Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.891 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.431 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương8 Thành viên · 763 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.095 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Mặt trái của câu nói "con hãy cố hết sức"
Bố mẹ thường nói "con hãy cố hết sức" để trẻ tự tin trước các nhiệm vụ khó. Song không phải đứa trẻ nào cũng thấy an tâm hơn vì câu nói đó.
Nhiều khi câu nói nhằm mục đích hỗ trợ có thể phản tác dụng và tạo ra áp lực không mong muốn, nhất là với những đứa trẻ đang sống theo chủ nghĩa hoàn hảo.
Tiến sĩ tâm lý học Eileen Kennedy ở Princeton, New Jersey (Mỹ) từng gặp một nữ sinh trung học viết 15 trang tiểu luận dù giáo viên chỉ yêu cầu nộp ba trang. Cô bé chẳng thích thú gì chủ đề này nhưng gặp khó khăn trong việc kiểm soát tính cầu toàn và muốn "cố hết sức" theo lời bố mẹ.
"Thật không may, giáo viên đã cho nữ sinh này điểm A+, từ đó càng khuyến khích xu hướng làm gấp năm lần mức yêu cầu của cô bé", tiến sĩ Kennedy kể lại.
Bài tiểu luận xuất sắc nhưng cái giá phải trả chẳng hề rẻ. Tốn hàng chục giờ để viết xong 15 trang giấy, nữ sinh ấy kiệt sức cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. "Rốt cuộc, cô bé ấy nhận được điều gì từ nỗ lực quá mức cần thiết của mình", tiến sĩ Kennedy đặt câu hỏi.
Theo nữ chuyên gia, "hãy cố hết sức" là một câu nói có nhiều cách diễn giải. Phụ huynh mong muốn truyền đi thông điệp "con chỉ cần cố gắng là được" song đứa trẻ cầu toàn, hay lo lắng sẽ hiểu thành "con phải đạt kết quả tốt nhất có thể". Do đó, đứa trẻ dồn mọi nỗ lực để tạo ra sản phẩm hoàn hảo và vô tình tự đẩy bản thân vào trạng thái quá tải. Đến lúc quá mệt mỏi, không còn sức để đạt được những gì mà chúng tự cho là "tốt nhất", trẻ sẽ cảm thấy tuyệt vọng.
Những đứa trẻ cầu toàn, hay lo lắng nhìn nhận mọi công việc đều quan trọng và đòi hỏi nỗ lực như nhau. Tuy nhiên, không phải việc gì cũng cần cố hết sức.
Để trẻ không làm quá sức, phụ huynh nên hỏi con: "Công việc này đáng bao nhiêu thời gian?". Nếu thấy thời gian trẻ đưa ra chưa hợp lý, bố mẹ hãy điều chỉnh và giúp con hoàn thành công việc trong thời gian đó.
Ngoài ra, bố mẹ có thể trò chuyện với con về quy luật hiệu suất giảm dần. Những nỗ lực đầu tiên thường mang tới lợi ích to lớn nhất. Ví dụ, việc trẻ nhặt hết quần áo rơi trên sàn sẽ tạo ra sự khác biệt rất lớn về mặt thị giác dù chỉ vài phút. Tuy nhiên, nếu con dành hàng giờ gấp từng cái áo, cái quần thật phẳng phiu thì vừa tốn thời gian mà lại không đem lại thêm lợi ích to lớn nào.
Người cầu toàn đôi khi rất khó hoàn thành công việc vì họ luôn luôn nghĩ còn nhiều điều phải làm để đạt kết quả tốt hơn. Nhưng thông thường, những nỗ lực đó chẳng tạo ra nhiều giá trị.
Với nhiều công việc, hoàn thành quan trọng hơn hoàn hảo. Đây cũng là điều mà trẻ em cần học bởi con người sẽ ít stress hơn nếu làm xong một việc thay vì vẫn còn hai nhiệm vụ dang dở.
Bố mẹ nên giảng giải cho con điều gì quan trọng và điều gì "có thì tốt, không cũng chẳng sao". Phụ huynh cũng có thể đề cập đến những áp lực mà cả con lẫn người khác phải chịu nếu trẻ làm một việc quá lâu. "Đứa trẻ nhiều khả năng sẽ không yên tâm khi kết thúc một công việc ở mức độ vừa tốt chứ chưa hoàn hảo nhưng cuối cùng, nó sẽ nhận ra mọi thứ vẫn ổn và Trái Đất vẫn quay", tiến sĩ Kennedy nói.
Tiến sĩ Kennedy cũng khuyên bố mẹ thay câu "hãy cố hết sức" bằng "hãy nỗ lực hợp lý".
"Nỗ lực hợp lý" phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ mức độ quan trọng của nhiệm vụ, thời gian trẻ có đến các công việc khác và tâm trạng của trẻ. Nỗ lực hợp lý tức là đưa ra các lựa chọn khôn ngoan dựa trên thực tế chứ không phải tiêu chuẩn trong tưởng tượng của chủ nghĩa cầu toàn. Câu nói này sẽ dạy đứa trẻ nhận biết hoàn cảnh và điều chỉnh năng lượng của mình.
"Học cách sắp xếp thứ tự ưu tiên là một kỹ năng sống quan trọng", tiến sĩ Kennedy nói. "Cần thời gian để trẻ học cách xác định thế nào là nỗ lực hợp lý, nhưng đó là con đường dẫn trẻ đến cuộc sống hạnh phúc và hiệu quả hơn".
(Theo VnExpress)
Xem thêm: Dạy con thành tài: Nhân phẩm và học vấn, cái nào quan trọng hơn?
Đọc thêm
Cổ nhân xưa nhất nhất quan điểm dạy con rằng: Phải luôn coi trọng đức, hướng thiện. Chỉ khi trở thành người có đức, sống có tâm thì mới thành công.
Cha mẹ nuôi con giỏi chính là biết cách dạy con đạo lý làm người, nuôi dưỡng thiện tâm trong con, biết bao dung với lỗi lầm của người khác, biết chia sẻ khó khăn với người khác.
Bố mẹ là người thầy đầu tiên và quan trọng nhất của con cái. Tương lai con trẻ thế nào đều tùy thuộc vào cách giáo dục của bố mẹ.
Bài mới
Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư