Câu chuyện "Ếch và Rùa": Những thứ ta biết chỉ là hạt cát, điều ta chưa biết là biển khơi

Có một chú ếch sống trong một cái giếng hoang. Một hôm, bên thành giếng, ếch gặp một con rùa lớn từ biển vào. Ếch liền khoe với rùa biển:

"Anh xem tôi sống ở đây mới vui thích làm sao. Khi nào cao hứng, tôi nhảy nhót bên bờ rào cạnh giếng một hồi, mệt rồi lại trở về giếng, ngủ trong cái hang gạch. Có lúc tôi chỉ lộ ra cái đầu và cái miệng, toàn thân yên tĩnh ngâm trong nước. Cũng có khi đi dạo một lúc bãi bùn mềm như bông, cũng rất dễ chịu.

Anh nhìn xem những con tôm tép, nòng nọc kia, chẳng con nào có thể so được với tôi. Mà tôi lại là chúa tể của cái giếng này, trong cái giếng này cực kỳ tự do tự tại. Sao anh không thường xuyên đến giếng này du ngoạn thưởng thức?".

Nghe ếch nói vậy, rùa biển cũng muốn xuống giếng xem sao. Thế nhưng, khi chân trái rùa biển chưa lọt xuống thì chân phải đã bị vướng. Rùa biển vội lùi lại, rồi kể tình hình ngoài biển cho ếch nghe:

"Anh đã ra biển chưa? Biển rất rộng lớn, hàng ngàn dặm không hết. Biển rất sâu, hàng ngàn trượng cũng chưa tới đáy. Thời cổ xưa, cứ 10 năm thì 9 năm có nước lụt, nước biển cũng chẳng lên được bao nhiêu. Sau này cứ 8 năm lại có 7 năm đại hạn, nước biển cũng chẳng thấp đi chút nào. Có thể thấy biển chẳng ảnh hưởng bởi lũ lụt hạn hán. Sống ở biển lớn như vậy, mới thực sự vui thích chứ".

Ếch ta vô cùng ngạc nhiên khi nghe rùa biển nói. Thế rồi, ếch ngây người ra, chẳng nói lên lời.

Lời bàn:

Câu chuyện giữa ếch và rùa biển trên đây mang đến cho ta bài học đáng suy ngẫm trong đời. Chúng ta thường nhận thức theo cảm tính dựa vào những gì chúng ta thấy, trải qua, gọi là kinh nghiệm. Nhân loại đã trải qua hàng ngàn năm, vì thế tri thức nhân loại mênh mông như biển cả.

Thế gian này, có hàng tỷ người, mỗi người lại có kinh nghiệm và tri thức riêng. Có những điều không được phổ biến rộng rãi nên đa số chúng ta không biết đến. Những điều chúng ta biết, những kiến thức được phổ cập cho nhân loại cũng chỉ là phần nhỏ trong kho tàng tri thức mênh mông.

Lão Tử nói "đại trí nhược ngu", tức là kẻ có đại trí huệ thì biểu hiện ra ngoài như người ngu. Vì người có trí huệ lớn là người hiểu được sinh mệnh, vũ trụ, cáс pháp lý ở cáс cảnh giới kháс nhau, cáс tầng không gian kháс nhau. Họ thấy được rất nhiều cái mà người thường chúng ta không thấy. Và họ phát hiện ra, điều họ thấy được, dù so với người thường đã là vô cùng lớn, nhưng so với vũ trụ mênh mông bao la với bao bí ẩn, thì vẫn còn hạn chế, nông cạn như chiếc giếng hoang kia.

Có những người luôn cho rằng điều họ thấy họ biết mới chính xáс, đúng đắn, nên họ thường phủ nhận những gì họ chưa thấy, chưa biết, phủ nhận cáсh nhìn nhận đánh giá vấn đề theo góc độ kháс với họ. Kiểu người như vậy cũng như chú ếch trong câu chuyện trên. Thậm chí, họ còn không bằng chú ếch, vì ếch sau khi nghe rùa biển nói về biển, nó cũng kinh ngạc ngây người, thấy cái nó biết chỉ là hạt cát so với biển cả mênh mông.

Xem thêm: Câu chuyện đáng suy ngẫm: Rùa và cua cùng bị nhốt trong chiếc giỏ tre nhưng tại sao chỉ rùa thoát ra được?