Muốn sống thảnh thơi đừng vướng mắc chuyện đã qua, đừng so đo với kẻ hẹp hòi

Có người từng hỏi một vị cao nhân đang tu hành rằng phải làm thế nào để sống vô tư vui vẻ? Làm thế nào để giữ được thái độ ôn hòa? Ông ấy chỉ đơn giản đáp: “Không vướng mắc chuyện đã qua, không so đo với kẻ có lòng dạ hẹp hòi”.

Muốn sống thảnh thơi, không vướng mắc chuyện đã qua

Trong “Hậu Hán thư” có một câu chuyện về chiếc bình vỡ vô cùng ý nghĩa như sau: Một người tên Mạnh Mẫn đang đi trên đường không cẩn thận làm vỡ chiếc bình, nhưng an ta chẳng buồn nhìn mà cứ vậy đi tiếp. Quách Thái lấy làm kỳ lạ vì thái độ này bèn hỏi anh ta.

Mạnh Mẫn nghe thì trả lời rằng: “Đằng nào chẳng vỡ rồi nhìn thì có tác dụng gì, lẽ nào còn dán lại được sao? Trên thế gian này có nhiều việc xảy ra thì cũng xảy ra rồi, chán nản buồn bã cũng không mang lại kết quả gì. Vì thế, so với việc khổ sở giày vò chi bằng nên biết buông tay”

Tô Thức bị đày xuống Hoàng Châu, vốn dĩ là bị đồng liêu dàn xếp hãm hại, đẩy vào đường cùng. Nếu như Tô Thức cứ một mực để bụng thì có lẽ chỉ có nước tức khí mà chết. Nhưng ông lại nói: “Gậy trúc giày rơm hơn vó ngựa. Ai sợ! Áo tơi mưa khói mặc bình sinh” (Định phong ba – Tô Thức).

Tô Thức đã rời bỏ chốn quan trường tranh quyền đoạt lợi để về Hoàng Châu tận hưởng cảnh vật, dốc bầu nhiệt huyết dạy học trồng người. Vì Hoàng Châu cũng là vì bản thân mà mở ra một vùng đất mới.

Cổ nhân nói: “Người kiên định thì vô cảm, không dễ bị chi phối, còn người quá mẫn cảm thì dễ chịu ảnh hưởng của ngoại cảnh, không kiên định”. Muốn giữ được tâm ổn định phải là người không bị vướng mắc chuyện cũ mới có thể làm được. Sinh lực con người là có hạn, so với việc vương vấn hối hận, chi bằng tập trung sinh lực làm tốt việc của mình.

Những bậc đại trí ở đời, những người thành công lớn thường biết nhẫn nhịn chuyện nhỏ, chuyện gì nhịn được thì sẽ nhịn, nhường được thì sẽ nhường. Không phải vì họ bất tài, nhu nhược mà chỉ là họ cảm thấy cuộc sống này nên dành cho những thứ tốt đẹp hơn mà thôi.

Muốn sống thảnh thơi thì đừng so đo với tiểu nhân

Nhà văn Murakami Haruki nói: “Không phải mọi con cá đều sống ở cùng một đại dương”.

Cổ nhân cũng có câu: “Chẳng thể bàn chuyện băng tuyết với đám côn trùng mùa hè”

Tiểu nhân vốn không giống người bình thường, họ không từ thủ đoạn để đạt được mục đích, không có nguyên tắc, bụng dạ hẹp hòi. Những người như vậy không có cốt cách, càng không có khí phách, cách tốt nhất chính là không nên so đo với họ để tránh mang muộn phiền, bực bội vào người.

Như câu chuyện của Tô Thức, hết lần này tới lần khác bị Chương Đôn hãm lại, lần lượt bị đày đến Hoàng Châu, Huệ Châu, Đam Châu cả đời phiêu bạt bốn bể. Thậm chí, trước khi đến Đam Châu ông đã chuẩn bị xong quan tài và hậu sự cho mình. Nhưng sau đó Tô Thức được đại xá, hoàng đế triệu ông về kinh.

Chương Đôn vì sợ ông trả thù liền sai con trai viết một bức thư, hy vọng Tô Thức có thể chừa cho ông một con đường sống. Tô Thức lúc nhận được thư chỉ nói một câu: “Nói thêm cũng chẳng ích gì, chuyện đã qua rồi đừng nhắc nữa”.

Friedrich Nietzsche, một nhà triết học người Phổ từng nói rằng: “Chiến đấu với rồng dữ lâu ngày thì bản thân mình sẽ bị biến thành rồng dữ, khi bạn chăm chăm nhìn vào thực thẳm thì vực thẳm sẽ nhìn lại bạn”. Sống ở đời, nếu quá so đo với tiểu nhân thì bản thân mình sẽ bị biến thành tiểu nhân. Muốn sống thanh thản đừng bao giờ đi so đo thiệt hơn với tiểu nhân.

Trái tim con người vốn nhỏ hẹp, khi được lấp đầy bởi thù hận rồi thì làm gì còn chỗ cho những việc khác, kể cả tình yêu. Nhưng Tô Thức không muốn tính toán so đo với Chương Đôn vì theo ông còn rất nhiều chuyện tốt đẹp khác đang chờ mình. Không so đo tính toán với tiểu nhân thực ra cũng là đang tự giải thoát cho chính mình.

Cố nhân đã nhắc nhở chúng ta phải gần gũi với người hiền, tránh xa tiểu nhân, ắt có đạo lý của nó. Trong cuộc sống, chúng ta cũng nên tránh giao thiệp với những hạng người tiểu nhân âm hiểm, nếu tránh không được thì nhất định phải thận trọng.

Quách Tử Nghi là danh tướng thời Đường, trong một lần bị bệnh nằm nhà thì Ngự sử Lô Kỷ đến thăm. Lúc đó, ông đã bảo nữ quyến tránh mặt hết đi chỉ để một mình ông đón tiếp Lô Kỷ. Sau khi Lô Kỷ về mọi người đều thắc mắc tại sao họ phải tránh đi?

Quách Tử Nghi nói: “Lô Kỷ diện mạo xấu xí, mọi người nhìn thấy ắt sẽ to nhỏ chế nhạo. Mà ông ta là người có lòng dạ hẹp hòi, tính toán chi ly sau này nhỡ ông ta có quyền thế nhất định sẽ tìm gia đình mình để báo thù. Vì vậy, tốt nhất là không nên chọc vào tổ kiến lửa.

Về sau, quả nhiên khi Lô Kỷ thăng chức ông ta đã trả thù hết những đại thần mà trước đó đã đắc tội với mình, chỉ có gia đình của Quách Tử Nghi là may mắn thoát nạn.

Muốn sống thảnh thơi hãy nhớ, có thể đắc tội với quân tử nhưng không thể đắc tội với tiểu nhân. Đối với tiểu nhân, cách tốt nhất là không được đắc tội, không được thân thiết và tránh càng xa càng tốt.

Xem thêm: so với giữ tiền kiếm tiền còn khó hơn: "Kiếm tiền nhờ cơ hội, tiêu tiền nhờ trí tuệ"