Đăng nhập với Zalo
Đăng nhập qua Google
- Cộng đồng
-
Tin Vui Mỗi Ngày8 Thành viên · 7.896 Bài viết -
Người Truyền Cảm Hứng8 Thành viên · 2.437 Bài viết -
Lan Tỏa Yêu Thương9 Thành viên · 764 Bài viết -
Bài Học Cuộc Sống5 Thành viên · 5.095 Bài viết -
Sống An Lành5 Thành viên · 1.023 Bài viết -
Thế Giới Muôn Màu5 Thành viên · 4.349 Bài viết -
Góc Nhìn Tích Cực5 Thành viên · 1.482 Bài viết
Bạn có bao giờ thắc mắc: Vì sao người xưa gọi người giúp việc là "con sen"?
Bạn nghe thấy từ "con sen" rất nhiều trong các bộ phim Việt thời xưa, nhưng có bao giờ bạn tự hỏi: Vì sao lại có cách gọi này?
Từ "con sen" được cho là xuất hiện ở Việt Nam từ cuối thế kỷ 19. Ngày nay, giới trẻ vẫn rất chuộng sử dụng từ này nhưng hàm nghĩa của nó đã có sự thay đổi nhất định.
Nguồn gốc của từ "con sen"
Cụm từ "con sen" xuất hiện trong xã hội Việt Nam khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Khi nói về nguồn gốc của từ này, người ta có 2 giải quyết.
Một giả thuyết cho rằng từ "con sen" là phiên âm của từ servante. Trong tiếng Pháp, servante có nghĩa là người hầu, người giúp việc.
Với giả quyết thứ hai, người ta cho rằng ừ con sen bắt nguồn từ chữ สาวใช้ (săao chai) trong tiếng Thái. Từ này cũng có nghĩa là người giúp việc. Từ sen chính là biến âm của "săao". Giải thuyết này ít phổ biến hơn so với giải quyết đầu tiên.
Theo từ điển tiếng Việt, cụm từ "con sen" dùng để chỉ người hầu gái trong xã hội xưa. Rất nhiều tác phẩm văn học xưa có đề cập đến "con sen". Trong tác phẩm Cơm thầy cơm cô của nhà văn Vũ Trọng Phụng có chuyện kể về một con sen tên là cái Đũi.
Tác phẩm Lột Trần Việt Ngữ của nhà văn hóa Bình Nguyên Lộc cũng đề cập đến từ con sen. Đã có thời, người giúp việc nếu là con gái sẽ được gọi là "sen". Dó ý nghĩa của từ "con sen" là người giúp việc, người làm, người ở nên sau này nhiều người sẽ tránh đặt tên cho con là "Sen".
Ý nghĩa của từ con sen hiện nay
Cho đến hiện tại, từ "con sen" vẫn được sử dụng rất nhiều nhưng sắc thái, hàm ý và hoàn cảnh sử dụng đã có có sự thay đổi. Người ta hầu như không còn dùng từ "con sen" để chỉ người giúp việc trong nhà nữa.
Hiện nay, giới trẻ thường sử dụng từ "con sen" với hàm ý trêu đùa về mối quan hệ giữa chủ và thú cưng. Chó, mèo hay các vật nuôi khác trong nhà thường được gọi là hoàng thượng, boss; trong khi đó, người nuôi chúng chính là "con sen".
"Con sen" hiện giờ đang là cụm từ yêu thích trong ngôn ngữ của giới trẻ và được sử dụng rất nhiều. Thông thường, từ "con sen" ngày nay được sử dụng trong các cuộc trò chuyện xã giao với bạn bè thân thiết. Trong những câu chuyện với người không quá thân, người lớn tuổi thì cụm từ này cũng hiếm khi xuất hiện.
Xem thêm: Vì sao người xưa dặn: "Tai to ắt có phúc, mắt liếc xéo ắt có dã tâm"?
Đọc thêm
Đối với phong thủy nhà ở, người xưa dặn con cháu "trước trồng cau, sau trồng chuối". Vì sao nhất định là cau và chuối chứ không phải các loại cây khác?
Trong dân gian có một câu nói phổ biến như vậy: “Đàn ông không làm 3, đàn bà không làm 4, người già qua 9 không qua 10”. Vậy câu này có nghĩa là gì?
"Phụ nữ nhìn vào chất béo, đàn ông nhìn vào lông" - đây là lời người xưa nhắc đến mỗi khi nhà có hỉ sự. Vậy, ý nghĩa câu này là gì?
Bài mới
Khổng Tử nói: “Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết”. Nghe qua, tưởng chừng chỉ là một lời khuyên về cách trả lời khi có ai hỏi. Nhưng nếu suy ngẫm kỹ, đây là triết lý sống vô cùng thực tế và minh triết, dạy con người cách đối diện với tri thức, với bản thân và với cuộc đời.
Triết gia Trang Tử từng răn dạy: “Kẻ hay ca tụng người khác trước mặt, thì cũng thường nói xấu sau lưng người ta”. Câu nói tưởng như giản đơn nhưng ẩn chứa sự thấu hiểu sâu sắc về lòng người và cách ứng xử trong đời.
Cổ nhân răn dạy: “Người thông minh biết buông bỏ, kẻ khôn ngoan biết giả ngốc". Thực ra, trí tuệ lớn nhất đôi khi không nằm ở việc biết nhiều, mà ở chỗ không để tâm đến những điều nên bỏ qua.
Trong dân gian vẫn truyền tụng câu: “Tháng Bảy mưa ngâu, ai sầu nấy chịu – Mùng Một tháng Bảy, quỷ mở cổng trần”. Từ xưa, tháng 7 âm lịch luôn gắn liền với nỗi ám ảnh mơ hồ, được gọi là “Tháng Cô Hồn”. Câu nói ấy không chỉ phản ánh nỗi sợ hãi khó gọi thành tên mà còn thể hiện hệ thống niềm tin tâm linh đã ăn sâu trong văn hóa người Việt từ đời này sang đời khác.
Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.
Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.
Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.
Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.
Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.
"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...
Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.
Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.
Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.
Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư