Đời người chính là: "Sớm còn thắm đỏ đôi gò má, chiều đã bạc phơ nửa mái đầu"

Câu nói của Khổng Tử thể hiện phương diện trong cảnh giới tư tưởng của ông, nhưng suy rộng ra, đây cũng là tiến trình diễn biến sinh mệnh nói chung của mỗi con người. Dù mức độ có khác nhau, nhưng con người qua các mốc thời gian của cuộc đời thì dường như có chung cảm nhận.

"Ngũ thập nhi tri thiên mệnh", con người đến tuổi 50 là bắt đầu biết được mệnh trời, hiểu được sức mình đến đâu, tài trí mình ra sao, và mệnh mình có hay không có những gì. Bởi họ đã có đủ thời gian để nỗ lực và đã đủ trải nghiệm, kinh qua những điều gọi là: "tận lực tri thiên mệnh".

Đến tuổi 50, họ đã trải qua phần lớn cuộc đời với bao nỗ lực mệt mỏi. Có những ước nguyện thành tựu nhưng cũng có nhiều giấc mộng tuổi hoa niên không thành.

Đây chính là khoảng thời gian chứng kiến sự ra đi của nhiều người thân, bạn bè… mới thấy được cuộc đời quả thật vô thường, ngắn ngủi, giống như hai câu thơ được viết trong kiệt tác Tây Du Ký:

"Sớm còn thắm đỏ đôi gò má

Chiều đã bạc phơ nửa mái đầu"…

Giờ đây, khi những ham muốn truy cầu đều nguội lạnh, biết được bản thân nhỏ bé và đời là vô thường, người ta mới nhận ra những được mất về danh - lợi - tình đều vô nghĩa. Ta chẳng còn tha thiết tranh cái nọ đoạt cái kia, yêu cái này ghét cái kia, điều nọ phải điều kia trái, điều này thiệt hơn điều kia...

Có những thứ, khi còn trẻ coi là quan trọng, thì đến lúc một đời sắp trôi qua, sẽ đều thấy là vớ vẩn vô nghĩa. Bởi lẽ, con người sinh chẳng mang đến được, chết chẳng mang đi được. Dù địa vị ra sao, giàu có thế nào, khi sống ngồi trên núi vàng, được thiên hạ tung hô là vĩ nhân... thì lúc chết cũng chỉ đi vào thế giới bên kia bằng cái xác thân cha mẹ sinh thành và hai bàn tay trắng.

Cũng giống như câu nói:

"Thị phi thành bại theo dòng nước

Sừng sững cơ đồ bỗng tay không"…

(Lâm Giang Tiên - Dương Thận)

Cuộc đời vô cùng ngắn ngủi, có khi chỉ như một cái chớp mắt, có thể dài mấy chục năm. Thật đáng tiếc nếu như mỗi người để bản thân bị cuốn vào vòng xoáy của nhân gian, không đủ bình tâm và tĩnh tại để tự hỏi mình: "Ý nghĩa của cuộc đời là gì? Tại sao mình lại sinh ra trên đời? Và sau khi chết mình sẽ đi về đâu?"…

Cho đến khi đã đủ trải nghiệm về cuộc sống, khi lòng ham muốn của tuổi trẻ không còn hừng hực bùng cháy trong lòng nữa, tâm ý thảy đều nguội lạnh tựa băng phủ cuối đông thì con người ta mới bắt đầu suy ngẫm những điều trên. Thật éo le, khi đó cũng là khi tuổi đời đã lớn mất rồi, thời gian không còn mấy nữa để đi tìm ý nghĩa thực sự của cuộc đời, người ta lúc đó cũng giống như trái chín đỏ cành cao: Khi quả đã chín muồi cũng là khi sắp rụng!…

"Ngẫm khi xuân muộn hoa tàn

Lại là khi khách hồng nhan về già"

(Táng Hoa Từ - Hồng Lâu Mộng).

Tuổi già ập đến, lúc đó lòng mới đủ bình tĩnh, trí mới đủ sáng suốt để tìm, lĩnh hội những đạo lý cuộc đời thì lúc ấy e là đã quá muộn. Vì thế, con người không thoát ra được, cứ ngụp lặn mãi trong vòng sinh tử luân hồi và khổ đau bất tận.

Đời này, người may mắn nhất không hẳn là những người rất thành công trong cuộc sống về tiền bạc hay danh vọng. Để có những thành tựu, họ đã đánh mất quá nhiều thời gian cho cái "quán trọ nhân gian" này. Họ say sưa trong danh và lợi, bản tính đã mê mờ trong thế giới vật chất phù hoa, họ coi đó là tất cả. Họ cho rằng, thế gian này, đó là điều có thật duy nhất cần cố gắng để đạt được. Chính vì thế, họ đã mất đi cơ hội để quay trở về với bản tính tiên thiên thuần khiết của mình.

Còn với những người vốn dĩ trải qua nhiều gian khổ bất hạnh, hứng chịu bao nỗi éo le và thua thiệt trong cuộc sống, nếu biết coi đó là lời cảnh tỉnh, là điểm hóa để đến với Đạo, tìm về với nguồn gốc thật sự của mình, thì chính những nỗi gian truân bất hạnh thiếu may mắn trong cuộc sống của họ lại là "ngõ rộng", là cơ duyên trên con đường để mỗi người đi tìm lại chính mình.

Vì vậy mới nói ngộ tính đâu phải là sự thông minh mưu mẹo hay sự tinh quái của những con người đang trong mê; ngộ tính là sự thức tỉnh trong chính tự thân mỗi người mà thôi.

Thay lời nhắn nhủ, xin được trích mấy câu thơ của thi nhân Vũ Hoàng Chương:

"Suối biếc chuyển lời kinh vọng khắp

Bụi hồng theo ngọn gió tung hê

Bỗng dưng tìm thấy con người thật

Của chính mình xưa, trót lạc đề"…

Trong đám bụi trần, tìm lại con người thật của mình trên con đường tu tập theo chính pháp, đó chính là con đường thông tuệ và sáng suốt nhất của mỗi kiếp nhân sinh.

Xem thêm: 3 câu chuyện nhỏ ẩn chứa 3 đạo lý lớn của cuộc đời, nếu có thể lĩnh ngộ nửa đời sau ắt an nhiên