3 kiểu người trông có vẻ phúc thiên mệnh đại nhưng thực tế cực kỳ vô phúc

Người lương thiện thái quá

Cổ nhân dạy rằng: "Một điều nhịn là chín điều lành", thiệt thòi là phúc. Thế nhưng, có một sự thật tàn khốc mà không phải ai cũng hiểu: Lương thiện một cách thái quá, cũng là một tội ác.

Muốn khuyên bảo một người hướng thiện, chúng ta phải xem xét cẩn thận. Lã Khôn trong "Thân Ngâm Ngữ" có viết: "Khuyên người hướng thiện, cũng phải xem người đó như thế nào. Nếu người đó có thể khuyên bảo được, hãy khuyên bảo bằng những lời thiện. Trong quá trình khuyên bảo cũng nên chú ý sử dụng biện pháp phù hợp".

Cuốn sách "Mặt trăng và đồng 6 xu" có câu chuyện về Dirk Stroeve đáng suy ngẫm. Dirk Stroeve là một người quá đỗi chất phác và lương thiện.

Khi Charles Strickland gặp khó khăn về cuộc sống lẫn công việc, Stroeve đã chủ động giúp đỡ. Bất chấp sự phản đối của vợ, Stroeve một mực đưa Charles về nhà chăm sóc chu đáo khi Charles nguy kịch.

Tuy nhiên, sự lương thiện của Stroeve không hề được báo đáp một cách xứng đáng. Sau khi mọi thứ đã ổn thỏa, Charles như "tu hú sẵn tổ", chiếm luôn phòng tranh và cướp luôn vợ của Stroeve.

Dù nhà tan cửa nát nhưng Stroeve vẫn không vì thế mà căm hận Charles. Thậm chí, vì không nhẫn tâm để vợ mình lưu lạc cùng đối phương, còn nhường lại cả nhà cho họ.

Lòng tốt không giới hạn của Stroeve khiến người khác cảm thấy nực cười. Hành động của Stroeve chính là sự "nhu nhược".

Lương thiện mà đánh mất răng cưa là yếu đuối, nhu nhược. Dung túng kẻ ác, nhẫn nhịn quá chỉ khiến mình thiệt thân. Stroeve bỏ qua cái ác để mặc người khác giẫm đạp, vùi dập lòng tự trọng của mình.

Người lương thiện không có chừng mực chỉ khiến đối phương được đằng chân lân đằng đầu. Người khoan dung không có nguyên tắc, chỉ khiến đối phương hoành hành ngang ngược.

Lương thiện cũng phải dùng lý trí, khi xử lý bất cứ việc gì cũng đều xem xét một cách kỹ lưỡng.

Thời Xuân Thu, nước Lỗ có một mục quy định như sau: Nếu gặp người nước Lỗ bị làm nô lệ ở nước khác đều có thể bỏ tiền ra chuộc, sau đó đưa họ về nước rồi báo với quốc khố để được hoàn tiền.

Môn sinh của Khổng Tử là Tử Cống, gặp người nước Lỗ làm nô lệ bên ngoài, liền dùng tiền của mình chuộc về, nhưng không báo quốc khố để lấy lại tiền.

Hành động của Tử Cống được nhiều người ra sức ca ngợi. Thế nhưng Khổng Tử lại thẳng thắn chỉ trích hành động của Tử Cống là "lương thiện thái quá". Làm như vậy, chỉ khiến càng nhiều nô lệ không thể được chuộc về hơn.

Khổng Tử nói: "Sau này khi người khác thấy người nước Lỗ làm nô lệ, sẽ nghĩ rằng: Mình cứu họ, rồi báo với quốc khố hoàn tiền, chứng tỏ mình không có phẩm hạnh cao thượng như Tử Cống. Nhưng nếu không báo quốc khố hoàn tiền, lại không thể gồng gánh được khoản tiền đó, nên thà không chuộc còn hơn".

Khổng Tử quả là biết nhìn xa trông rộng. Ông chỉ rõ: lương thiện thái quá không chỉ gây bất tiện cho bản thân, thậm chí còn làm tổn thương người khác.

Vì thế, chúng ta phải hiểu, lương thiện cũng cần phải nhìn xa trông rộng. Lương thiện mà không có hạn độ là hẹp hòi. Việc thiện mà không qua suy nghĩ có thể sẽ là việc ác.

Khoan dung một cách vô hạn là nhu nhược, lương thiện một cách thái quá là ngu xuẩn. Là vô phúc chứ không phải có phúc. Hành thiện một cách đúng đắn và phù hợp mới có thể tích lũy được phúc báo thực sự.

Người phóng túng, nuông chiều dục vọng

Con người sở dĩ khổ sở, hay thất bại, cũng đều do không biết kiềm chế dục vọng. Người quá nhiều dục vọng sẽ đánh mất linh tính trong cuộc sống, phúc phận trời cho tự nhiên cũng bạc mỏng.

Trang Tử từng nói: "Người có nhiều ham muốn, dục vọng là những người hiểu biết nông cạn".

Vui nhưng không được vui quá, vui quá hóa không vui. Dục vọng không thể phóng túng, nếu không sẽ chuốc lấy tai họa. 

Dục vọng vừa phải là động lực để tiến bộ, nhưng nếu nuông chiều dục vọng một cách thái quá sẽ biến dục vọng thành con mãnh thú, bất thình lình thôn tính nhân tâm.

Ngọn nguồn của mọi đau khổ trên thế gian này đều đến từ dục vọng vô tận, nó kiểm soát nội tâm con người một cách chặt chẽ.

Từng có một vị Hành Giả đến chùa bái kiến Thiền Sư, hy vọng Thiền Sư có thể giúp ông ta giải đáp khúc mắc.

Hành giả hỏi Thiền Sư: "Xin hỏi Thiền Sư dục vọng của con người là gì?"

Thiền Sư không trả lời câu hỏi mà chỉ nói với ông ta rằng: "Hôm nay về nhà ông đừng ăn cơm, đừng uống nước, rồi trưa mai quay lại tìm tôi".

Hành Giả mặc dù không hiểu dụng ý của Thiền Sư, nhưng vẫn làm theo.

Ngày hôm sau, Thiền Sư nhìn thấy Hành Giả liền nói: "Chắc chắn hiện giờ ông đang rất đói, hãy đi theo ta".

Thiền Sư đưa Hành Giả đi một đoạn đường khá xa, đến trước một vườn hoa quả, rồi đưa cho Hành Giả một cái bao to và nói: "Ông có thể hái hoa quả trong vườn một cách thỏa thích, nhưng phải mang về chùa đã rồi mới được ăn".

Cho đến khi mặt trời xuống núi, Hành Giả mới vất vả vác về chùa một bao đầy hoa quả.

Thiền Sư nói với Hành Giả: "Bây giờ thì ông có thể bắt đầu ăn được rồi".

Hành Giả vội vàng chộp lấy hai quả táo to rồi nhai ngấu nhai nghiến. Hành giả ăn hết hai quả táo to chỉ trong chốc lát, khiến bụng no chướng tới mức không thể ăn những thứ khác được nữa.

Thiền Sư hỏi: "Giờ ông còn đói khát nữa không?"

Hành Giả đưa tay sờ vào cái bụng no chướng của mình rồi đáp: "Không, giờ tôi không thể ăn được gì nữa".

Thiền Sư hỏi lại: "Vậy ông .tốn công tồn sức vác một đống hoa quả về nhưng lại không ăn đến thì có tác dụng gì?"

Lúc này, Hành Giả mới ngộ ra dụng ý của Thiền Sư: Nuông chiều dục vọng một cách thái quá đối với chúng ta mà nói là một gánh nặng dư thừa. Hủy hoại con người không phải là nỗi đau căm hận mà là phóng túng, nuông chiều dục vọng. Phóng túng dục vọng, cuối cùng sẽ bị dục vọng thôn tính.

Để không trở thành nô lệ của dục vọng, chúng ta phải luôn nhắc nhở bản thân tiết chế. Không phải chỉ có nuông chiều dục vọng mới được thực sự mãn nguyện.

Một câu nói rất ý nghĩa của nhà văn đương đại Trung Quốc Phùng Ký Tài: "Cuộc sống không bao giờ đối xử tệ với bất cứ ai, nó luôn cho bạn nếm chút mật ngọt nhất vào những lúc bạn cay đắng đau khổ nhất".

Nếu một người cứ mãi phóng túng, thỏa mãn dục vọng cá nhân, cuộc sống trước mắt có thể trơn trư như mật nhưng thực ra sẽ khiến chúng ta có thói quen tham lam vô độ, những người như vậy, chính là vô phúc. Con người hãy tiết chế dục vọng để bắt đầu tu tạo phúc báo cho chính mình.

Người tự tin, cao ngạo một cách mù quáng

Con người sống ở đời không thể thiếu đi sự tự tin. Có thể nói, tự tin chính là ngọn hải đăng giúp soi sáng cho chúng ta bước tiếp trên hành trình phía trước. Nhưng tự tin thái quá lại là miếng vải che mắt, dễ khiến con người ta mê muội.

Tần Vũ Vương sống ở thời Chiến Quốc. Từ nhỏ, Tần Vũ Vương có thân hình vạm vỡ, cường tráng, luôn cho rằng bản thân có sức mạnh hơn người, nên thường so tài sức mạnh với những lực sĩ như Nhâm Bỉ, Ô Hoạch bên cạnh mình.

Năm 307 trước công nguyên, Tần Vũ Vương đến Lạc Dương bái kiến Chu Vương. Tần Vũ Vương nhìn thấy Cửu Đỉnh tượng trưng cho xã tắc thiên hạ bên trong Thái Miếu phủ Chu Vương.

Tần Vũ Vương cho rằng, bản thân có thần lực, nên muốn nhấc bổng Cửu Đỉnh tượng trưng cho xã tắc thiên hạ kia.

Vì đánh giá quá cao thực lực của bản thân, Vũ Vương không những không nâng nổi Cửu Đỉnh còn bị rơi trúng đôi chân. Sau đó, vì vết thương quá nặng nên qua đời, khép lại cuộc đời ngắn ngủi chỉ vì tự đánh giá quá cao bản thân.

Tự tin một cách mù quáng giống như một chén rượu độc, nếm thử thì ngon nhưng thực ra là tế mạng.

Con người ta sở dĩ hay lầm đường lạc lối không phải là do vô tri mà là do tự tin thái quá. Khiêm tốn thì người phục, khoa trương thì bại sự.

Vũ trụ bao la, mênh mông vô tận, con người dành cả đời học hỏi cũng là không đủ. Người tự tin vừa phải, hiểu rõ bản thân, mới có thể vượt qua trở ngại phía trước.

Người đánh giá quá cao bản thân chính là kiểu người tự phụ.

Người tự phụ tầm nhìn hạn hẹp, không chịu học hỏi điểm mạnh của người khác;

Người tự phụ thiếu sự linh hoạt, dễ bảo thủ, giậm chân tại chỗ;

Người tự phụ không thấu tình thế, khó lòng nhìn rõ hoàn cảnh của chính mình.

Khiêm tốn làm việc, tỉnh táo làm người mới là có phúc.

Phúc báo lớn nhất của đời người đó là mọi thứ vừa phải: không phóng túng dục vọng, không lương thiện quá đà, không nảy sinh kiêu ngạo.  

Người sống không có chừng mực, cho dù hiện tại vẻ vang đến đâu, nhưng cuối cùng cũng có ngày xa chân vực thẳm. Làm người sống ở đời, phải học cách tiết chế, làm việc phải có chừng mực, như vậy phúc báo mới đầy nhà.

Xem thêm: 2 đặc điểm nổi bật của kiểu người càng sống càng vô phúc, hãy sửa ngay trước khi quá muộn