Nữ sinh Cần Thơ quyết tâm "săn" học bổng để tìm cách "cứu" Đồng bằng sông Cửu Long

Lưu Nguyễn Nguyệt Minh sinh ra và lớn lên tại Cần Thơ. Cô nàng từng là học sinh chuyên Văn của Trường THPT Chuyên Lý Tự Trọng. Minh đỗ vào ngành Quản lý du lịch và lữ hành của Trường ĐH Cần Thơ. Mặc dù theo học chuyên ngành về du lịch nhưng cô gái sinh năm 1996 lại có mối quan tâm đặc biệt đến vấn đề cấp nước ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Theo tâm sự của Nguyệt Minh, 9x quan tâm đến nước từ khi tham gia vào tổ chức thanh niên quốc tế AIESES. Trong những lần tham gia các dự án cộng đồng, điều khiến Nguyệt Minh trăn trở nhất chính là việc người dân ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thường xuyên điêu đứng vì thiếu nước ngọt sinh hoạt do xâm nhập mặn. 

Từ những trăn trở trên, Nguyệt Minh đã hạ quyết tâm phải đi tìm bằng được giải pháp để  "cứu" lấy Đồng bằng sông Cửu Long. Và đến năm 3 Đại học, 9x quyết tâm tìm kiếm và giành học bổng Erasmus Mundus để đi trao đổi tại Hà Lan.

"Hà Lan cũng có nhiều điểm tương đồng với Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam. Cả hai cùng nằm dưới mực nước biển. Nhưng điều khiến tôi ấn tượng lại là việc đảm bảo nguồn nước tại đây. Khi còn ở Hà Lan, sinh viên chúng tôi có thể hứng nước ở vòi và uống trực tiếp.

Nhưng ở vùng sông nước miền Tây, chỉ riêng việc dùng nước ngọt thôi cũng đã rất thiếu thốn chứ chưa nghĩ đến việc có nguồn nước sạch. Làm sao để cứu lấy Đồng bằng sông Cửu Long, đó vẫn là điều tôi chưa thể giải đáp", Nguyệt Minh tâm sự với báo Vietnamnet.

Nguyệt Minh còn cho biết thêm, vào năm 2018, nhân kỷ niệm 45 năm thiết lập ngoại giao Việt Nam - Hà Lan, 9x với vai trò cựu sinh viên Hà Lan hỗ trợ hoạt động lễ kỷ niệm tại Cần Thơ đã có cơ hội trao đổi với bà Phó Đại sứ Hà Lan Pauline Eizema.

Vị Phó Đại sứ này rất nhiệt tình kết nối Nguyệt Minh với một người quản lý dự án "Cấp nước hướng đến thích nghi với biến đổi khí hậu khu vực Tây Nam Đồng bằng sông Cửu Long" do Chính phủ Hà Lan tài trợ. Từ đó, Minh có cơ duyên được biết đến dự án và theo đuổi cho tới tận bây giờ.

Thời điểm đầu mới tham gia, Nguyệt Minh thấy mình còn thiếu nhiều kinh nghiệm, kiến thức. Thậm chí, trong các hội thảo khi nghe chuyên gia cảnh báo về việc Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị chìm trong vài chục năm tới, Nguyệt Minh cảm thấy "chuyện đó thật mơ hồ". Nhưng sau khi loạt số liệu dân chứng được công bố thì 9x với nhận thức rõ rằng, đây là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng, mang tính báo động.

Nguyệt Minh chia sẻ: "Hiện tại, có rất nhiều nơi ở vùng Đồng Bằng sông Cửu Long đang bị ảnh hưởng bởi việc xâm nhập mặn và sụt lún như Hậu Giang, Sóc Trăng. Tốt độ sụt lún chóng mặt này là do tình trạng khai thác nước ngầm quá mức, trong khi nước biển lại dâng lên không ngừng do biến đổi khí hậu. Sự sụt lún có thể dẫn tới khả năng nhấn chìm gần như toàn bộ vùng Đồng bằng sông Cửu Long". 

Chính phủ Việt Nam đang dùng mọi nỗ lực để hạn chế việc khai thác nước ngầm nhưng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn chưa tìm ra được nguồn nước thay thế bền vững. Và đó chính là lý do Nguyệt Minh muốn theo đuổi nghiên cứu, tìm ra giải pháp cụ thể. 9x cũng muốn trở thành người kết nối với các doanh nghiệp nước ngoài để hỗ trợ vùng sông nước mênh mông này.

Khao khát "cứu" Đồng bằng sông Cửu Long của Nguyệt Minh nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ gia đình, bạn bè và những người đồng hành. Đây cũng trở thành động lực to lớn để 9x quyết định học lên bậc thạc sĩ, đi sâu về quản lý dự án một cách bền vững.

Nguyệt Minh bắt đầu lên mạng tìm kiếm thông tin về khóa học quản lý dự án để ứng tuyển. Trong 2 năm kể từ 2019, Minh nhận lại nhiều lời từ chối. Nhưng 9x không bỏ cuộc, sau mỗi lần bị từ chối, Minh lại nhận ra mình có thiếu sót và cần định hướng lại con đường sắp tới.

Đến năm 2021, Nguyệt Minh đã bị từ chối 5 lần. Và sau lần đó, 9x nhận được học bổng thạc sĩ toàn phần Chevening của Chính phủ Anh. Với Minh, đây là cơ hội tốt để bản thân trau dồi thêm kiến thức quản lý dự án một cách bền vững, đồng thời có cơ hội đi sâu hơn về lĩnh vực cấp nước và biến đổi khí hậu.

ĐH Cardiffmet giúp Nguyệt Minh thỏa nguyện mong ước được nghiên cứu sâu về các vấn đề biến đổi khí hậu. 9x cho rằng, tại đây bản thân có thể tiếp cận và học hỏi cách thiết lập một dự án; xử lý các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu; đồng thời mang theo hy vọng kết nối được các doanh nghiệp, công ty ở xứ Wales với các công ty nước địa phương.

Nguyệt Minh mong muốn nhất là có thể học tập để học hỏi được cách thiết lập một dự án hợp tác quốc tế để xây dựng nhà máy xử lý nước; sử dụng công nghệ để xử lý nước biển kết hợp với nước ngọt, cộng với nguồn năng lượng tái tạo trong vận hành nhà máy để giảm thải được khí carbon ra môi trường. Điều này sẽ góp phần giải quyết vấn đề ngập mặn, sụt lún đất hiện nay. 

Tình trạng hạn mặn ở vùng đất chín rồng

Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, trong tháng 4/2021, hạn hán và xâm mặn sẽ lên đến đỉnh điểm. Từ đầu năm đến tháng 4/2021, người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) phải đối mặt với cái nắng gay gắt. Báo cáo của cơ quan chức năng cho hay, tính đến nay đã có nhiều thiệt hại ở vùng đất chín rồng...

Những địa phương ven biển đang trong tình trạng khan hiếm nước ngọt; trong đó có xã Phú Mỹ (huyện Giang Thành, Kiên Giang). Theo thống kê của chính quyền địa phương, tính riêng 2 ấp Thuận Án và Trà Phô đã có gần 600 hộ đang thiếu nước ngọt và nước sinh hoạt với nhu cầu khoảng 100m3/ngày. Gần một tuần qua, để có nước ngọt, bà con phải đổi nước từ các xe bồn tự chế với giá từ 60 - 100 ngàn đồng/m3. Những gia đình hoàn cảnh quá khó khăn không có khả năng đổi nước thì phải chia nước với các gia đình khác.

Đỉnh mặn là ở tỉnh Bến Tre, đầu tháng 3/2021  có hơn 16.600 hộ dân ở huyện Giồng Trôm sử dụng nước máy sinh hoạt từ nhà máy nước Lương Qưới (xã Lương Qưới, huyện Giồng Trôm) phải trả với mức phí 51.500 đồng/m3, tăng gấp 5 lần so với bình thường. Theo lãnh đạo nhà máy, trước đây chỉ 9.600 đồng/m3 nhưng nguồn nước máy tại khu vực Nhà máy nước Lương Qưới bị nhiễm mặn, Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Bến Tre phải thuê hơn 10 chiếc sà lan (tải trọng trung bình 700 tấn/chiếc) vận chuyển nước ngọt từ thượng nguồn bơm về để phục vụ người dân.

Xem thêm: Bản "cáo trạng" về tình trạng khí hậu toàn cầu của IPCC có những nội dung gì?