"Lương tâm giá bao nhiêu": Làm người nhất định không được để mất lương tâm

Gã là một người lái xe chở hàng hóa. Hôm nay, xe đang bon bon chạy trên đường thì bỗng "khực" một cái rồi dừng lại. Gã xuống xe, đến bên vệ đường vác hai hòn đá to chặn bánh sau lại. Rồi gã chui vào gầm sửa xe, khoảng hơn hai tiếng đồng hồ thì xong.

Khi gã lên xe nổ máy chuẩn bị đi tiếp thì có một ông lão chăn bò bên cạnh đường chạy đến đập tay vào cửa xe. Ông lão nói rất to: "Này anh lái xe, anh đánh rơi đồ kìa!". Ông lão vừa nói vừa chỉ chỉ về phía sau xe.

Gã đoán ông lão nhắc đến hai hòn đá chặn bánh sau xe mà mình vác ra lúc nãy. Gã toét miệng cười, nói do vội đi nên quên mất. Nói vậy song gã vẫn cố ý nhấn ga cho xe chạy.

Ông lão vừa đuổi theo vừa quát to: "Anh làm người kiểu gì vậy? Làm người phải có lương tâm chứ? Anh bỏ hai hòn đá to ở trên đường để cho người ta...".

Càng đi càng xa, những lời trách của ông lão chăn bò bị bỏ lại phía sau. Gã cười thầm trong bụng: Lương tâm giá bao nhiêu tiền một cân?.

Gã chạy xe tiếp hơn trăm cây số, cuối cùng cũng vào thành phố. Đến trạm kiểm tra của cảnh sát, gã hết sờ túi này lại nắn túi nọ, tìm mãi không thấy giấy phép lái xe đâu.

Lúc này, gã mới thừ người ra. Giấy phép lái xe rõ ràng là để trong chiếc ví da lúc nào cũng mang trong người, vậy sao lại tìm không thấy? Cẩn thận nhớ lại, gã mới chắc là chiếc ví da đã bị rơi khi mình chui vào gầm xe sửa chữa. Đành phải để xe lại trạm cảnh sát, gã vội vã vẫy taxi quay lại chỗ sửa xe.

Khi gã quay lại chỗ sửa xe buổi sáng, tìm khắp nơi không thấy cái ví, cũng không thấy ông lão chăn bò. Hai hòn đá chặn bánh xe đã được ai đó khuân vào để bên vệ đường. Trên hòn đá thấy dán mảnh giấy có mấy chữ xiêu xiêu vẹo vẹo: "Muốn lấy lại giấy tờ thì phải vác hòn đá này lên trên đồi".

Trời ạ! Hòn đá vừa to vừa nặng, ngọn đồi trước mặt lại vừa cao vừa dốc, vác hòn đá này liệu có bò lên được trên đó không? Gã kêu to lên: "Đừng bắt ép người ta như thế! Cần bao nhiêu tiền cứ ra giá đi!".

Chẳng còn cách nào khác, gã đành vác hòn đá lên một cách nặng nhọc. Khi đến chân đồi thì thấy một cái mũ lá có kẹp một tờ giấy viết mấy chữ: "Đừng nói đến tiền, xin mời lên đồi". Gã tiếp tục đi, được một đoạn lại thấy cái mũ lá cũng có tờ giấy yêu cầu gã cứ vác đá lên đồi, các chuyện khác miễn bàn. Gã đành phải bê hòn đá vất vả từng bước bò lên.

Thật không dễ dàng để vác được hòn đá lên đến đỉnh đồi. Thế nhưng, trên đó không hề có người cũng không thấy giấy tờ lái xe. Gã thấy có tờ giấy dán trên một thân cây, nội dung yêu cầu gã vác hòn đá theo hướng chỉ dẫn đi xuống phía dưới.

Khi gã xuống được dưới chân đồi vẫn không thấy giấy tờ, ngoài một tờ giấy yêu cầu gã vác hòn đá đi ngược trở lên. Cứ như thế theo hướng chỉ dẫn trên các tờ giấy, gã vác hòn đá đi qua mấy quả đồi nhỏ, mệt tưởng chết, cuối cùng mới thấy cái ví da của mình đặt trên một nấm mồ đất trơ trọi.

Gã kiểm tra bên trong ví, giấy tờ đủ cả, tiền bạc không thiếu một xu.

Dưới cái ví tiền còn có một tờ giấy viết:

"Cái ví này là do tôi nhặt được, bây giờ nó đã trở về với chủ của nó. Anh có biết vì sao tôi lại bắt anh vác hòn đá đi một quãng đường xa đến trước nấm mồ này không? Đây là mộ của con trai tôi. Một đêm hai năm trước, nó đi xe máy về nhà, vấp phải hòn đá của một kẻ nào đó không có lương tâm bỏ ở trên đường, bị ngã mà chết.

Tôi đưa anh đến tận mồ của con trai tôi là mong anh hiểu rõ một đạo lý: 'Lương tâm là vô giá, làm người có thể để mất cái gì thì mất nhưng nhất thiết không được để mất lương tâm'".

Xem thêm: "Sự thật luôn trần trụi, dối trá lại đẹp đẽ" - Câu chuyện cho ta cảm nhận sâu sắc về cuộc sống