Từ câu chuyện "cậu bé tài năng", người xưa khẳng định: Người khôn sớm chẳng sống lâu!

"Người khôn sớm chẳng sống lâu" - đây là nhận định của người xưa nhưng đến nay liệu nó còn đúng tuyệt đối hay không?

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Câu chuyện "cậu bé tài năng"

Ngày xưa, có một vị hàn lâm học sĩ tên là Đới Công trông coi thi ở phía tây đất Tần, ông bất ngờ vì có một cháu nhỏ gương mặt sáng sủa cầm túi bút bước lên đài tiếp nhận đề thi. Ông ngạc nhiên và nói với cậu bé rằng đây không phải chỗ chơi của trẻ con, nếu làm không được, nộp giấy trắng sẽ bị phạt.

Thế nhưng cậu bé Chương Tiết khẳng định bản thân không bị phạt đòn vì chắc chắn làm được bài. Ông cho rằng cậu bé khoa trương, sợ rằng cha của cậu tên là Cửu Như làm bài hộ con. Thế nên cho người trông coi cậu bé ở một khu riêng biệt.

Trưa cùng ngày, Đới Công rời công đường, quá trưa quay về nội đình xem xét. Vừa ngang qua cửa thì thấy tiếng trẻ con cười đùa. Ông liền bước vào khiển trách, Chương Tiết kính sợ, liền đứng dậy, chỉnh lại trang phục, đứng khoanh tay để nghe giáo huấn.

Lúc này Đới Công mới biết cậu bé chưa được nhận bài thi. Thế là ông cho cậu đề thi, bàn nhỏ, để cậu ngồi xuống làm bài.

nguoi-xua-khang-dinh-nguoi-khon-som-chang-song-lau

Đọc đề bài xong, Chương Tiết vung bút viết không ngừng, viết xong quỳ xuống giao bài. Đới Công nhận bài thi đọc và cảm phục trước năng lực cậu bé còn vỗ tay khen hay. Sau đó ông còn cùng Chương Tiết đối đáp qua lại.

Càng đưa ra nhiều vế đối Đới Công càng nể phục khả năng của Chương Tiết, trước khi ra về còn nói: “Hãy tự lo nhé, việc lĩnh chiếc áo xanh tú tài đối với cậu là việc quá dễ dàng”.

Thế nhưng Chương Tiết bất ngờ quỳ sụp xuống, liên tục dập đầu, nói trong dòng nước mắt rằng cậu muốn từ chối danh vị tú tài. Cậu giải thích rằng bản thân có nỗi khổ không dám nói.  Đới Công nói: “Cậu cứ nói, đừng sợ gì cả”.

Chương Tiết mới nói rằng cha của mình không qua được kỳ thi để có tư cách dự kỳ thì chính thức thế nên muốn làm bài thay cha. Không ngờ bị cách ly, lại còn đậu ngay tú tài.

Cậu bé nói thêm: "Thỉnh cầu đại nhân tìm cha con, xóa tên con, chuyển cho cha, ân đức này suốt đời không quên”.

Đới Công lúc này tìm bài của Cửu Như và đọc qua thấy bài quá dở, ông không muốn làm theo yêu cầu của cậu bé, thế nhưng Chương Tiết cứ dập đầu không nghỉ.

Đới Công cảm động trước sự hiếu thuận này và hứa vì cậu mà tạm mang ủy khuất nhưng khoa thi sau cậu nhất định đỗ cao.

Thế nhưng sáng hôm sao, trong danh sách đứng đầu bảng vẫn là Chương Tiết, Cửu Như miễn cưỡng đứng cuối bảng.

Đới Công nể phục tài năng của cậu bé và khen ngợi rằng cậu bé quả là bảo vật vô giá, trước khi rời đi không quên đưa đai ngọc tặng Chương Tiết rồi nói: “Chỉ cần con trân trọng bản thân, danh tú tài sang năm, thì bây giờ trao trước cho con, đai ngọc này con giữ để làm bằng chứng”.

Chương Tiết cảm động rơi lệ, buồn rầu trông theo bóng xe Đới Công khuất dần, rồi theo cha về nhà.

Nửa năm trôi qua, Đới Công bỗng nhiên mơ thấy Chương Tiết tay cầm hoa ưu đàm, bay đến cảm tạ.

Khi Đới Công có cơ hội quay lại Tây Tần, vội vàng tìm Chương Tiết nhưng mới biết sau khi nhận chỉ giáo của ngài, về nhà không lâu thì bị bệnh đậu mùa mà chết yểu, lúc lâm chung cầm chặt đai ngọc.

Đới Công kinh ngạc tiếc thương vô cùng. Cửu Như nói thêm: “Khi cháu sinh ra, mẹ cháu mộng thấy lão hòa thượng đưa tặng hoa ưu đàm, tỉnh dậy thì sinh con, cũng là mệnh đã định là không thọ”.

Người xưa không khuyến khích con cháu thành công sớm

Người xưa vốn sống khiêm nhường, thận trọng. Họ đủ chiêm nghiệm cuộc đời để đúc kết và khuyên chúng ta rằng: Không nên thành công quá sớm. Ngay cả việc con cái mình có tài năng xuất chúng không nên khoe ra làm gì vì nguy hiểm luôn rình rập, ảnh hưởng tới tương lai, vận mệnh của con trẻ.

Cổ nhân có câu: Chân nhân bất lộ tướng cũng có cũng bao hàm ý nghĩa là cao thủ chân chính thì không khoe khoang mà có thể ẩn giấu được tài năng của mình, không tùy tiện thể hiện tài năng của bản thân.

Thực tế là càng tài năng càng phải tìm cách giấu tài đi để tránh kẻ khác soi mói, đố kỵ, hãm hại. Thay vào đó, nên dành thời gian để tu dưỡng bản thân không ngừng nghỉ. Đừng vì có chút tài mà cao ngạo, đánh mất bản thân.

nguoi-xua-khang-dinh-nguoi-khon-som-chang-song-lau-4

Nhất là đang còn trẻ, nhỏ tuổi, kinh nghiệm sống chưa nhiều mà phải chống chịu với nhiều kẻ địch ganh ghét, hãm hại, nguy hiểm cùng cực. Thế nên người xưa mới khuyên khẳng định rằng: Người khôn sớm chẳng sống lâu.

Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, chúng ta thấy rất nhiều người thành công sớm. Họ trở thành tấm gương cho các bạn trẻ noi theo.

Ở đây, lời khuyên của cổ nhân là những chiêm nghiêm từ ngàn đời nay, mang những giá trị cốt lõi. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần linh động. Những người thành công sớm nếu biết trân trọng các giá trị mình làm ra thì chắc chắn thành công bền vững.

Xem thêm: “Đầu mộ có dao, con cháu khó trừ”: Ý của người xưa là gì?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Nằm ngửa khi ngủ, ngồi dạng chân là thói con rất bình thường theo quan điểm của nhiều người. Nhưng người xưa lại không nghĩ vậy.

Người xưa dặn: 'Nằm không nằm ngửa, ngồi không dạng chân'
0 Bình luận

"Nam không thể thiếu rau hẹ, nữ không thể thiếu ngó sen" - nghĩa là, đàn ông nên ăn rau hẹ, phụ nữ nên ăn ngó sen. Nhưng vì sao các cụ lại dặn vậy?

'Nam không thể thiếu rau hẹ, nữ không thể thiếu ngó sen' - ý người xưa là gì?
0 Bình luận

Thở dài là thói quen của nhiều người, nhất là những người trưởng thành phải gánh trên vai nhiều nỗi lo cơm áo gạo tiền... Theo người xưa, thở dài là thói quen không tốt.

Vì sao người xưa nói “một tiếng thở dài hơn nghèo ba năm”?
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 4 ngày trước
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất