Cuộc sống hai mặt của cô gái trẻ có thu nhập bấp bênh: Ngày làm giảng viên đại học, đêm sống tạm bợ trong lều vải

Giảng viên đại học với cuộc sống hai mặt

Giống như nhiều nghiên cứu sinh khác, Aimée Lê (SN 1990, người Mỹ gốc Việt) cần công việc giảng viên tiếng Anh để trụ vững ở Vương quốc Anh. Thế nhưng, mức lương trả theo giờ ấy lại chẳng đủ để cô trang trải cuộc sống, nhất là khi chi phí leo thang khi cô bước sang năm thứ 3 học tiến sĩ ở Royal Holloway, Đại học London. Cô không đủ tiền để thuê nhà cũng như sinh hoạt phí chỉ từ công việc nghiên cứu và giảng dạy.

Lê cho biết, cô đang sống một cuộc sống hai mặt, một bên là giảng viên đại học danh tiếng, còn bên kia là một người vô gia cư. Cô lo lắng bởi sợ người khác biết cô là người vô gia cư, do đó cô không trình bày hoàn cảnh khó khăn của mình với trường đại học. Cô cất sách tại văn phòng nghiên cứu sinh, tắm ở trường đại học và nói với bố mẹ rằng mình sống trong trang trại sinh thái để họ không lo lắng. Lê tâm sự: "Tôi nhận được đánh giá tốt từ sinh viên, thậm chí từng tổ chức hội nghị quốc tế. Tôi làm việc với tiêu chuẩn rất cao và cực kỳ tập trung".

Được biết, Aimée Lê nhận được học bổng khoảng 16.000 bảng Anh/năm cho 3 năm học tiến sĩ với chuyên đề các nhóm dân tộc thiểu số trong văn học Mỹ tại trường Royal Holloway. Thế nhưng, do là sinh viên quốc tế, Lê phải trả thêm học phí khoảng 8.000 bảng/năm cho trường đại học, do đó cộng với tiền lương từ công việc giảng dạy, cô chỉ còn khoảng 12.000 bảng/năm để sinh sống.

Lê chia sẻ, cô cảm thấy lao đao khi ký túc xá giá rẻ cô đang ở đóng cửa để cải tạo vào cuối năm học thứ 2. Không có thời gian và khả năng kiếm thêm công việc khác để có tiền thuê nhà, giảng viên trẻ đã mượn lều của một người bạn để sống tạm. Ban đầu, cô cảm thấy rất sợ hãi khi sống trong rừng, nhưng cô dần thích nghi với điều đó, Lê nhớ lại: "Đó là căn lều đơn, nhỏ và rất lạnh. Có những ngày thức dậy, tôi thấy lều bị tuyết phủ kín. Khi không làm việc, tôi học cách chặt củi hoặc nhóm lửa". 

2 năm sau đó, Lê vẫn sống bám vào hy vọng sẽ có cuộc sống ổn định sau khi tốt nghiệp tiến sĩ. Cô biết rằng mình có thể chỉ được ký hợp đồng làm việc thời hạn, nhưng điều này có thể đều đặn hơn và cô bớt lo về vấn đề nhà ở. Aimée Lê đã lấy bằng tiến sĩ vào năm 2018, sống với bố mẹ rồi vừa dạy kèm cho sinh viên, vừa làm việc tại vườn bách thảo để kiếm sống. Sau đó, cô ký hợp đồng 2 năm giảng dạy môn Viết sáng tạo tại Đại học Exeter. Cô cho hay: "Các sinh viên nghĩ giảng viên như tôi đều làm việc theo hợp đồng chính thức. Tôi nói với họ là không phải như vậy. Thế nhưng, tôi nghĩ việc tiết lộ mình đang sống vất vưởng là điều quá khó".

Thế nhưng, giờ đây, cô không biết mình đang bám trụ vào công việc này có đúng hay không, liệu mình đang lạc quan nhầm chỗ hay không. Cô biết rằng bản thân mình rất phù hợp với công việc giảng dạy, nhưng Lê lo rằng mình không thể duy trì công việc này nếu thu nhập tiếp tục bấp bênh. Cô nói: "Tôi không biết chuyện gì sẽ đến. Tôi trải qua nhiều cuộc phỏng vấn, trong đó có cả Cambridge gần đây. Tôi cảm thấy thực sự lo lắng".

Cuộc sống bấp bênh của nghề giáo

Đáng chú ý, trường Royal Holloway không hề biết rằng Lê đang gặp khó khăn về tài chính. Một phát ngôn viên của trường cho biết: "Chúng tôi có đội ngũ cố vấn tận tâm để hỗ trợ sinh viên, bao gồm cả nghiên cứu sinh, về sức khỏe và tài chính. Các dịch vụ bao gồm tư vấn miễn phí, trợ giúp khủng hoảng và cung cấp thông tin về nguồn tài trợ mà sinh viên có thể đủ điều kiện nhận".

Chia sẻ về vấn đề này, Hiệp hội các trường Đại học và Cao đẳng (UCU) cho biết tình trạng của nhiều học giả trẻ - những người khao khát có được chỗ đứng vững chắc trên nấc thang sự nghiệp đang ngày càng trở nên tồi tệ. Vừa qua, nhân viên ở 146 cơ sở giáo dục đại học đã bỏ phiếu về việc có nên đình công một lần nữa trước Giáng Sinh hay không. Nguyên do là vì họ bị trả lương thiếu công bằng, trong khi đó khối lượng công việc quá tải và chỉ nhận hợp đồng thời vụ.

Chủ tịch UCU Vicky Blake nhận định: "Nhiều người vẫn sốc khi biết rằng giáo dục đại học là một trong những lĩnh vực bấp bênh nhất trong nền kinh tế Anh. Có ít nhất 75.000 nhân viên đang làm việc theo hợp đồng thời vụ. Họ là những người lao động bị bóc lột, trả lương thấp và thường bị đội ngũ quản lý cấp cao đẩy đến bờ vực".

Theo nghiên cứu của UCU, có tới 1/3 học giả được tuyển dụng theo hợp đồng có thời hạn, 41% giảng viên dạy theo hình thức trả lương theo giờ. Trong khi đó, phụ nữ và nhân viên là người da đen, người châu Á hay dân tộc thiểu số thường được tuyển dụng không chính thức.

Jasmine Warren, giảng viên Tâm lý học bán thời gian kiêm nghiên cứu sinh tại Đại học Liverpool nhận định: "Là nữ giới đang hoàn thành chương trình tiến sĩ và lao thẳng vào những hợp đồng làm việc bấp bênh, các bạn hãy tự đặt câu hỏi: Bao giờ thì tôi sẵn sàng lập gia đình? Đến khi nào tôi có thể mua nhà? Gần đây, tôi không thấy bất kỳ vị trí tuyển dụng giảng viên đại học nào có hợp đồng hơn 1 năm. Chúng tôi được kỳ vọng sẽ chấp nhận điều này như điều hiển nhiên".

Tương tự như Lê, Sian Jones cũng trong tình cảnh bấp bênh tương tự. Cô là người khuyết tật, vừa học tiến sĩ vừa giảng dạy Lịch sử với mức lương 15 bảng/giờ tại trường đại học thuộc Russell Group. Vào năm thứ 3 khi đang học lên tiến sĩ, nguồn tài trợ bị đóng băng vì Jones phải nghỉ 1 tháng hậu phẫu thuật. Chưa kể, cô còn phải rời nhà vì bạo lực gia đình, khi trong túi không đủ tiền để thuê nhà.

Jones nhớ lại: "Đó là khoảng thời gian thực sự khó khăn. Tôi vừa tiếp tục giảng dạy, vừa hoàn thành chương trình nghiên cứu sinh trong khi không có nơi nào để sống. Tôi bị rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) nghiêm trọng". giờ đây, cô đã có được bằng tiến sĩ, ngoài ra còn có công việc giảng dạy ở hai cơ sở giáo dục khác. Thế nhưng, cô vẫn cảm thấy vô cùng bấp bênh. Cô cho biết: "Hiện tôi là một trong những người may mắn vì có hợp đồng 3 năm. Rốt cuộc, tôi có thể thư giãn một chút. Nhưng cứ nghĩ đến 2,5 năm nữa lại lâm vào cảnh thất nghiệp là điều rất đáng sợ".

Trong khi đó, Hiệp hội Nhà tuyển dụng các trường Đại học và Cao đẳng (UCEA) lại có suy nghĩ khác. Giám đốc điều hành của hiệp hội, ông Raj Jethwa cho biết, hiện các hợp đồng học thuật có thời hạn đã giảm trong 5 năm qua, giờ đây phần lớn việc giảng dạy được thực hiện bởi nhân viên có hợp đồng không hạn chế.

Ông nhận định: "Mặc dù UCU liên tục từ chối cơ hội làm việc với các nhà tuyển dụng trong lĩnh vực quan trọng này, các nhà tuyển dụng vẫn tiếp tục nỗ lực để giảm sự phụ thuộc của ngành vào các hợp đồng có thời hạn. Thật đáng thất vọng khi UCU đang khuyến khích các thành viên của mình thực hiện hành động gây tổn hại cho ngành, dẫn đến sự gián đoạn trong việc giảng dạy và học tập cho sinh viên vốn đã phải chịu đựng rất nhiều biến động gần đây".

Xem thêm: Chuyên gia tài chính có 17 năm kinh nghiệm chỉ ra 4 sai lầm "chí mạng" khiến kế hoạch chi tiêu đổ bể