“Đàn ông không làm 3, đàn bà không làm 4, người già qua 9 không qua 10” - ý người xưa là gì?

Đàn ông không làm ba, phụ nữ không làm bốn

Trước hết, chúng ta hãy xem câu “nam không làm ba, nữ không làm bốn”, điều này thực sự có nghĩa là nam giới thường không tổ chức sinh nhật lần thứ 30 của họ, và phụ nữ nói chung không làm sinh nhật lần thứ 40 của họ. Vậy tại sao lại có câu nói như vậy?

Thực tế có hai lý do cho điều này. Thứ nhất, dù 30 tuổi hay 40 tuổi thì thực tế là độ tuổi không quá già. Vì vậy, nó không thích hợp với lời chúc kéo dài tuổi thọ.

Nguyên nhân thứ hai là vì “ba” đọc là “san – 三” đồng âm, đồng thời “tứ” và “si – 四” cũng đồng âm, nên tổ tiên càng kiêng kỵ nhắc đến hai tuổi này, huống hồ là sinh nhật 30 tuổi, bốn mươi tuổi.

Bảy mươi ba, tám mươi tư, diêm vương không gọi tự bước đi

Ngoài ra, dân gian còn có câu nói rằng “bảy mươi ba, tám mươi tư, vua âm phủ không gọi mà tự mình đi”. Tại sao lại có cách nói về hai tuổi này như vậy?

Người ta lấy số mười hai tương đương với 12 con giáp là vòng đời của con người ta thường gọi là năm sinh. Bảy mươi hai là 6 vòng năm sinh, bảy mươi ba là đầu của mười hai năm thứ bảy, và tám mươi tư là kết thúc của mười hai năm thứ bảy.

Trong văn hóa truyền thống, số 7 mang một ý nghĩa đặc biệt, người ta thường cho rằng số 7 là vòng tuần hoàn của cuộc sống, mang ý nghĩa nguyên thủy là sự lặp lại, do đó, năm thứ bảy mười hai, năm đầu tiên là 73 tuổi, và năm cuối cùng là 84 tuổi, là một tuổi rất quan trọng.

Hai thời đại này được cho là có liên quan đến hai vị thánh của Nho giáo. Nghe nói Khổng Tử 73 tuổi, Mạnh Tử 84 tuổi, người xưa cho rằng ngay cả bậc hiền nhân cũng không thể vượt qua ngưỡng “bảy mươi ba, tám mươi tư” chứ đừng nói đến người thường?

Vì vậy, những người già thường không vượt qua sinh nhật của hai tuổi bảy mươi ba và tám mươi tư này.

Qua chín nhưng không qua mười

Có câu nói dân gian: “ Khánh cửu bất khánh thập” – mừng chín không mừng mười và “làm chín không làm mười”, nghĩa là mừng sinh nhật của người già thì phải qua trước một năm, khi mừng thọ chín mươi thì nên làm ở tuổi tám mươi chín.

Điều này là do người xưa tin rằng ” mãn tắc dật” – đầy đủ dẫn đến tràn, và “thập toàn vi mãn, mãn tắc chiêu tổn” – ý muốn nói hoàn hảo là đầy đủ, nhưng đầy đủ dẫn đến mất mát, và “đầy đủ” có nghĩa là ” chung kết”, vì vậy con người sẽ không muốn quá “mười”. Nhưng “Chín” thì khác “Chín” có nghĩa là lâu dài, mãi mãi, đồng thời số 9 là con số tốt theo số học phương Đông vì nó đọc giống từ “vĩnh cửu” trong tiếng Trung Quốc và tượng trưng cho sự trường thọ. Theo truyền thống, con số này cũng liên kết với hoàng đế và là con số duy nhất liên kết với nguyên tố Hỏa – nguyên tố của động lực và sự thật.

Đồng thời, nhân dân nhiều nơi vẫn có câu nói “ phùng cửu niên”, năm nào có “chín”, chẳng hạn như bảy mươi chín, tám mươi chín,… là những “minh cửu”. Mọi người cho rằng “chín năm một lần” cũng giống như “năm phúc”, nó là một chu kỳ và là một “ngưỡng” ở mỗi giai đoạn của cuộc đời, vì vậy các thế hệ tương lai sẽ tổ chức sinh nhật để mong giải tỏa điềm xấu.

Trong cuộc sống, người ta cho rằng những điều kiêng kỵ của những tuổi này thực chất chỉ là những điều cầu chúc tốt đẹp của tổ tiên, tuy những điều này có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của chúng ta.

Xem thêm: Vì sao người xưa dặn "lửa đi ba đường là tắt, người đi ba đường là nghèo"?