Nước nhỏ từng giọt có thể xuyên đá, người kiên trì ắt sẽ thành công

Cổ nhân dạy “Quét nhà không xong, lấy gì quét thiên hạ”

Trong cuốn Hậu Hán Thư có câu chuyện về một thiếu niên anh tài tên là Trần Phiên. Phiên tự cho mình là bất phàm, chỉ muốn gây dựng sự nghiệp lớn. Một ngày nọ, một người bạn của cha Trần Phiên là Tiết Cần đến thăm nhà. Lúc bước vào thấy nhà của Phiên quá bề bộn, bụi bẩn bèn hỏi: “Tại sao không quét nhà?”

Trần Phiên nghe vậy thì trả lời: “Đại trượng phu xử thế nên quét thiên hạ, sao phải lãng phí thời gian vào những việc tầm thường như quét nhà?”

Tiết Cần liền đáp lời lại: “Quét nhà không xong, lấy gì quét thiên hạ?”

Nghe vậy, Trần Phiên lặng người suy nghĩ một hồi thì hiểu ra liền cầm lấy chổi đi dọn dẹp, quét nhà.

Hoài bão muốn “quét thiên hạ” của Trần Phiên là điều không sai, nhưng vấn đề là cậu không ý thức được rằng “thiên hạ” là cần vô số nhà dựng nên. Muốn làm nên nghiệp lớn “quét thiên hạ” thì trước hết cậu phải đủ bản lĩnh “quét nhà” rồi mới có thể bàn tới việc đại sự.

Thử hỏi, nếu ngay đến việc nhỏ còn không làm thì sao có thể làm nên nghiệp lớn? Trong cuốn “khuyến học” của Tuân Tử - nhà tư tưởng nổi tiếng thời Chiến quốc có viết “Không tích bước đi, không đạt được ngàn dặm, không tích dòng chảy nhỏ, không thể thành biển sống”.

Trí tuệ của các bậc Thánh hiền từ xưa đến nay cho chúng ta thấy rằng, phàm ở đời làm chuyện gì cũng không thể một bước là thành. Vì thế, cần làm từng việc nhỏ, tích lũy tiến bộ từng chút một không ngừng nghỉ, người kiên trì như vậy cuối cùng sẽ có thành tựu đáng tự hào.

Người kiên trì nên hiểu rằng “Hành trình ngàn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên”

Trong Lão Tử chương 46 có viết “Thiên lý chi hành, thủy vu túc hạ”, ý là hành trình ngàn dặm, bắt đầu từ dưới bước chân.

Lão Tử đã dùng rất nhiều dẫn chứng để nói lên rằng sự vật luôn phát triển từ nhỏ đến lớn. Ông nói “Hợp bão chi mộc, sinh vu hào mạt; cửu tằng chi đài, khởi vu lũy thổ; thiên lý chi hành, thủy vu túc hạ”. Đại ý cây to dùng hai tay mới ôm xuể là nhờ sinh trưởng từ cành non nhỏ bé; đài cao chín tầng là được xây từ một mô đất mà thành; lộ trình ngàn dặm xa xôi như vậy cũng bắt đầu từ bước chân đầu tiên.

Trong cuốn “Vi Học” nhà văn Bành Đoan Thục thời nhà Thanh đã kể lại câu chuyện về một nhà sư giàu và một nhà sư nghèo sống ở tỉnh Tứ Xuyên, tây nam Trung Quốc. Cả hai đều muốn thực hiện chuyến hành hương qua biển Nam Hải để đến Ấn Độ để lễ Phật.

Nhà sư giàu nói với nhà sư nghèo: “Mấy năm nay tôi luôn dự tính thuê một chiếc thuyền xuôi theo dòng sông xuống Nam Hải, nhưng vẫn chưa thể thực hiện được, còn ông thì dựa vào gì mà đi chứ?”

Một năm sau, trong khi hòa thượng giàu vẫn còn loay hoay chưa chuẩn bị xong chuyến đi, nhà sư nghèo đã trở về từ chuyến hành hương của mình. Trong khi nhà sư giàu vẫn chưa hết ngạc nhiên, nhà sư nghèo nói với nhà sư giàu: “Trong suốt cuộc hành trình của mình, tôi chỉ dựa vào bình nước và cái bát xin ăn. Chúng là tất cả những gì tôi cần để hoàn thành ước nguyện”. Hòa thượng giàu nghe xong xấu hổ không nói nên lời.

Nhà sư nghèo đã đạt được mục tiêu bằng cách đi từng bước một, chỉ dựa vào lòng dũng cảm và ý chí. Ngược lại, nhà sư giàu chỉ biết ôm ấp giấc mơ của mình như một tòa lâu đài trên không trung, ăn to nói lớn về khát vọng mà không thực hiện. Những suy nghĩ khác nhau của họ đã tạo ra những kết quả khác biệt rõ rệt.

Hoài bão vĩ đại không đến từ lời nói suông mà đến từ ý chí, sức lực. Một người kiên trì thì mới mong đạt được thành công. “Thiên lý chi thành, thủy vu túc hạ” một người muốn lập nghiệp cần có mắt nhìn nơi xa, tay không lơ là việc nhỏ, chỉ có một ý chí kiên định không ngại gian khó mới có thể thực hiện được ước mơ.

Xem thêm: "Có đức mặc sức mà ăn" - Câu chuyện đáng suy ngẫm về sự thành công trong cuộc sống