Danh sư xuất cao đồ, thầy giỏi chắc chắn có trò hay

Người xưa có câu "danh sư xuất cao đồ", ý nói thầy giỏi ắt có học trò giỏi giang, hơn người.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 25/02
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Người xưa có câu "danh sư xuất cao đồ", ý chỉ một người thầy giỏi, tiếng thơm thì ắt có học trò giỏi giang, hơn người theo học. Học trò nếu thấy mình còn khuyết điểm, thiếu sót thì lên đường tìm bậc danh sư, còn người thầy dù tài giỏi cũng biết nhìn nhận lại người kém hơn để tự hoàn thiện bản thân mình.

danh-su-xuat-cao-do-thay-gioi-chac-chan-co-tro-hay
Khổng Tử (孔子) là một triết gia lỗi lạc của Trung Quốc, là người khai sáng Nho giáo, cũng là nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn tới văn hóa Á Đông.

Khổng Tử (孔子) là một triết gia lỗi lạc của Trung Quốc, là người khai sáng Nho giáo, cũng là nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn tới văn hóa Á Đông. Ông là người thông minh, ôn hòa, dù rất tài năng hơn người nhưng làm gì cũng hết sức cẩn thận, đề cao lễ nhạc, khiêm tốn, chân thành. Nếu chưa hiểu rõ câu nói "danh sư xuất cao đồ" trên, có lẽ câu chuyện sau của Khổng Tử sẽ góp phần làm điều đó:

Có một lần, Tử Hạ - một học trò giỏi của Khổng Tử có hỏi thầy rằng: "Thưa thầy, Nhan Hồi là người thế nào?". Khổng Tử liền đáp lại: "Nhan Hồi còn nhân nghĩa hơn cả ta".

Lại nói Tử Hạ thưa rằng: "Còn Tử Cống là người thế nào?", Khổng Tử trả lời: "Tử Cống tài hùng biện còn hơn cả ta".

Tử Hạ lại hỏi: "Còn Tử Lộ thì là người thế nào?", liền nhận được lời đáp rằng: "Tử Lộ dũng cảm hơn ta".

Tử Hạ liền hỏi tiếp: "Vậy thưa Tử Trương là người thế nào?". Khổng Tử trả lời: "Tử Trương trang trọng hơn ta".

danh-su-xuat-cao-do-thay-gioi-chac-chan-co-tro-hay
"Nhân bất thập toàn", không ai là hoàn hảo, hoặc chỉ có mỗi ưu điểm mà không có khuyết điểm và ngược lại.

Nghe thầy nói vậy, Tử Hạ cảm thấy vô cùng rối bời, liền hỏi vì sao tất cả đều hơn thầy vậy mà ai nấy đều nguyện ý bái sư? Bấy giờ, Khổng Tử mới từ tốn đáp rằng: "Nhan Hồi nhân nghĩa nhưng không hiểu biến thông. Tử Cống hùng biện tài nhưng không đủ khiêm tốn. Tử Lộ dũng cảm nhưng không hiểu nhẫn nhường. Tử Trương trang trọng nhưng không hòa hợp được với mọi người. Bốn người ai nấy đều có sở trường sở đoản, họ đều nguyện ý bái ta làm thầy bởi vì sở trường của ta chính là những điều họ còn thiếu".

Khổng Tử từ quan sát tỉ mỉ các học trò mà nhìn rõ ưu điểm, khuyết điểm của họ, nhận ra rằng "nhân bất thập toàn", không ai là hoàn hảo, hoặc chỉ có mỗi ưu điểm mà không có khuyết điểm và ngược lại. Bậc danh sư không hẳn là người mọi mặt đều xuất chúng, mà là người có khả năng đánh giá chính xác và từ đó giúp đỡ mọi người hoàn thiện bản thân.

danh-su-xuat-cao-do-thay-gioi-chac-chan-co-tro-hay
Làm người nếu nhận thấy mình còn khiếm khuyết, còn thua kém tức là đang phát triển, thấy mình thấp thực ra là đang cao, thấy mình "ngu" tức là đang sáng tỏ.

Bậc danh sư cũng nên biết khiêm tốn, dù tài cao cũng đừng nên khinh thường người khác, biết thừa nhận điểm mạnh của học trò, công nhận những điểm mà học trò hơn mình. Vì khiêm tốn mà danh sư càng được học trò tôn trọng, người đời yêu mến.

Còn học trò phải biết tiếp nhận cái tốt, cái sở trường của thầy cô, của bạn bè để bồi dưỡng, bù đắp những thiếu sót, bất cập của mình. Bốn học trò của Khổng Tử ai nấy đều có sở trường riêng vượt trên cả Khổng Tử, nhưng họ tự nhận ra chỉ một chút ưu điểm đó chẳng thấm vào đâu. Vì thế họ chẳng ngần ngại mà bái sư học đạo, sẵn sàng trau dồi nhiều mặt, tu tâm dưỡng tính, chuyên tâm ôn luyện để hoàn thiện bản thân, chẳng vì chút tài năng mà phô trương, phóng đại.

Làm người nếu nhận thấy mình còn khiếm khuyết, còn thua kém tức là đang phát triển, thấy mình thấp thực ra là đang cao, thấy mình "ngu" tức là đang sáng tỏ. Danh sư cũng không mãi giậm chân tại chỗ, mà thấy trò có điểm hay cũng tự lấy đó làm tấm gương soi chiếu bản thân, biết học hỏi, trau dồi để hoàn thiện bản thân, không vì ở vị thế cao hơn mà coi khinh, huênh hoang hơn người. Người hiền năng thì luôn biết cách học hỏi, tìm tòi, phát triển sao cho mình trở thành bản thể hoàn thiện nhất.

Danh sư xuất cao đồ, thầy hay thì ắt có trò giỏi, cả thầy và trò đều biết khiêm tốn học hỏi, không ngừng hoàn thiện mình ấy là điều tốt lành. 

Khổ thân làm việc nghĩa, mình còn vững sao phải chịu suy đồi

Đọc thêm

Để tuổi già không cô độc thê lương, có 3 thứ đàn ông nhất định phải giữ chặt lấy, bởi khi mất rồi chẳng thể đánh đổi lại được.

Có 3 thứ đàn ông nhất định phải giữ chặt lấy, nếu thiếu một tuổi già thật thê lương
0 Bình luận

Người xưa có câu, cái thân làm tội cái đời, trên đời có 4 kiểu người không nên kết giao kẻo chuốc họa vào thân.

Những kiểu người không nên kết giao kẻo chuốc họa vào thân
0 Bình luận

Những việc nên làm dưới đây không phải là chuyện gì quá xa lạ mà trái lại rất gần gũi, giúp con người tích thêm phúc đức, tiêu trừ nghiệp họa.

Việc nên làm giúp con người tích thêm phúc đức, nếu đọc được xin đừng bỏ qua
0 Bình luận

Tin liên quan

Trong buổi họp về phòng chống dịch COVID-19 mới đây, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cho biết địa phương sẵn sàng góp 500 tỷ để lo vaccine cho người dân.

Quảng Ninh sẵn sàng góp 500 tỷ để lo vaccine cho người dân
0 Bình luận

Lô vaccine đầu tiên này có ý nghĩa đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh đang diễn biến phức tạp ở Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh...

117.000 liều vaccine COVID-19 đầu tiên đã về đến Việt Nam mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt
0 Bình luận

Sau khi cùng mẹ đi tặng quà cho người vô gia cư, cô bé 11 tuổi Nguyệt Anh quyết định vẽ tranh đem bán để có tiền ủng hộ người nghèo.

Cảm động cô bé 11 tuổi cặm cụi vẽ tranh đem bán để ủng hộ người nghèo
0 Bình luận


Bài mới

Người xưa tin mít là biểu tượng phong thủy tốt lành nhưng chuyên khuyến cáo không nên trồng trước nhà

Theo phong thủy, mít mang ý nghĩa sum vầy, ấm cúng, tượng trưng cho tình đoàn kết. Nhưng cây mít không thích hợp trồng trước nhà.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 9 giờ trước
Người xưa kiêng kỵ 'tam xung trước cửa': Tam xung là gì?

Người xưa cho rằng "tam xung trước cửa" là điềm báo xấu khiến gia chủ lận đận, tán gia bại sản. 

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 9 giờ trước
Vợ cũ của chồng - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi cảm thấy rất áp lực khi sống dưới bóng một người phụ nữ khác mà đó không phải mẹ chồng, chị chồng mà lại chính là vợ cũ của chồng.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 2 ngày trước
Vì sao người xưa khuyên 'nhà giàu nhà nghèo đều nên trồng cây ngải cứu trước nhà'?

Người xưa nói trồng cây rau ngải cứu trong nhà có nhiều công dụng. Hãy cùng khám phá nhé!

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 2 ngày trước
Không muốn làm phiền con - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cũng vì suy nghĩ không muốn làm phiền đến con cái nên chị cứ chịu đựng một mình.Ốm đau, bệnh tật cũng tự mình lo liệu, đau khổ, xót xa cũng tự mình gặm nhấm.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 3 ngày trước
Vì sao cổ nhân nói 'đàn ông xem ngày sinh, đàn bà xem ngày lấy chồng'?

"Đàn ông xem ngày sinh, đàn bà xem ngày lấy chồng" - đây là câu nói mà người xưa đúc kết được, rất đáng để chúng ta tham khảo, áp dụng vào cuộc sống.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 3 ngày trước
Quyết định cuộc đời – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cuộc đời mỗi người là do chính người đó quyết định. Cuộc sống của tôi ngày hôm nay chính là kết quả của những tôi đã lựa chọn, suy nghĩ và hành động suốt nhiều năm qua.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 4 ngày trước
17 thái độ sống giúp bạn trở nên 'có giá trị' mỗi ngày

Dưới đây là 17 cách giúp bạn hiểu bản thân hơn, hoàn thiện bản thân mỗi ngày, khiến cho bản thân trở nên có giá trị hơn.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 4 ngày trước
Tình cuối đời – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau cuộc hẹn, tôi mới thấm thía nhận ra tình cuối đời của mình, đó chính là tình với con với cháu chứ tìm đâu xa.

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 5 ngày trước
Người xưa nói: Nếu gia đình có 3 khoảng trống này, con cháu khó giàu sang

"Gia đình có ba chỗ trống thì con cháu sẽ nghèo nhiều đời" - câu nói này không chỉ phản ánh quan niệm phong thủy mà còn gắn liền với sự thịnh vượng của các thế hệ tương lai trong gia đình.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 5 ngày trước
Nhân tướng học: Bàn tay ai kiểu này thì nửa đời sau không giàu cũng phú chẳng lo túng thiếu

Theo quan điểm của người xưa, ai có đôi bàn tay này sẽ mang đến những điềm báo may mắn về tài chính. Nếu tay bạn có những đặc điểm này thì xin chúc mừng.

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 6 ngày trước
Phận đẻ thuê – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Lâu lâu có dịp đi qua cầu Kiền tôi lại chợt nhớ đến cô bé đẻ thuê, rồi lại thầm nghĩ phận người chìm nổi, chỉ mong sau cô bé ấy có thể may mắn gặp đúng người để được chở che…

Diệu Nguyễn
Diệu Nguyễn 7 ngày trước
Nhân tướng học: Phụ nữ lấy được người đàn ông có 7 nét tướng này thì sướng cả đời

Theo nhân tướng học, đàn ông giàu có, phúc đức sẽ hiện rõ ở 7 nét tướng mạo duối đây. Cùng chiêm nghiệm nhé!

Đỗ Thu Nga
Đỗ Thu Nga 7 ngày trước
Sống chung với bố mẹ chồng – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Sau 4 năm sống chung với bố mẹ chồng tôi cảm thấy cuộc sống bí bách, ngột ngạt vô cùng, ra ở riêng thì không được nên đành phải cơi nới thêm một phòng và nấu ăn riêng. Cũng vì việc ấy mà tôi bị hàng xóm nói ích kỷ, vô tâm.

Có 1 kiểu hiểu thảo 'giả tạo' của con cái

Kiểu đứa con toàn thời gian này nhìn có học thức, điều kiện gia đình không tồi. Họ đổi lấy sự hỗ trợ tài chính bằng thực hiện các yêu cầu cha mẹ và đảm nhận công việc lao động của gia đình.

Thương con gái lấy chồng xa – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau 3 ngày lên thành phố ở cùng con gái, tôi trở về nhà mà lòng nặng trĩu, cứ nghĩ đến đứa con gái lấy chồng xa là lại không kìm được nước mắt.

Đề xuất