“Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ” – Điển cố này có ý nghĩa gì?

“Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ” là điển cố được người xưa dùng để ví von, khuyên bảo mọi người phải biết tự cố gắng đừng mãi trông chờ vào người khác.

Diệu Nguyễn Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Ý nghĩ của điển cố “Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ”

Kiến là loài động vật rất nhỏ bé, nhỏ đến mức nếu chúng ta không chú ý quan sát thật kỹ sẽ rất khó để thấy được sự tồn tại của chúng. Thậm chí, có những lúc chỉ cần ta hơi động tay động chân liền có thể làm tổn thương chúng. Chắc mọi người sẽ rất thắc mắc, kiến yếu ớt như vậy tại sao trong điển cố “Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ” chúng ta lại muốn làm chân kiến?

Dù phải sống trong hoàn cảnh nào thì loài kiến cũng dựa vào đôi chân của mình để tự tìm kiếm thức ăn, duy trì cuộc sống của mình. Nó phân bố khắp mọi nơi trên thế giới, dù ở đâu kiến cũng nỗ lực làm việc hết mình và làm việc một cách cẩn thận, chăm chỉ.

Loài kiến còn có đặc tính nổi bật về sự kiên trì. Có câu: “Đê dài ngàn dặm bị vỡ bởi tổ kiến”. Con đê dài ngàn dặm với con người đã là một công trình rất lớn, bởi vậy đâu ai có thể nghĩ rằng nó lại bị những con kiến nhỏ bé nhưng kiên trì làm việc qua nhiều năm phá hủy.

Tha-lam-chan-kien-dung-lam-mieng-chim-se-Dien-co-nay-co-y-nghia-gi-3

Không chỉ vậy, mặc dù những con kiến trông rất nhỏ bé nhưng sự phối hợp khi làm việc của chúng lại hết sức nhịp nhàng, điều này đã khiến chúng trở nên mạnh mẽ hơn rất nhiều.

Vậy tại sao trong câu “Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ” lại nói là đừng làm mỏ chim sẻ. Đầu tiên, chúng ta biết rằng chim sẻ là một loài vật rất tham ăn. Khi còn nhỏ, bạn đã từng dùng lồng để bẫy chim sẻ chưa? Muốn bẫy chim sẻ, thì sau khi chuẩn bị thanh trúc để chống đỡ lồng sắc, rồi sau đó lại buộc sợi dây vào lồng và đặt thức ăn vào bên trong bẫy, đem đặt ở khu vực có chim sẻ. Núp một chỗ và quan sát bạn sẽ thấy, lúc đầu chim sẻ khá đề phòng, nhưng tới khi thức thấy thức ăn trong lồng thì chúng không đề phòng nữa, cuối cùng bị dính bẫy và phải đối mặt với thảm cảnh “cá chậu chim lồng”.

Ngoài ra, tiếng chim se ồn ào, chúng thường chí chóe liên tục trên các lùm cây khiến người nghe cảm thấy khó chịu. Cho nên, chỉm sẻ cũng là loài vật tượng trưng cho kiểu người chỉ biết nói mà không biết làm.

Tha-lam-chan-kien-dung-lam-mieng-chim-se-Dien-co-nay-co-y-nghia-gi-2

Từ biểu hiện và tập quán sinh sống của hai loài vật trên, chúng ta có thể nhận định ít nhiều về câu cổ ngữ: “Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ”. Loài kiến bôn ba khắp nơi, suốt đời cần cù chịu khó, đoàn kết nên thường được con người ví von, nể phục, thậm chí là căn cứ trên những tập tính ấy để chiêm nghiệm, học hỏi. Còn chim sẻ lại không quản được miệng mình, vì một chút thức ăn mà bỏ mạng, chỉ biết nói mà không biết làm, lại còn lười biếng.

Vì thế, câu cổ ngữ “Thà làm chân kiến đừng làm miệng chim sẻ” là lời ẩn dụ mà người xưa nhắn gửi đến thế hệ sau về cách đối nhân xử thế: Nhất định phải cần cù chịu khổ, có như thế mới đạt được thành công lớn. Đừng làm kẻ tham lam, nếu không sẽ vì thế mà phải trả cái giá rất đắt, cũng đừng là kẻ nói suông không biết làm.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết người khôn ngoan nằm ở âm lượng giọng nói khi tức giận

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Ankroet là nhà máy thủy điện đầu tiên ở Việt Nam do người Pháp xây dựng vào năm 1942. Thủy điện này nằm ở chốn thâm sơn cùng cốc đẹp như một ngôi biệt thự cổ.

Mục sở thị thủy điện cổ nhất tại Việt Nam nằm ở chốn thâm sơn cùng cốc
0 Bình luận

Chân nhân bất lộ tướng, lộ tướng bất chân nhân là câu người xưa thường dùng để chỉ người có trí tuệ sẽ không bao giờ khoe khoang tài năng mà thông thường hay ẩn mình khiến người khác khó nhận ra.

Ẩn ý thâm sâu phía sau câu nói 'chân thân bất lộ tướng, lộ tướng bất chân nhân'
0 Bình luận

“Mắt nhìn anh em, miệng nhìn con cháu” là một câu nói thông dụng của người xưa dùng để đánh giá người khác. Vậy câu nói này có nghĩa gì?

“Mắt nhìn anh em, miệng nhìn con cháu” – Câu nói này có nghĩa gì?
0 Bình luận

Tin liên quan

Có sao không? - Câu nói đơn giản nhưng lại khiến người nghe cảm thấy ấm áp, thoải mái và ẩn chứa đức hạnh của một người.

Có sao không? - Câu nói đơn giản lại ẩn chứa đức hạnh làm người
0 Bình luận

“Đàn ông tóc tốt không cúi đầu, đàn bà béo tốt không ngẩng đầu”, câu nói này của người xưa hàm ý chỉ đạo nghĩa của những người làm vợ, làm chồng. Vậy hàm ý cụ thể đó là gì?

Đàn ông tóc tốt không cúi đầu, phụ nữ béo tốt không ngẩng đầu – Câu nói này của người xưa có ý gì?
0 Bình luận

Sinh thời, Lão Tử có rất nhiều câu nói khiến người đời và hậu thế phải thán phục. Những câu nói của ông đến ngày nay vẫn là bài học quý báu và đáng suy ngẫm.

3 câu nói của Lão Tử đáng để suy ngẫm: Bài học quý báu dành cho hậu thế
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Bài học cổ nhân: 3 kiểu người kẻ trí thường tránh xa, người dại lại muốn làm thân

Cổ nhân xưa có câu: “Kẻ trí chọn bạn như chọn cây để trú, người dại chọn bạn như nhặt củi giữa rừng  thấy gì cũng ôm vào, rồi có ngày bị đâm ngược trở lại”. Vậy nên, người khôn ngoan không chỉ học cách tiến tới, mà còn biết khi nào nên rút lui. Dưới đây là ba kiểu người mà bậc trí giả xưa nay luôn tìm cách tránh xa, trong khi kẻ dại lại dễ bị cuốn vào, chuốc lấy khổ đau.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Vào viện dưỡng lão – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

Thanh Tú
Thanh Tú 3 ngày trước
Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 5 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 29/06
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 28/06
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất