9 triết lý nhân sinh được cổ nhân đúc kết ngàn năm, ai hiểu được nhất định sẽ thành công

Nói nhiều vốn chẳng bằng im lặng

Cổ nhân có câu: "Lắm lời là căn bệnh đầu tiên trong việc đối nhân xử thế. Động không bằng tĩnh, nói nhiều vốn chẳng bằng im lặng".

Nhiều việc ở đời, nếu càng nói nhiều, khoảng cách giữa ta và đối phương càng xa, mâu thuẫn càng lớn.

Nhiều người trong đối nhân xử thế có thói quen vội vã, gấp gáp muốn bày tỏ quan điểm của bản thân, họ nói liên tục mà chẳng hề quan tâm tới thái độ của người đối diện.

Con người chỉ mất 2 năm để học nói nhưng mất cả đời để học cách im lặng. Kiểu người thao thao bất tuyệt đôi khi không thể tỏa sáng. Người trầm mặc, ít nói, cất giữ nhiều suy nghĩ trong lòng lại càng toát lên vẻ thâm thúy.

Thuận theo tự nhiên, không tranh giành

Cổ nhân cho rằng, núi không cản nước, nước chảy đá mòn. Nước là vật chất không sở hữu hình dáng cố định, cứ thuận thế, thuận dòng mà lưu chuyển. Vì thế, người cư xử nhu hòa, thuận theo tự nhiên, giống như dòng nước thì tất cả mọi việc sẽ hanh thông, được như ý nguyện.

Lời dạy của cổ nhân đúc kết trong 3 chữ "không tranh giành". Không tranh giành chính là tôn trọng quy luật tự nhiên, tránh phá vỡ thế cân bằng của vạn sự vạn vật, không vì cái nhỏ mà đánh mất cái lớn, càng không vì dòng đời vạn biến mà đánh mất bản thân.

Bên cạnh đó, làm việc gì cũng không nên gấp gáp. Bạn nên cân nhắc thật kỹ, sau đó định ra kế hoạch rồi cẩn trọng thực hiện từng bước một. Cách hành sự ấy cũng giống như dòng nước, chầm chậm chảy xuôi, không phân sau trước.

Muốn thành công, phải rèn luyện sự khiêm nhường và thái độ "không tranh giành".

Kẻ tham lam vô độ sẽ đánh mất nhiều cơ hội

Tham vọng quá lớn dễ khiến con người đánh mất trí tuệ cùng thiện lương. Vì thế, cổ nhân mới nói: "Mê muội đánh mất lý trí, tham dục khiến bản thân lụn bại".

Ở đời, kẻ hám tài, tham quyền, háo sắc dễ đánh mất lý trí. Khi lý trí đã không còn thì sức khỏe, thậm chí tính mạng cũng sẽ bị đe dọa.

Người không biết trân trọng những gì mình đang có, không chịu tu dưỡng, không học cách kiểm soát dục vọng… đều dễ lâm vào cảnh hiểm nguy. Hãy nhớ, người không có khả năng tự chủ thì không có đủ tư cách bàn đến chuyện nhân sinh.

Quân tử hiểu mệnh chứ không xem mệnh

Khổng Tử nói: "Người không hiểu mệnh, không được coi là quân tử".

Hiểu mệnh trước hết phải biết "mệnh của mình", tức là phải biết làm thế nào để lập thân, xử thế trên cõi đời này.

Tiếp sau đó là hiểu được "mệnh trời". Sau khi đã trải qua những dâu bể cuộc đời, cảm ngộ được cái "đại thiên địa tự nhiên", từ đó thấm nhuần triết lý "thuận thiên ứng mệnh".

Nếu một người có thể hiểu mệnh, trong lòng tự nhiên sẽ chẳng còn nghi ngờ, có thể thản nhiên đón nhận tất cả, càng không cần "đoán mò" vận mệnh.

Người tính không bằng trời tính

Nhiều người ra sức tính toán, mưu toan vì lợi ích của bản thân hoặc của những người khác. Cho dù có cố gắng tính toán đến đâu cũng không thể tránh được một sự thật rằng, người tính không bằng trời tính.

"Trời tính" ở đây chỉ gói gọn trong một chữ của mỗi người, đó chính là chữ "đức". Mỗi một hành động hướng thiện, tích đức đều giúp bản thân tăng thêm phúc khí.

Người lương thiện, chịu thua thiệt, nhưng ông trời lại không để họ bị ức hiếp. Kẻ ác độc khiến thiên hạ đều sợ, nhưng ông trời cũng nào để họ tác oai tác quái lâu dài.

Người có tấm lòng lương thiện, trời cao sẽ "phù hộ". Người trung hậu tất có được "phúc báo".

Chuyện nhân tình thế thái không cần quá bận tâm

Trong các mối quan hệ, thái độ của mỗi người đôi khi cũng phụ thuộc vào địa vị cao thấp của đối phương mà cư xử nhiệt tình hay lạnh nhạt.

Xưa nay, thói đời, con người thường nịnh bợ người quyền cao chức trọng. Khi đã chấp nhận được sự thật này, bạn sẽ thay đổi cách nhìn nhận về chuyện nhân tình thế thái.

Ở địa vị thấp, bị người khác đối xử lạnh nhạt hay khinh thường, bạn chớ nên trách móc hay tranh cãi với họ. Khi ở địa vị cao hơn, được nhiều người vây quanh, bạn càng không nên thấy vậy mà đắc ý, kiêu ngạo.

Chớ dại mà khoe khoang tài năng

Thói ghen tỵ ở giữa con người với nhau, biểu hiện bởi việc không thích người khác tốt hơn mình. Khi bạn đứng ở vị trí cao hơn người khác, bị đố kỵ là điều khó tránh khỏi.

Hãy nhớ, gỗ quá thẳng sẽ bị chặt trước, giếng nước quá ngọt sớm sẽ bị khai thác đến mức khô cạn. 

Dù bạn tài giỏi đến đâu nhưng cũng chớ dại mang cái tài đi khoe khoang, phô trương khắp nơi. Cậy tài khinh người là một biểu hiện của sự nông cạn, còn dùng tài để khoe mẽ lại chỉ mang tới tai vạ và đố kỵ mà thôi.

Trung hòa là phúc, cực đoan là họa

Người có phúc khí trong lòng bình thản, làm việc trung dung. Còn kẻ mang tính tình cực đoan, hành sự bất cẩn thì đi đường nào cũng không thuận.

Chuyện kể rằng, năm xưa, khi Tăng Quốc Phiên làm chức Tổng đốc Lưỡng Giao, có người từng tiến cử với ông mấy vị nhân tài. Một trong số đó là danh sĩ Lưu Tích Hồng.

Lưu Tích Hồng là nhân vật nổi tiếng thời bấy giờ. Ông có cách hành văn tốt, từ ngữ trau chuốt, văn phong trôi chảy, bay bổng.

Tuy nhiên, sau khi gặp gỡ, Tăng Quốc Phiên lại cảm nhận thấy trên mặt Lưu Tích Hồng ẩn chứa đầy khí tức bất bình, e rằng công danh sự nghiệp gặp nhiều trắc trở.

Quả thật, không lâu sau đó, Lưu Tích Hồng nhận chức phó sứ, theo Quách Tung Đào đi sứ ở phương Tây. Nhưng trên đường đi, hai người bất hòa về ý kiến. Quách Tung Đào nhờ được chủ chánh Lý Hồng Chương bao che nên thắng thế, khiến Lưu Tích Hồng bị bãi chức phó sứ.

Danh sĩ họ Lưu lúc ấy vô cùng bất bình, tính tình càng trở nên cực đoan, nói năng lỗ mãng, ngay tới đồng hương cũng ngày càng xa lánh.

Có dịp Lưu Tích Hồng mở tiệc mời bằng hữu tham dự, nhưng cuối cùng không một ai tới dự. Không lâu sau đó, danh sĩ ấy cũng vì u uất mà qua đời.

Ít biến là phúc, đa nghi là họa

Đời người, hạnh phúc lớn nhất chính là không có chuyện phiền não trong lòng.

Tai họa lớn nhất của một người lại là nghi ngờ những người đối xử tốt với mình.

Thái độ đa nghi chính là nguồn gốc của mọi thị phi. Trong mối quan hệ giữa người với người, thái độ tiêu cực ấy vốn không có lợi.

Có lẽ, chỉ khi chúng ta bận rộn trong công việc, mệt tới nỗi đặt lưng là ngủ, tới giờ là ăn, chẳng có thời gian lo nghĩ những việc khác, mới thực sự là hạnh phúc.

Xem thêm: Ở đời phải nhớ: Không hiểu thì không nói vội, hiểu rồi cũng đừng nói nhiều, có lời thì từ từ nói