Cổ nhân dạy cách dụng nhân tài: "Không tin không dùng, đã dùng phải tin"

Cổ nhân xưa có câu rằng, không tin không dùng, đã dùng phải tin, ý nói nếu có trong tay nhân tài, đã dùng tình tin, còn không thì đừng nhận.

Chi Nguyễn
Chi Nguyễn 25/09
Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Không tin không dùng, đã dùng phải tin

Ngạn ngữ cổ có câu rằng: "Không tin không dùng, đã dùng phải tin". Có thể hiểu rằng, trong công việc, hay bất cứ thứ gì, nếu đã không tin tưởng ai đó, thì đừng mời người đó về làm cùng mình. Còn nếu đã mời, thì đừng nghi ngờ nữa, mà hãy học cách tin. Thực tế, câu nói này với các vị doanh nhân, lãnh đạo chẳng hề xa lạ gì.

Những nhà lãnh đạo thành công hiểu rằng, công việc sáng tạo và tri thức đòi hỏi môi trường cởi mở, minh bạch và công bằng. Nếu không dám đặt niềm tin vào nhân viên, chẳng thà không tuyển ai nữa, tự mình làm lấy tất cả. Tất nhiên, sức người có hạn, nói vậy chứ không thể làm được. Đã nhờ cậy tới người khác, nhất định phải biết cách tin tưởng, còn nếu suốt ngày kiểm soát, soi mói, chỉ tổ tạo không khí căng thẳng mà thôi.

Cổ nhân khi xưa rất thấm thía điều này, và ta có thể hiểu rõ hơn câu chuyện của hai vị Hoàn Công và Quản Trọng. Tề Hoàn Công là vị vua thứ 16 của nước Tế, chư hầu nhà Chu trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị vua chư hầu xưng bá chủ đầu tiên thời Xuân thu, là người rất có tài.

co-nhan-day-rang-khong-tin-khong-dung-da-dung-phai-tin
Trong vòng vài thập kỷ, dưới sự quản lý của Quản Trọng, nhà Tề trở thành nước giàu có nhất Trung Hoa

Lẽ thường, chẳng ai chọn gần người đã từng có ý định giết mình, cũng chẳng muốn thuê người mà sơ yếu lý lịch toàn dự án thất bại. Vậy tại sao Tề Hoàn Công lại sẵn sàng trọng dụng Quản Trọng, người đã phạm vào cả hai tội ấy?

Quản Trọng từng làm việc dưới trướng một địch thủ của Hoàn Công, đã cố giết ông theo lệnh chủ nhân cũ. Chưa kể, ông cũng chưa từng thành công trong bất cứ công việc nào trước đây, từng là người buôn bán tầm thường, khi đi lính lại còn bỏ trốn.

Thế nhưng, qua lời tham vấn của viên cận thần Bào Thúc Nha – vốn là bạn thân của Quản Trọng, Hoàn Công đã học cách đánh giá vị này theo một thước đo khác. Bào Thúc Nha vốn làm việc cùng Quản Trọng từ khi còn trẻ, nói rằng ông thất bại không phải là do năng lực kém. Thực tế, ưu điểm của ông là luôn vì lợi ích của người dân, chứ không phải là vì chủ tử. Viên cận thần nói: "Nếu ngài chỉ muốn cai trị một nước, dùng tôi có lẽ là đủ. Nhưng nếu ngài muốn thống trị toàn Trung Hoa, không ai tốt hơn Quản Trọng". 

Hai ngày sau đó, Hoán Công liên tục cho vời Quản Trọng tới bàn luận. Sau những lần đó, ông nhận ra mình đã bỏ qua ưu điểm của vị tướng này. Quản Trọng chính là hiện thân của tầm nhìn rộng lớn, khoáng đạt mà ông cần cho triều đại của mình. Vua tin dùng Quản Trọng, và triều đại nhà Tề bắt đầu hưng thịnh.

Quản Trọng sau đó áp dụng nguyên tắc thuận theo tự nhiên của Đạo gia mà cai quản. Ông dạy cho người dân về chuẩn mực đạo đức trong Nho giáo, coi trọng 4 trụ cột lễ nghi, công bằng, chính trực và danh dự; nhờ đó, khuyến khích bản tính tốt đẹp của con người. Được vua Tề tin tưởng, ông cũng tin cậy nhân dân siêng năng chăm làm, không thu thuế nặng hay cai trị hà khắc.

Trong vòng vài thập kỷ, dưới sự quản lý của Quản Trọng, nhà Tề trở thành nước giàu có nhất Trung Hoa. Quân đội của họ được triển khai chỉ nhằm mục đích tự phòng vệ và bảo vệ đồng minh khỏi kẻ thù xâm lược. Họ luôn được rèn luyện, trang bị tốt, và luôn bách chiến, bách thắng. Thậm chí, học giả từ nhiều nước khác cũng lặn lội đường xa tới học hỏi.

Cái giá phải trả khi bỏ qua lời khuyên chính trực

Nhiều năm trôi qua, Quản Trọng đã già, chỉ còn có thể nằm liệt trên giường bệnh. Thấy vị quan thông tuệ của mình không còn khỏe, Tề Hoàn Công muốn tìm người thay thế vị trí trọng thần. Ông đề xuất 3 người là Dịch Nha, Thụ Đao và Khai Phương, nhưng Quản Trọng đều gạt đi. 

co-nhan-day-rang-khong-tin-khong-dung-da-dung-phai-tin
Sau khi Quản Trọng qua đời, Hoàn Công lại không nghe lời trọng thần năm xưa can gián, tin dùng ba gian thần

Ông nói rằng, 3 vi này bề ngoài trung thành, nhưng đều từng có các hành vi đê tiện trong gia đình, điều này phản ánh tâm tính nhỏ nhen và thiếu hiểu biết các nguyên tắc đạo đức cơ bản. Có điều, sau khi Quản Trọng qua đời, Hoàn Công lại không nghe, tin dùng ba gian thần.

Năm 643 TCN, ông lâm bệnh nặng, các công tử chẳng quan tâm đến phụ thân, chỉ tranh nhau ngôi vị. Ba vị gian thần lợi dụng lúc này, đưa ông vào giam trong tẩm cung, xây tường rào bao trong cung điện, không cho ai vào gặp. Lúc ông sắp mất, chỉ có một cung nữ tên Án Nga tìm cách trèo tường vào thăm Hoàn công. Vua mới hỏi vì sao không đem đồ ăn hay nước vào, nàng cũng không có cách nào.

Theo Hán thư, học giả Đông Phương Sóc có ghi, Hoàn công nghe xong bèn than: "Than ôi! Thánh nhân có thể thấy trước tai họa! Nếu như phải chết thế này, ta còn mặt mũi nào để nhìn Trọng phụ đây?". Không lâu sau đó, ông qua đời, hưởng thọ 73 tuổi. Khương Vô Truy trnah ngôi bị hại, Khương Chiêu được Tống Trương công ủng hộ lên làm vua. Các con mải tranh chấp quyền lực,mấy tháng sau Hoàn công mới được làm lễ nhập quan, tới năm sau mới được mai táng.

Tổng hợp

Xem thêm: Cổ nhân dạy: “Người nghèo chân không lông, người giàu đỉnh đầu tỏa sáng”, tại sao?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Cổ nhân nói “Tiền không vay hai, rượu không uống ba, đường không đi bốn”, là một câu nói truyền miệng nổi tiếng, ẩn chứa nhiều bài học sâu sắc.

Cổ nhân nói: “Tiền không vay hai, rượu không uống ba, đường không đi bốn”, tại sao vậy?
0 Bình luận

Cổ nhân dạy “Cửa trước không đốt đèn, sâu sau không sáng sủa”, nghe qua rất bình thường nhưng lại ẩn chứa đạo lý thâm sâu trong việc dạy con cháu làm người.

Cổ nhân dạy: “Cửa trước không đốt đèn, sân sau không sáng sủa” có ý nghĩa gì?
0 Bình luận

Cổ nhân căn dặn: “Nghèo cũng đừng chặt 3 loại cây này, con cháu sẽ được bảo vệ”, 3 loại cây mà người xưa nói là gì? Tại sao nhà có 3 loại cây này con cháu lại gặp nhiều may mắn?

Cổ nhân căn dặn: “Nghèo cũng đừng chặt 3 loại cây này, con cháu sẽ được bảo vệ”, đó là 3 loại cây nào?
0 Bình luận

Tin liên quan

Hiện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến các bộ, ngành để trình thủ tướng đề xuất nghỉ Tết Nguyên đán và nghỉ lễ Quốc khánh 2023. Vậy Tết Quý Mão 2023 sẽ rơi vào thứ mấy, nghỉ bao nhiêu ngày?

Tết Quý Mão 2023 rơi vào thứ mấy và được nghỉ mấy ngày?
0 Bình luận

Cổ nhân dạy “Người nghèo chân không lông, người giàu đỉnh đầu tỏa sáng”, câu nói này của người xưa ẩn chứa rất nhiều kiến thức thú vị. Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Cổ nhân dạy: “Người nghèo chân không lông, người giàu đỉnh đầu tỏa sáng”, tại sao?
0 Bình luận

Chúng ta hoàn toàn có thể tự xem chỉ tay của mình thông qua những hướng dẫn, phân tích cơ bản từ bài viết dưới đây của Sống Đẹp.

Xem chỉ tay và những điều chưa biết
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa răn dạy: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.

Hải An
Hải An 11 giờ trước
Chị dâu tôi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Cổ nhân dạy rằng: 'Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng', ý nghĩa của câu nói này là gì?

Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.

Hải An
Hải An 3 ngày trước
Mẹ ruột mẹ kế dọn về sống chung - Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Cổ nhân nói: “Vô dụng chỉ là hữu dụng đặt sai chỗ”, càng ngẫm càng thấy thấm!

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.

Đăng Dương
Đăng Dương 5 ngày trước
Gửi con về quê – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".

Hải An
Hải An 6 ngày trước
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, càng ngẫm càng thấm!

Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.

Hải An
Hải An 7 ngày trước
Tình yêu đích thực – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!

Hải An
Hải An 27/06
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông”, nghĩa là gì?

Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.

Hải An
Hải An 26/06
Bát bún ân tình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.

Hải An
Hải An 25/06
Cổ nhân răn dạy: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông”, càng ngẫm càng thấm

Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.

Hải An
Hải An 24/06
Nghỉ hưu đi du lịch là sai sao? – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.

Hải An
Hải An 23/06
 Lời xin lỗi muộn màng từ mẹ chồng cũ – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.

Hải An
Hải An 22/06
Người xưa răn dạy: Cái ngốc lớn nhất của con người là thích “ngồi lên đầu” người khác!

Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.

Hải An
Hải An 21/06
Cha tôi già rồi – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.

Hải An
Hải An 20/06
Người mẹ một mắt – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Suốt thời thơ ấu và cả khi lớn lên tôi chưa bao giờ thôi ghét mẹ. Lý do chính có lẽ vì bà chỉ có một con mắt. Bà là đầu đề khiến bạn bè trong lớp không ngừng chế giễu, trêu chọc tôi.

Hải An
Hải An 19/06
PC Right 1 GIF
Đề xuất