Bạn có bao giờ thắc mắc: Vì sao người xưa gọi người giúp việc là "con sen"?
Bạn nghe thấy từ "con sen" rất nhiều trong các bộ phim Việt thời xưa, nhưng có bao giờ bạn tự hỏi: Vì sao lại có cách gọi này?

Từ "con sen" được cho là xuất hiện ở Việt Nam từ cuối thế kỷ 19. Ngày nay, giới trẻ vẫn rất chuộng sử dụng từ này nhưng hàm nghĩa của nó đã có sự thay đổi nhất định.
Nguồn gốc của từ "con sen"
Cụm từ "con sen" xuất hiện trong xã hội Việt Nam khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Khi nói về nguồn gốc của từ này, người ta có 2 giải quyết.
Một giả thuyết cho rằng từ "con sen" là phiên âm của từ servante. Trong tiếng Pháp, servante có nghĩa là người hầu, người giúp việc.

Với giả quyết thứ hai, người ta cho rằng ừ con sen bắt nguồn từ chữ สาวใช้ (săao chai) trong tiếng Thái. Từ này cũng có nghĩa là người giúp việc. Từ sen chính là biến âm của "săao". Giải thuyết này ít phổ biến hơn so với giải quyết đầu tiên.

Theo từ điển tiếng Việt, cụm từ "con sen" dùng để chỉ người hầu gái trong xã hội xưa. Rất nhiều tác phẩm văn học xưa có đề cập đến "con sen". Trong tác phẩm Cơm thầy cơm cô của nhà văn Vũ Trọng Phụng có chuyện kể về một con sen tên là cái Đũi.
Tác phẩm Lột Trần Việt Ngữ của nhà văn hóa Bình Nguyên Lộc cũng đề cập đến từ con sen. Đã có thời, người giúp việc nếu là con gái sẽ được gọi là "sen". Dó ý nghĩa của từ "con sen" là người giúp việc, người làm, người ở nên sau này nhiều người sẽ tránh đặt tên cho con là "Sen".
Ý nghĩa của từ con sen hiện nay
Cho đến hiện tại, từ "con sen" vẫn được sử dụng rất nhiều nhưng sắc thái, hàm ý và hoàn cảnh sử dụng đã có có sự thay đổi. Người ta hầu như không còn dùng từ "con sen" để chỉ người giúp việc trong nhà nữa.

Hiện nay, giới trẻ thường sử dụng từ "con sen" với hàm ý trêu đùa về mối quan hệ giữa chủ và thú cưng. Chó, mèo hay các vật nuôi khác trong nhà thường được gọi là hoàng thượng, boss; trong khi đó, người nuôi chúng chính là "con sen".
"Con sen" hiện giờ đang là cụm từ yêu thích trong ngôn ngữ của giới trẻ và được sử dụng rất nhiều. Thông thường, từ "con sen" ngày nay được sử dụng trong các cuộc trò chuyện xã giao với bạn bè thân thiết. Trong những câu chuyện với người không quá thân, người lớn tuổi thì cụm từ này cũng hiếm khi xuất hiện.
Xem thêm: Vì sao người xưa dặn: "Tai to ắt có phúc, mắt liếc xéo ắt có dã tâm"?
Đọc thêm
Đối với phong thủy nhà ở, người xưa dặn con cháu "trước trồng cau, sau trồng chuối". Vì sao nhất định là cau và chuối chứ không phải các loại cây khác?
Trong dân gian có một câu nói phổ biến như vậy: “Đàn ông không làm 3, đàn bà không làm 4, người già qua 9 không qua 10”. Vậy câu này có nghĩa là gì?
"Phụ nữ nhìn vào chất béo, đàn ông nhìn vào lông" - đây là lời người xưa nhắc đến mỗi khi nhà có hỉ sự. Vậy, ý nghĩa câu này là gì?
Bài mới

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.