Sống lâu hay sống sâu – Câu chuyện sâu sắc bổ ích cho đời

Câu chuyện “Sống lâu hay sống sâu”

Tôi nghĩ ở đời ai mà chẳng mong mình được sống lâu, sống thọ. Tôi cũng đã từng như vậy. Cho đến một ngày tôi tận mắt chứng kiến những năm tháng cuối đời của bạn thân cha tôi, một nghệ sĩ nhiếp ảnh khá nổi tiếng. Ông từng đạt nhiều giải thưởng về nhiếp ảnh cả trong nước và quốc tế, có một người vợ xinh đẹp, hết lòng yêu thương chông, chăm sóc các con trưởng thành chu đáo. Nhiều người xem người bạn ấy của cha như hiện thân của sự sung sướng, hạnh phúc và đủ đầy.

Tôi được ông coi như con, có lần hai bác cháu ngồi thưởng trà, tôi bảo: “Trong mắt con bác là người hạnh phúc nhất trần gian đấy ạ!”.

Bác nhìn tôi hiền từ bảo: “Khi nào nhắm mắt xuôi tay mới biết mình sướng hay khổ con ạ!”

Năm bác 75 tuổi, căn bệnh tai biến mạch máu não ập đến bất ngờ. Gia đình đưa bác đến bệnh viện cấp cứu kịp thời nên qua khỏi nhưng để lại di chứng là liệt nửa người kèm theo nói ngọng. Con cái thành đạt, bận rộn với công việc nên việc chăm sóc bác ấy trông cậy cả vào bác gái. Mà bác gái đã tuổi cao, mắt kém nên trong lúc chăm sóc thì bị vấp ngã cầu thang, gãy xương hông. Thế là cả hai bác cùng nằm liệt một chỗ.

Con bác thuê người giúp việc, nhưng việc chăm sóc hai người già bị liệt quá mức cực nhọc nên chẳng ai làm được lâu dài. Cứ tuyển được người được vài hôm họ lại nghỉ. Bí quá, các con gửi hai bác vào một trung tâm dưỡng lão tư nhân.

Thương bác, gần như tuần nào tôi cũng ghé vào thăm. Bác cháu trò chuyện rất vui vẻ. Tuần nào tôi bận quá không vào là bác đều điện thoại kêu nhớ. Thời gian đầu các anh chị con bác còn luân phiên vào thăm bố mẹ, nhưng rồi những cuộc thăm viếng thưa dần, sau này tính bằng mỗi tháng – đó là ngày nộp tiền cho trung tâm.

Tôi vẫn cố gắng dành thời gian vào thăm bác đều đặn. Mỗi lần vào tôi lại cố gắng kể những câu chuyện vui cho bác nghe. Nhưng bác thì ít nói, ít cười dần. Đôi mắt ngày càng u uất. Nhiều lần, bác nhìn tôi bằng ánh mắt vô hồn, tôi biết bác bị trầm cảm nặng. Mà ở trung tâm dưỡng là này chẳng riêng gì bác bị, nhiều người vào đây thời gian đầu thì hoạt bát, vui vẻ, cười nói rổn rang. Ấy vậy mà về sau, tiếng nói tiếng cười cứ tắt dần rồi im bặt, có những lần nhìn mắt ai cũng dại đờ ra khiến tôi có cảm giác mình đang ở bệnh viện tâm thần.

Người già rất cần tình thương, nhất là sự quan tâm của con cháu. Nhưng con cháu còn mải mê trong vòng quay của cơm áo, gạo tiền nào đâu có nhiều thời gian dành cho cha mẹ.

Hơn 4 năm trong trung tâm dưỡng lão, bác mất vào một đêm giông gió. Chẳng ai biết bác mất giờ nào, đến 7 giờ sáng ngày hôm sau cô nhân viên vào phòng thay bỉm và vệ sinh cá nhân thì thấy bác đã cứng người, nhưng mắt vẫn mở.

Con cháu đưa thi hài bác về quê mai táng. Khách từ khắp các tỉnh thành kéo về viếng hương nườm nượp, đủ các thành phần, tầng lớp. Con đường vào làng tắc nghẽn ô tô, vòng hoa rợp ngõ, cả làng cả xóm cứ trầm trồ trước đám tang hoàng táng nhất trong lịch sử làng từ trước đến nay. Ai cũng khen bác sướng nhất làng, họ bảo: “Sống sướng, chất cũng sướng. Bỏ một kiếp người”.

Riêng tôi, lúc đứng trước linh cữu, nhìn di ảnh của bác cười hiền hậu tai tôi bỗng vẳng tiếng bác ngày trước “Lúc nhắm mắt xuôi tay mới biết mình sướng hay khổ”. Trong tôi khi đó chợt vọng lên câu hỏi: “Sống lâu hay sống sâu mới thực sự là giá trị lớn nhất của đời người?”

Cho đến một ngày kia, chứng kiến cái kết của người em thân thiết, tôi mới tìm được câu trả lời cho mình. Em ấy tên là Vinh, là một kỹ sư tin học cho một tập đoàn viễn thông quốc tế tại Việt Nam. Lớp 7, em bị bệnh thấp khớp chạy vào tim, tìm hiểu về bệnh mới biết sự sống của em có thể chấm dứt bất kỳ lúc nào.

Mặc dầu vậy, Vinh không hề sợ hãi, lúc nào em cũng sống tràn đầy năng lượng, yêu đời, nhiệt huyết. Hàng tuần, từ thứ 2 đến thứ 6 em làm việc cho tập đoàn. Thứ 7, chủ nhật thì dành thời gian cho hoạt động thiện nguyện. Khi thì phóng xe máy về quê hướng dẫn nông dân cách trồng trọt, chăm sóc rau củ sạch, lúc thì phóng lên miền núi dạy cho trẻ em dân tộc con chữ, vận động mọi người quyên góp xây dựng trường cho các em. Tôi có cảm giác bao nhiêu năng lượng em đều dành hết cho mọi người.

Một lần, tôi hỏi em: “Vinh có sự chết không?”

Em cười bảo: “Em không, em thấy cái chết không hề đáng sợ. Nếu số mình phải chết thì xin thêm một phút cũng không được, vì thế buồn làm gì cho sầu khổ, đời cho em bao nhiêu ngày thì em cứ vui tươi và yêu thương hết thảy. Khi chết, thân thể rồi cũng về với cát bụi, chỉ có những gì mình đã làm là còn với gia đình, bạn bè, mọi người và vũ trụ”.

Vinh mất trong một chuyến đi thiện nguyện xây trường cho trẻ em ở Sơn La ở tuổi 32 vì bệnh tim. Hơn 2000 người đã đến viếng hương, đưa tiễn em đoạn đường cuối cùng.

Tôi vẫn “thấy” Vinh ở khắp mọi nơi, trong những thanh niên đến với những bản làng xa xôi để thực hiện những chương trình thiện nguyện với mong muốn giảm bớt sự thiếu thốn, nghèo khổ của bà con. Tôi “thấy” Vinh trong hình dáng các bác sĩ ngày đêm trên tuyến đầu chống dịch, đem lại sự sống cho mọi người. Những người tận hiến cho đời như Vinh giúp tôi thấm thía lời nói của cố Hòa Thượng Thích Phổ Tuệ: “Sống được bao nhiêu năm không phải là thước đo giá trị của đời người. Vấn đề là sống để thực hiện sứ mệnh gì, mang lại lợi ích gì cho đời, cho đạo”.

Thước đo của đời người không phải là sống lâu hay sống sâu mà chính là sự cống hiến, dâng tặng cho mọi người trí tuệ, tình yêu thương của mình. Và nếu không có gì để cho đi thì bạn vẫn còn sự ân cần, nụ cười hay lời nói tử tế để làm ai đó cảm thấy tốt hơn.

Xem thêm: Cố tìm lỗi sai của người khác không làm bạn hạnh phúc hơn