗ tiến sĩ".

nuoc-cang-sau-chay-cang-cham-nguoi-cang-tri-hue-cang-khiem-nhuong
Khiêm nhường ắt được phúc

Khi được hỏi vì sao lại thế, Viên Liễu Pháp đáp: "Khiêm nhường ắt được phúc. Anh xem, trong 10 người chúng ta, có ai khiêm tốn bằng Đinh Kính Vũ, luôn giữ chữ tín, cung cung kính kính. Trước đám đông, cậu ấy quyết không để lộ thành kiến, luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến người khác, không hề kiêu ngạo chút nào.

Dù là chuyện rất nhỏ, cậu ấy cũng nghĩ cho người khác, vì thuận tiện cho người khác, điều này quả thực khó có được! Một người có thể đạt được cảnh giới cao như vậy, Thần linh cũng sẽ bảo hộ cậu ấy, sao có thể có đạo lý thi trượt được!". 

Quả thực, đến khi công bố bảng vàng, Đinh Kính Vũ đã xuất sắc thi đỗ. Vậy mới nói, con người khiêm tốn, biết mình biết ta, sẽ được người quý, quý nhân phù trợ.

Xem thêm: Cổ nhân nói: "Chó dữ sợ gậy gộc, đàn bà sợ kẻ lì lợm", nghĩa là sao?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cổ nhân từng nhắn nhủ rằng, ở đời có 3 loại tiền đừng nên tiết kiệm, nhất định phải tiêu vì càng tiêu càng thu được nhiều.

Cổ nhân nhắn nhủ: Ở đời có 3 loại tiền nhất định phải tiêu, chi càng nhiều lại càng kiếm thêm
0 Bình luận

Lương thiện không phải là điều xấu, nhưng tính cách đó rất dễ bị lợi dụng, chi bằng cứ là một kẻ vô cùng cẩn trọng sẽ tốt hơn.

Làm người đừng dễ tính quá, hãy là một kẻ vô cùng cẩn trọng dù quan hệ tốt đến đâu
0 Bình luận

Tết Trung Thu chúng ta được chơi trò chơi dân gian, ngắm trăng phá cỗ, thưởng thức hoa sen... vậy vì sao cổ nhân lại e sợ: "Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông".

Cổ nhân nói: 'Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ bốn mươi chín, năm sợ đông', nghĩa là gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Hoa chi pâu đã vào mùa, làm bừng sáng cả một triền núi trên đỉnh Tà Chì Nhù - "nóc nhà Yên Bái". Nhìn từ trên cao xuống, nhìn từ xa lại, nơi đây đẹp tự chốn thần tiên.

Hoa chi pâu phủ tím, biến 'nóc nhà Yên Bái' trở thành chốn thần tiên đẹp lịm tim
0 Bình luận

Bạn hãy thử "tập thể dục" buổi sáng cho bộ não bằng cách tìm hiểu một số nghịch lý nổi tiếng dưới đây nhé.

Những nghịch lý kinh điển giúp rèn luyện trí não: Đố bạn chứng minh được!
0 Bình luận

Thấy cảnh anh thợ hồ chật vật nuôi 3 đứa con nhỏ, người đàn ông này đã đứng ra bảo trợ, cho những đứa trẻ nghèo được đến lớp.

Tấm lòng vàng của người đàn ông chi 8 triệu/tháng cho 3 đứa trẻ nghèo đi học
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất