10 câu nói của bậc thầy mưu trí thời Chiến Quốc, ai hiểu được sẽ làm nên đại nghiệp

Trang Tử tên thật là Trang Chu, sinh ở đất Mông, thuộc nước Tống (nay thuộc tỉnh Hà Nam, Trung Quốc). Tư tưởng của Trang Chu ẩn trong những lời văn phóng khoáng chủ yếu viết bằng thể văn ngụ ngôn, ý tứ thâm thúy, đa nghĩa, đa sắc. Vì thế mà bao đời nay, mặc dù đã có nhiều người nghiên cứu tư tưởng của ông song vẫn còn nhiều nội dung chưa thể nắm bắt hết. Cuộc đời ông chính là “pho sách” sống, là biểu hiện sinh động của những tư tưởng mà trí tuệ thâm viễn, cao siêu của ông đã đúc kết.

Dưới đây là 10 câu nói nổi tiếng của bậc thầy mưu trí này:

1.   “Mộc dữ mộc tương ma tắc nhiên, kim dữ hỏa tương thủ tắc lưu".

Câu nói này có nghĩa là: Khi quay bánh xe gỗ, các thanh gỗ sẽ ma sát vào nhau khiến chúng bị cháy lên. Khi chúng ta đốt lửa lò sau đó cho kim loại vào thì kim loại sẽ nóng chảy.

Trang Tử khuyên chúng ta nên thuận theo tự nhiên, mỗi người mỗi vật đều có tánh tự nhiên, không thể ép được. Nếu biết lựa theo, thuận theo tự nhiên thì sẽ đạt được hạnh phúc, còn làm trái thì thành ra tương khắc, tự cản trở chính mình.

2.   "Thời vũ hàng hĩ, nhi do tẩm quán, kỳ vu trạch dã, bất diệc lao hồ".

Hàm ý là đúng vào lúc trời mưa thì lại đi lấy nước bể để tưới cây, so với việc nước mưa tưới ướt cho vạn vật thì chẳng phải là một sự lãng phí công sức hay sao?

Câu nói này của Trang Tử khuyên chúng ta không nên làm những việc vô ích, chỉ tổ tốn công tốn sức mà thôi.

3.   "Phù hĩnh tuy đoản, tục chi tắc ưu; hạc hĩnh tuy trường, đoạn chi tắc bi"

Ý nghĩa của câu này là: Chân của loài vịt trời tuy ngắn nhưng nếu nối liền một đoạn chúng sẽ rất ưu phiền. Dù cho chân của hạc rất dài nhưng nếu cắt đi một đoạn thì sẽ rất bi thương.

Câu nói này 10 câu nói của Trang Tử mang hàm ý khuyên mọi người nên biết rằng, những gì phù hợp với bản thân là tốt nhất, đừng nên ghen tỵ hay bắt chước người khác.

4.   "Tai nhân giả, nhân tất phản tai chi"

Nếu bạn mang tai họa đến cho người khác thì người khác cũng sẽ mang lại bất hạnh đến cho bạn. Điều này muốn nói với chúng ta rằng, làm người nên làm nhiều việc thiện, bởi làm điều ác thì sớm muộn gì cũng sẽ bị trừng phạt mà thôi.

5.   "Mỹ thành tại nhân, ác thành bất cập cải"

Câu nói này mang hàm ý, thói quen tốt được hình thành qua quá trình luyện tập lâu dài, một khi đã hình thành thói quen xấu thì rất khó để bỏ.

Qua câu nói này, Tràn Tử muốn nói với chúng ta rằng, bình thường ta cần phải chú ý hình thành cho bản thân những thói quen tốt, chỉ có như thế mới mong trở thành người tài giỏi, làm nên sự nghiệp lớn.

6.   "Hảo diện dự nhân giả, diệc hảo bối nhi hủy chi".

Câu nói này trong 10 câu nói của Trang Tử ẩn chứa ý nghĩa là, người mà trước mặt thì thích nịnh nọt, tâng bốc thì cũng sẽ là người thích nói xấu sau lưng người khác.

Qua đó, muốn nhắn gửi chúng ta rằng đừng để bị mê hoặc, lừa dối bởi những lời xu nịnh của người khác, nhất định phải cảnh giác trước những kẻ lời ngon tiếng ngọt.

7.   "Đạo ẩn vu tiểu thành, ngôn ẩn vu vinh hoa”

Câu nói này có ý: Ý kiến chủ quan, phiến diện sẽ làm cản trở việc tìm ra chân lý, lời nói khoa trương thì sẽ dễ làm che lấp đi sự thật.

Qua đó, muốn nhắn gửi đến mọi người khi làm bất cứ việc gì cũng nên suy nghĩ chu toàn ở nhiều mặt khác nhau, đừng để sự chủ quan, phiến diện khiến chúng ta trở nên mù quáng, không phân biệt đúng sai.

8.   "Chí nhạc vô nhạc, chí dự vô dự".

Trong cuộc sống, vào lúc chúng ta vui vẻ nhất thì bản thân không cảm nhận được hạnh phúc, lúc đạt được danh tiếng thì bản thân cũng không cảm nhận được tiếng tăm.

Qua câu nói này, Trang Tử muốn nói, chúng ta dù làm bất cứ việc gì cũng cần phải khiêm nhường, đừng đặt nặng vấn đề vui vẻ hay hạnh phúc. Có thể đạt được cảnh giới tĩnh tại như vậy thì mới coi là thực sự có được hạnh phúc, danh tiếng đối với con người cũng vậy.

9.   "Tha quân tử chi giao đạm nhược thủy, tiểu nhân chi giao cam nhược lễ".

Câu nói mang hàm ý rằng, tình bạn với người quân tử như dòng nước tinh khiết vậy, còn giao tình với kẻ tiểu nhân thì ngọt giống như vị ngọt của rượu vậy.

Ý của câu nói này đó là, tình bạn của những người quân tử không vì lợi ích mà vì quan tâm lẫn nhau, còn giao tình của những kẻ tiểu nhân thì đều là vì lợi ích mà khởi thành. Sau những lợi ích ấy, người với người âu chỉ như mây khói mà thôi.

10.  "Phàm nhân tâm hiểm vu san xuyên, nan vu tri thiên”

Câu nói muốn truyền tải rằng, lòng người nham hiểm hơn cả núi sông, hiểu lòng người còn khó hơn là hiểu về trời đất. Đây có lẽ là cái gọi là lòng người nham hiểm, biết mặt nhưng không biết lòng mà Trang Tử muốn nói đến.

Xem thêm: “Cát nhân ắt có thiên tướng”: 5 đặc điểm gương mặt trời sinh phú quý