Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày6 Thành viên · 7.837 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng7 Thành viên · 2.382 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương6 Thành viên · 753 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống4 Thành viên · 5.073 Bài viết -
Sống An Lành4 Thành viên · 1.021 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu4 Thành viên · 4.344 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực4 Thành viên · 1.479 Bài viết
Mạnh Tử nói: “Người không biết xấu hổ thì không thể xem là người”, tại sao vậy?
Mạnh Tử nói rằng “Người không biết xấu hổ thì không thể xem là người”, bởi người biết xấu hổ thì mới có thể gặp tiền tài không tham lam, gặp khó khăn không khuất phục, làm người khiêm tốn, làm việc có chừng mực.
Mạnh tử nói: Làm người thì phải biết xấu hổ
Khổng Tử có câu “Hành kỷ hữu sỉ”, nghĩa là phải biết dùng tâm xấu hổ để ước thúc hành vi của chính mình. Ngoài ra, ông còn nói “tri sĩ cận hồ dũng”, tức là người biết xấu hổ cũng gần với người dũng cảm.
Trên thực tế, một người biết xấu hổ mới có thể tự cảnh tỉnh chính mình, đối diện với sai lầm của bản thân, chiến thắng tự ngã. Đây là biểu hiện vượt qua cả sự dũng cảm thông thường.
Mạnh tử nói “Vô tu ác chi tâm, phi nhân dã”, ý là một người nếu không biết xấu thể thì cũng không thể được coi là người. Khi bàn về thiện, Mạnh Tử nói rằng, con người sinh ra vốn đã có lòng trắc ẩn, biết hạ mình khiêm tốn, biết xấu hổ, biết phân biệt đúng sai. Đó cũng chính là gốc rễ của Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí. Ở đời, chỉ có loài cầm thú mới không có những tính thiện này. Vậy nên, đã làm người thì phải biết xấu hổ, để khi đối diện với danh lợi phù phiếm mới có thể kìm lòng, không sai phạm.
Ngoài ra, Mạnh Tử nói rằng “Nhân bất khả dĩ vô sỉ, vô sỉ chi sỉ, vô sỉ dã”, nghĩa là làm người không thể không biết xấu hổ. Loại người không biết xấu hổ quả thực là kẻ vô liêm sỉ.
Người không biết xấu hổ điều gì cũng dám làm
Nhan Chi Suy – Nhà văn nổi tiếng thời Nam Bắc Triều, đã thuật lại câu chuyện trong cuốn sách “Gia huấn” của mình rằng: Một viên quan nói với ông: “Tôi có đứa con 17 tuổi học hành đã thông tuệ. Tôi cho nó học tiếng nước Tiên Tri (tên một nước cũ thuộc Nội Mông Cổ ngày nay), tập gảy đàn tì bà, lớn lên cho nó theo hầu đám công khanh, thì thế nào cũng được sung sướng.”
Nhan Chi Suy nghe xong chỉ im lặng không trả lời. Sau khi về nhà, ông bảo với con cháu rằng: “Người này dạy con lạ thay. Nếu là ta, thì dù có được phú quý đến đâu thì cũng không mong các con của mình làm như vậy!”.
Ở đời, thường những người mất hết liêm sỉ, họ chỉ biết xu nịnh để mong kiếm chác lợi lộc, nhìn đâu cũng chỉ thấy tiền tài lợi ích. Kiểu người như vậy, không việc gì là không dám làm.
Nhà triết học Chu Hi từng nói: “Nhân hữu sỉ, tắc năng hữu sở bất vi”, tức là người biết xấu hổ thì mới có thể không làm những việc không nên làm.
Biết xấu hổ mới không dễ làm điều sai trái
Dũng cảm thừa nhận khuyết điểm của bản thân từ xưa đến nay không phải việc dễ dàng. Một người khi nhìn thấy khuyết điểm của bản thân thì sẽ cảm thấy xấu hổ, từ đó mới có đủ dũng khí để thay đổi. Người biết sai mà sửa thì cũng chưa phải là muộn. Ngược lại, người mà không cảm thấy xấu hổ thì sẽ coi đó là vinh diệu, người như vậy thật hết thuốc chữa.
Từ cổ chí kim đến nay, phàm là người biết xấu hổ thì sẽ có ý chí kiên định, dù nghèo hay giàu, được hay mất, đứng trước nhân nghĩa và lợi lộc họ đều có thể đưa ra lựa chọn đúng đắn. Người biết xấu hổ mới có thể thúc ước bản thân, không tùy ý buông thả dục vọng của mình. Còn người vô liêm sỉ thì xưa nay điều gì cũng dám làm, việc gì cũng dám phạm.
Trong cuốn “Thân ngâm ngữ – trị đạo”, học giả Lữ Khôn ở triều Minh từng nói rằng: “Ngũ hình bất như nhất sỉ”, nghĩa là hình phạt nghiêm khắc cũng không bằng cho người dân hiểu được một chữ “sỉ”. Nếu đạo đức con người đề cao, biết được thế nào là hổ thẹn, biết chuyện gì nên làm chuyện gì không như vậy mới có thể phân biệt đúng sai thiện ác. Cái này, so với hình phạt nghiêm khắc thì hiệu quả hơn nhiều. Do đó, người xưa chủ trương giáo hóa trước tiên, sau đó mới đến trừng phạt.
Xem thêm: Muốn sống hạnh phúc hãy giữ chặt 3 “lá bùa hộ mệnh” này!
Đọc thêm
Cổ nhân dạy “Trước nhà trồng quế thơm, quý nhân sẽ phù trợ”, bởi theo góc độ phong thủy loài cây này có thể chiêu tài vượng khí, cải thiện tài vận cho gia đình.
Cổ nhân nói “Thiện ý một câu ấm ba đông, lời ác lạnh người sáu tháng ròng”, nếu học được 2 phép tắc này bạn sẽ thấy tâm mình tĩnh lặng, trí tuệ sáng suốt, cho dù không thể đại phú quý cũng sẽ không thua kém người nào.
Cổ nhân nói “Giàu không kết bạn, hoạn nạn chớ tìm người thân”, lời dạy này xuất phát từ một câu chuyện xưa, đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị. Hãy tìm hiểu và ngẫm nghĩ!
Tin liên quan
Trong tác phẩm Tây Du Ký, Tôn Ngộ Không thường xuất hiện với hình ảnh đội một chiếc mũ có lông vũ dài. Tại sao lại như vậy?
Giới khoa học nhận định, Lý Nhật Quang xứng đáng là Danh nhân lịch sử, đã có nhiều cống hiến to lớn vào việc ổn định và phát triển đất nước, trước hết là vùng đất Nghệ An vào những thập niên đầu của Vương triều Lý.
Trong số 7 hổ tướng của Quang Trung thì chỉ có Võ Văn Dũng là nổi danh là "võ thánh" oanh liệt. Ông không chỉ diệt được cao thủ Tàu mà còn thẳng tay trừ khử gian thần, giúp người trung lương.
Bài mới
Sau khi được xuất viện tôi và vợ suy tính suốt một thời gian dài rồi quyết định sẽ dọn đến sống tại một viện dưỡng lão trong thành phố để không phải làm phiền đến các con, lại nhận được sự chăm sóc tốt nhất.
Người xưa nói: “Không mắc kẹt trong sự oán giận là đã đạt được một nửa hạnh phúc” không phải một lời sáo rỗng khuyên người ta “buông bỏ cho nhẹ lòng”, mà là một minh triết sâu sắc về bản chất của hạnh phúc: Hạnh phúc không chỉ đến từ những gì ta có, mà còn đến từ những gì ta không để tâm mình bị trói buộc.
Có lẽ ông trời cho 2 con người kém may mắn được gặp nhau và mang đến tiếng cười, sự ấm áp cho nhau, hay nói đúng hơn, chị dâu chính là “Thiên sứ” thắp sáng cho cuộc đời tăm tối của anh trai.
Cổ nhân răn dạy: “Người nuôi dưỡng cây, cây giúp người thịnh vượng” không chỉ là lời nhắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn là chân lý về sự bền vững, sự trao đi và nhận lại trong cuộc đời.
Tôi từng nghĩ mẹ ruột và mẹ kế là kẻ thù không đội trời chung, nào ngờ giờ lại họ lại đòi dọn về sống chung với nhau. Người ta mẹ chồng nàng dâu còn chưa chắc ở chung được với nhau huống hồ gì là mẹ chồng, mẹ kế. Tôi càng nghĩ càng thấy đau đầu.
Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy cho hậu thế đạo lý ngàn đời về “hữu dụng” và “vô dụng”, đó là vật vô dụng nếu được đặt đúng chỗ thì cũng thành có ích.
Mới gửi con về quê cho mẹ chồng trông được mấy ngày con dâu đã mặt hầm hầm bế thẳng cháu nội lên thành phố vì cho rằng bà không thương cháu khi chăm cháu theo kiểu "nhà quê".
Người xưa dặn “Vay gạo không vay củi, mượn áo không mượn giày”, nghe qua tưởng đơn giản, nhưng nếu hiểu trọn ý, ta sẽ thấy đây là lời dặn dò thấm đẫm sự từng trải và tinh tế của cha ông về đạo lý sống, phép cư xử và cách giữ gìn tình người trong đời sống thường ngày.
Mãi sau này cô mới hiểu, tình yêu không phải chỉ là những gì nói ra ngoài miệng, mà chính sự hy sinh thầm lặng mới là tình yêu đích thực trong đời!
Cổ nhân nói “đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông” nghe qua thì có vẻ dí dỏm, nhưng đằng sau là sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống của hai tầng lớp trong xã hội: người giàu và người nghèo.
Nhìn ông cụ nằm co quắp trên chiếc giường gỗ, tay chân teo tóp. Tôi nghẹn lại, bát bún ân tình năm nào vẫn còn nóng trong ký ức, còn ông thì đang ngày một héo mòn theo những cơn đau.
Cổ nhân thường răn dạy con cháu: “Người dại ngoan cố, kẻ trí biết buông. Sống trên đời, ám ảnh là liều thuốc độc tai hại nhất.” Một câu nói ngắn, nhưng đủ để trở thành chiếc gương soi chiếu cả một đời người từ cách đối diện với thất bại, khổ đau, đến cách vượt qua những u uẩn trong tâm trí.
Tôi từng nghĩ về hưu sẽ là khoảng thời gian để tôi sống chậm, để bù đắp cho những tháng ngày thanh xuân đã hi sinh vì công việc. Nhưng hóa ra, về hưu lại là lúc tôi phải nghe lời con cái giảng dạy đạo lý làm cha, là lúc tôi bị ép giam trong 4 bức tường nhà để làm “ông nội tốt”, “người cha biết nghĩ”, “người già không ích kỷ”.
Hai năm sau ly hôn tôi chưa từng nghĩ mình sẽ gặp lại mẹ chồng cũ, lại càng không nghĩ tới bà sẽ chủ động đến nhà bố mẹ đẻ tôi để nói lời xin lỗi.
Người xưa răn dạy “Cái ngốc lớn nhất của con người là thích ‘ngồi lên đầu’ người khác” Đây không chỉ là một lời cảnh tỉnh, mà còn là chiếc gương phản chiếu sự ngộ nhận đầy sai lầm của nhiều người trong cách họ thể hiện bản thân giữa xã hội.
Cha tôi, một người đàn ông già cỗi, cứng đầu, cô độc, sống lẫn lộn giữa yêu thương và sợ hãi trong chiếc hộp kín của thời gian và ký ức. Nhìn cha trôi dần vào cõi mù sương, lòng tôi đau như cắn phải hạt sạn trong bát cơm nguội.