Cổ nhân có câu: "Tinh nãi trí tuệ, âm nãi tà ác", nghĩa là sao?

Trí tuệ cổ nhân đúc kết bài học rằng, làm người có thể khôn ngoan, nhưng tuyệt đối đừng nham hiểm, kẻo tự rước họa vào thân.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 28/09
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Cổ nhân có câu: "Tinh nãi trí tuệ, âm nãi tà ác", tạm hiểu rằng tinh khôn, ấy là trí tuệ; âm hiểm, ấy là tà ác. Sống ở đời, con người có thể khôn khéo, giữ ý để bảo vệ bản thân, nhưng tuyệt đối đừng nham hiểm tổn hại người khác.

Mưu hại người khác là mưu hại chính mình

Có chuyện như sau: Ở kinh thành xưa có một người thợ giặt vô cùng chăm chỉ, cửa tiệm lúc nào cũng đông đúc. Hàng xóm của ông là thợ gốm, việc làm ăn lẹt đẹt, thấy vậy rất lấy  làm ganh tị. Người này cho rằng, ắt là do tiệm giặt ảnh hưởng đến phong thủy của mình, nên mới bày mưu hãm hại hàng xóm.

Một ngày nọ, thợ gốm yết kiến nhà ​​vua, nói rằng người thợ giặt có kỹ nghệ tổ truyền, có thể giặt cho voi đen thành voi trắng. Nhà vua nghe xong thì lấy làm mừng rỡ, vì nước này chỉ có voi đen, trong khi voi trắng được coi là biểu tượng của sự tốt lành, điềm báo cho sự thịnh vượng và giàu mạnh. Sau đó, vua cho vời thợ giặt đến, hạ lệnh cho ông giặt những con voi đen thành voi trắng.

co-nhan-co-cau-tinh-nai-tri-tue-am-nai-ta-ac-y-nghia-la-gi
Người thợ giặt đến yết kiến nhà vua và nói rằng: "Cái chậu giặt của nhà thần nhỏ quá, không thể chứa được một con voi"

Người thợ giặt không dám kháng chỉ, về đến nhà không khỏi thở dài. Vợ ông hỏi rõ nguyên nhân, cuối cùng đưa ra một chủ ý. Hôm sau, người thợ giặt đến yết kiến nhà vua và nói rằng: "Cái chậu giặt của nhà thần nhỏ quá, không thể chứa được một con voi. Vậy nên, xin bệ hạ ra lệnh cho người thợ gốm làm một cái bồn to có thể chứa được cả con voi".

Nhà vua bèn hạ lệnh cho người thợ gốm trong ba ngày phải làm ra một cái bồn lớn theo đúng ý người thợ giặt. Lần này người thợ gốm chết lặng, bởi đây căn bản là điều bất khả thi. Cuối cùng, người thợ gốm vì không thể làm ra chiếc bồn trong thời gian quy định mà bị nhà vua khép tội chết.

Vậy mới thấy, người trong tâm nuôi dưỡng ác niệm, chỉ trực mưu hại kẻ khác, cuối cùng sẽ nhận quả báo. Tưởng như ta chỉ 1 ngón tay vào kẻ khác, thì có tới 3 ngón đang tự chỉ vào chính mình. Làm người hãy sống cho thiện lương, bạn đối đãi thế giới này thế nào, thì thế giới này cũng sẽ đối đãi lại với bạn y như vậy.

Làm người có thể tinh minh, nhưng tuyệt đối không thể nham hiểm 

Làm người có thể tinh ranh, khôn khéo, nhưng tuyệt đối không nên nham hiểm. Khôn ngoan và thiện lương không phải là mối quan hệ đối lập, mà thiện lương là cảnh giới cao nhất của khôn ngoan. Trong khi đó, kẻ quá nham hiểm, chỉ muốn ám hại người khác, phần nhiều không có kết cục tốt đẹp.

Vốn dĩ, thông minh là chuyện tốt, nhưng lại dụng trí khôn vào mưu kế đấu đá, tranh thua, hại người lợi mình thì khó có kết cục an lành. Khổng Tử nói: "Thái quá cũng như chưa đạt", tức làm bất kỳ việc gì cũng nên có chừng mực. Tinh minh thái quá là đại kỵ của bậc trí giả. Đạo đối nhân xử thế là ở ức chế chứ không phải ở khuếch trương, là ở cất giấu chứ không phải ở hiển lộ.

co-nhan-co-cau-tinh-nai-tri-tue-am-nai-ta-ac-y-nghia-la-gi
Khổng Tử nói: "Thái quá cũng như chưa đạt", tức làm bất kỳ việc gì cũng nên có chừng mực

Cổ nhân có dạy, nham hiểm là con đường hướng tới vực thẳm nguy hiểm, khó có thể quay đầu. Mọi việc xấu mà một người làm kỳ thực là phủ một lớp thuốc nổ cho đường đời sau này, và một tia lửa nhỏ bất cứ lúc nào cũng đều có thể kích nổ toàn bộ cuộc đời của anh ta. 

Suy cho cùng, sống trên đời hãy giữ cái tâm thật tốt, sống thiện lương. Lương thiện rồi, tâm hồn sẽ được thanh thản, đường đời nhờ vậy mới sẽ càng đi càng tốt đẹp, càng đi càng rộng mở. Một đời này của chúng ta có thể không đạt được thành tựu lớn lao, nhưng chúng ta nhất định phải có được sự bình an trong tâm hồn.

Theo Zhihu

Xem thêm: Cổ nhân dạy: Người vô liêm điều gì cũng dám tranh, kẻ vô sỉ điều gì cũng dám làm

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Tuy quy luật 3 phút này vô cùng ngắn ngủi, nhưng chỉ cần áp dụng lâu dài, bạn có thể tự nâng tầm bản thân, lại thu phục lòng người.

Quy luật 3 phút giúp hoàn thiện bản thân, thu phục lòng người: Tuy ngắn nhưng lợi hại không tưởng
0 Bình luận

Theo người xưa "Ruộng sâu trâu nái không bằng con gái đầu lòng" - câu này có hai cách hiểu với hai ý nghĩa hoàn toàn trái ngược nhau.

Ẩn ý 'tàn nhẫn' phía sau câu nói: 'Ruộng sâu trâu nái không bằng con gái đầu lòng'
0 Bình luận

Đến lúc nào đó, ta sẽ hiểu rằng nhân sinh rất ngắn ngủi, ai rồi cũng phải trải qua sinh lão bệnh tử, chi bằng sống trọn mỗi ngày còn hơn.

Nhân sinh vốn thật ngắn ngủi, cố sống sao cho trọn vẹn mỗi ngày
0 Bình luận

Tin liên quan

Chủ nhân tấm vé cuối cùng vào chung kết Đường lên đỉnh Olympia 22 đã xuất hiện, đó là nam sinh trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam Vũ Nguyên Sơn.

Vũ Nguyên Sơn: Cú lội ngược dòng của nam sinh trường Ams giành vé tham dự Chung kết Đường lên đỉnh Olympia
0 Bình luận

Rượu là 1 trong 5 điều cấm của Phật giáo. Nhưng vì sao mà cửa nhà Phật cấm rượu thì không phải ai cũng biết.

2 câu chuyện giúp giải mã câu hỏi 'vì sao cửa nhà Phật cấm rượu'
0 Bình luận

Theo dự báo mới nhất, bão số 4 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới. Trong thời gian tới, hoàn lưu bão sẽ gây mưa lớn ở khu vực miền Trung.

Miền Trung còn mưa đến bao giờ?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 14 giờ trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 2 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
Cha tôi già rồi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.

Hải An
Hải An 20/06
Người mẹ một mắt – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Suốt thời thơ ấu và cả khi lớn lên tôi chưa bao giờ thôi ghét mẹ. Lý do chính có lẽ vì bà chỉ có một con mắt. Bà là đầu đề khiến bạn bè trong lớp không ngừng chế giễu, trêu chọc tôi.

Hải An
Hải An 19/06
Người xưa nói “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ”, vế sau lại càng thêm thấm thía

Người xưa có câu “Dù đói đến mấy đừng ăn đồ cúng ở mộ, dù mệt đến đâu cũng đừng ngồi lên trên đùi người khác”, đây không chỉ là lời dạy mang tính tâm linh mà còn là bài học về đạo đức, cách hành xử trong đời sống thường nhật.

Vợ đẹp vợ xấu – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhiều người hỏi tôi:"Với điều kiện của anh có thể dư sức kiếm được cho mình một người vợ đẹp, sao anh lại chọn cô ấy?”. Nhưng với tôi cô ấy là người vợ đẹp nhất trên thế gian!

Thanh Tú
Thanh Tú 17/06
Người có 4 đặc điểm này về già “vận đỏ như son” đi đâu cũng gặp quý nhân tương trợ, đó là gì?

Có người sống cả đời vất vả, về già vẫn long đong. Nhưng cũng có người, tuổi trẻ nhiều gian truân, đến hậu vận lại được an nhàn, sung túc, đi đâu cũng gặp điều may mắn. Cổ nhân từng nói: “Phúc do tâm sinh, họa phúc tại nhân”, tức là vận mệnh mỗi người không hoàn toàn do số trời, mà phần lớn đến từ chính tính cách và hành vi của họ. Dưới đây là 4 đặc điểm của những người thường được quý nhân nâng đỡ, càng lớn tuổi càng hưởng phúc.

Thanh Tú
Thanh Tú 16/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất