Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày7 Thành viên · 7.879 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.422 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương7 Thành viên · 763 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.091 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Người quân tử coi trọng của cải, nhưng không thể tùy tiện gì cũng nhận
Khổng Tử dạy rằng, người quân tử nên coi trọng của cải, nhưng cũng không vì thế mà tùy tiện nhận khi chưa biết nguồn gốc và mục đích.
Khổng Tử từng nói: "Quân tử ái tài, thủ chi hữu đạo". Ý nói, người quân tử có thể coi trọng của cải, nhưng đừng tùy tiện nhận của cải khi chưa biết nguồn gốc và mục đích của nó.
Của cải và địa vị là thứ nhiều người muốn, nhưng nếu không hợp đạo nghĩa, người quân tử sao muốn nhận. Có sa cơ lỡ vận, bị mọi người khinh ghét, nhưng không dùng cách có đạo mà thoát khỏi thì quân tử cố nhiên cũng không làm. Rời khỏi "đạo" thì sao có thể thành tựu được điều gì tốt đẹp? Vì thế, dù chỉ là thời gian ngắn bằng ăn một bát cơm, người quân tử cũng không rời khỏi đạo.
Không tham tài vật người khác
Lý Ước là một vị quan thời Đường, nổi tiếng là cả đời nghiêm minh, không tham của. Một lần nọ, ông cùng một vị thương nhân người Hồ đi chung thuyền. Vị này trên đường không may mắc bệnh nặng, trước lúc lâm chung có giao lại hai cô con gái cho ông chăm sóc. Ông còn đưa cho Lý Ước một miếng bảo châu, dặn dò thêm vài điều.
Khi thương nhân kia qua đời, Lý Ước lập tức thực hiện di nguyện. Ông tới quan phủ giao hết số tiền bạc, rồi gả chồng cho hai cô con gái. Về sau, một người thân của thương nhân kia đến kiểm kê tài sản, báo lại: "Thiếu mất một miếng dạ minh châu".
Lý Ước nghe xong liền đáp: "Ông ấy trước khi lâm chung có dặn lại rằng sau khi chết muốn được ngậm miếng dạ minh châu, cho nên ta đã làm như vậy". Để xác thực, quan phủ đã cho người đến đào phần mộ lên và phát hiện lời Lý Ước nói là đúng.
Biết chuyện, ai nấy đều vô cùng kính trọng tấm lòng thanh cao của Lý Ước. Dù không ai biết nhưng ông cũng nguyện giữ vững đạo làm người.
Không nhận của biếu
Công Tôn Nghi là tể tướng thời chiến quốc của Lỗ Mục Công, đặc biệt thích ăn món cá. Nhiều người khi tìm đến ông bàn việc hay cố tìnhđem cá theo, nhưng ông đều từ chối. Một lần nọ, học trò của ông thấy làm lạ nên đã hỏi, vì sao Công Tôn Nghi luôn từ chối dù bản thân rất mê cá.
Ông liền đáp: "Ăn mấy con cá thì tất nhiên không có vấn đề gì. Nhưng nếu như ta nhận cá của người khác mang đến tặng thì tất sẽ phải nhân nhượng cho họ. Như thế là làm trái với luật pháp, sau cùng cũng sẽ bị cách chức tước vị. Đến lúc đó, ta còn muốn ăn cá thì thử hỏi những người này có còn mang cá đến tặng ta không? Bây giờ, ta không nhận cá của người khác thì tự mình vẫn có thể thường xuyên mua cá về ăn. Chẳng phải thế sao?".
Báu vật của mình nhất định phải tôn quý
Trong "Tả truyện" (tả thị Xuân thu) có chép, năm Tống Tương Công 15, có một người tới tìm gặp đại phu Tử Hãn, nói rằng muốn tặng ngọc. Người này nói, đó là một miến ngọc trắng không tì vết, vốn đã cho thợ ngọc xem qua. Đó là một loại ngọc rất quý giá, có thể xem là báu vật, nên đem tặng ông.
Tử Hãn nghe xong liền đáp: "Miếng ngọc là báu vật của ngươi, 'không tham' là bảo bối của ta. Ngươi đem ngọc biếu ta, nếu ta nhận, thì cả hai chúng ta đều mất báu vật rồi. Chi bằng, mỗi người chúng ta tự giữ lại báu vật của mình đi".
Người biếu ngọc kia thấy Tử Hãn không nhận bảo ngọc đành phải bẩm báo thật lòng: "Tiểu dân nếu giữ lại bảo ngọc này, sợ rằng không được bình an, cho nên đã một mình đến đây biếu ngài…".
Đại phu Tử Hãn lúc này đã hiểu ra, liền cho mời thợ gia công đến. Ông cho mài giũa viên ngọc ấy, tạo hình thật đẹp rồi đem bán. Số tiền nhận được, ông đưa trả lại cho người biếu ngọc, còn cho người hộ tống ông ta về tận nhà.
Người xưa vẫn cho rằng, làm chuyện thất đức, dù không ai biết thì vẫn còn có Trời biết, Đất biết, mình biết. Hay nói cách khác, mình có thể giấu được người, nhưng không thể giấu được Thiên thượng, cũng chẳng thể giấu được lương tâm. Bởi vậy dù tài vật có thể giải quyết rất nhiều chuyện, nhưng người quân tử chỉ nhận lấy của cải “hữu đạo” mà thôi.
Theo Trí thức VN
Xem thêm: Bạn là quân tử hay tiểu nhân? - Đáp án nằm gọn trong bài viết này
Đọc thêm
Người quân tử là người trong lòng mang chí lớn, sống giữa thế gian ô trọc vẫn giữ được phẩm chất thanh cao, đáng để người muôn đời sau noi bước.
Người trí tuệ thực sự là người biết phân rõ giữa tình cảm và lợi ích. Khi bàn về lợi ích thì dù là anh em ruột cũng phải tính toán rõ ràng, khi nói đến tình cảm thì tuyệt đối không để lợi ích làm lung lay. Người như thế làm gì cũng thuận!
Thà chơi với tiểu nhân còn hơn kết bạn với ngụy quân tử, đây là điều mà cổ nhân đã dạy. Bởi kẻ trước dễ dò, kẻ sau như bom nổ chậm.
Tin liên quan
Người xưa nói 10 câu thì có đến 8,9 câu trở thành chân lý, ví dụ như lời khuyên: "Tích tiền bất như tích đức, nhàn tọa bất như khán thư" (Tích tiền chi bằng tích đức, ngồi nhàn rỗi chi bằng đọc sách Thánh hiền).
Nếu bạn đang thiếu các tài liệu, các bài văn xuất sắc cho hành trình học Ngữ văn của mình thì đừng bỏ qua bài viết này nhé!
Theo nữ sinh Bắc Ninh tốt nghiệp xuất sắc bằng kép này, việc đại học "còn tận 4 năm" hay "chỉ có 4 năm" là do bạn quyết định.
Bài mới
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư
Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.
Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.
Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.
Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.