Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.896 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.437 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương9 Thành viên · 764 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.096 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Dụng ý đằng sau cách đặt tên con của người xưa: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử
Theo quan niệm của người xưa, tên của một người có liên quan trực tiếp đến cuộc đời của người đó. Vì thế, họ rất chú trọng đến việc đặt tên cho con cái.
Trong số các chú ý về việc đặt tên con cái, ông cha ta có câu rằng: Nam bất đái Tiên, nữ bất đái Tiên. Câu này có thể hiểu đơn giản rằng: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử. Tại sao lại như vậy?
Thực tế, một đứa trẻ ra đời là sự kiện trọng đại của mỗi gia đình. Đây không chỉ là một sinh mệnh nhỏ bé mà còn có ý nghĩa là sự tiếp nối của một gia đình, với nhiều sự gửi gắm và kỳ vọng của các thế hệ trước. Cha mẹ nào cũng mong con cái được yên ổn, có cơm ăn áo mặc, cuộc sống ấm no, nổi bật và tỏa sáng giữa xã hội xô bồ này.
Việc đặt tên con cũng là một việc lớn của gia đình. Cái tên sẽ theo con người suốt cả đời, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Vì thế, người xưa rất cẩn thận trong việc đặt tên cho con. Họ tin tưởng rằng, một cái tên hay sẽ là một khởi đầu tốt cho con cái. Tương lai sau này của con cũng sẽ suôn sẻ hơn.
Nói về việc đặt tên con, người xưa có câu rằng: Đàn ông không mang thiên đường, phụ nữ không mang bất tử. Liệu quan niệm này có hợp lý? Thực tế, người xưa rất quan tâm đến quan niệm nghệ thuật khi chọn tên. Không chỉ yêu cầu về âm thanh, vần điệu, tên còn phải có khả năng nhận biết cao.
Trong dân gian cổ đại, người xưa tin rằng sau khi chết, con người sẽ xuất lai để trở nên bất tử; lên trời và đi về thế giới cực lạc. Vì thế, người xưa càng kiêng kỵ hai chữ "Thiên" và "Tiên". Chưa kể thời xưa, con người hết sức tôn kính các vị thần. Trong đó, Thiên và Tiên sẽ phù hộ cho họ được mưa thuận gió hòa, sống lâu sống thọ. Trong các lễ hội, họ thường thờ cúng các vị thần, cầu mong được họ phù hộ. Vì thế, người xưa tránh đặt tên con cái theo 2 từ trên để tránh va chạm.
Bên cạnh đó, trong Đạo Giáo thường mô tả, Tiên là những bậc sống trên Thiên đình, có phép thuật và thường xuyên hạ phàm để giúp đỡ người dân, trừ ma diệt quỷ. Cai quản các chúng Tiên chính là Ngọc Hoàng. Thời xưa, Hoàng tộc được gọi là Thiên đình. Đối với hoàng tộc, tổ tiên nói chung không dùng chữ “天 – Thiên – Trời” cho con cháu.
Nếu các vị Thần là Thần trong trái tim người dân thì Hoàng đế lại là vị Thần trong thực tế của họ. Hoàng đế là người có thể cứu họ khỏi đau khổ của chiến tranh, nghèo đói; giúp họ được sống và làm việc trong xã hội hòa bình, no đủ.
Chưa kể vào thời cổ đại, sự phân chia tam cấp (ba, sáu và chín) là đặc biệt rõ ràng. Hoàng tộc là nơi mà những người dân thường phải nhìn lên, cúi đầu thuần phục. Trong hoàng tộc cũng có rất nhiều điều cấm kỵ, nếu chẳng may phạm phải có thể sẽ mang đến tai họa cho gia đình. Vì vậy, vì sự an toàn của bản thân và gia đình, người xưa sẽ cố gắng hết sức để tránh xung đột với thiên đình.
Có thể thấy tổ tiên tránh hai từ Thiên - Tiên khi đặt tên con là do tôn trọng lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng và tôn trọng sự sống. Tuy nhiên, theo thời gian, các từ “Thiên” và “Tiên” đã trở nên ít đặc biệt hơn trước. Ví dụ như, Văn Thiên Tường - một trong 3 anh hùng của thời Hậu Tống cũng có một chữ Thiên trong tên của mình.
Xem thêm: “Học lễ nghĩa làm người trước, đọc sách thánh hiền sau” – Nguyên tắc dạy con thành tài của người xưa
Đọc thêm
Lời dạy của người xưa luôn được đúng kết thành các câu ca dao tục ngữ, nhìn thì có vẻ đơn giản nhưng lại ẩn chứa những triết lý nhân sinh sâu sắc.
“Phụ nữ khôn ngoan chi tiền cho trải nghiệm, đàn bà dại chỉ lo gom góp cho đầy” câu nói này của người xưa là bài học lớn mà người phụ nữ nên chiêm nghiệm để cuộc sống được viên mãn, đủ đầy hơn.
Đối với việc giáo dục con cái cần phải có quan điểm và nguyên tắc nhất quán, cha mẹ chung sức đồng lòng mới có thể thành công.
“Học lễ nghĩa làm người trước, đọc sách thánh hiền sau” là nguyên tắc giáo dục con được cổ nhân truyền lại đến ngày nay vẫn còn nguyên giá trị.
Bài mới
Khổng Tử, bậc hiền triết vĩ đại của phương Đông, từng để lại một lời răn nổi tiếng: “Đừng bao giờ kết bạn với người không có gì tốt hơn mình.” Thoạt nghe, câu nói này dễ bị hiểu lầm là sự kiêu ngạo, tự cho mình cao hơn người khác. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, ta sẽ nhận ra đây là lời khuyên thấm thía về cách chọn bạn, giữ bạn và tự hoàn thiện bản thân trong dòng chảy nhân sinh.
Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."