Đạo lý ngàn đời không đổi: "Gỗ vô dụng, đặt đúng chỗ cũng có ích"

Mượn chuyện cây cối, cổ nhân truyền dạy đạo lý ngàn đời không đổi: "Hữu dụng" hay "vô dụng", không thể nhìn thoáng qua mà biết. Vật vô dụng, đặt đúng chỗ cũng có ích.

Đỗ Thu Nga Theo dõi
Sống Đẹp
Nguồn: Internet

Gỗ vô dụng đặt đúng chỗ cũng có ích

Có người hỏi Trang Tử: ó một cây lớn nhưng gỗ xấu. Thân nó lồi lõm, cành nó cong queo, không thể xẻ ra làm gỗ được. Tuy mọc ngay ở bên đường mà không người thợ mộc nào thèm ngó tới.

Trang Tử đáp lại rằng: Ông có thấy con mèo rừng không? Nó nép mình để rình mồi, nó nhảy qua đông qua tây, chẳng kể cao thấp. Nhưng có ngày nó cũng sẽ chết vì bẫy, vì lưới. Còn con trâu, thân tuy to lớn, nhưng không bắt nổi một con chuột. Có một cây lớn mà lo rằng nó vô dụng. Sao không trồng nó ở chỗ quang vắng, để những kẻ nhàn rỗi thơ thẩn dạo chơi thảnh thơi ngủ dưới bóng mát của nó? Trên đời này không có gì vô dụng, chỉ có vật hữu dụng ở sai vị trí. Cây gỗ vô dụng, đặt đúng chỗ cũng có ích.

dao-ly-ngan-doi-khong-doi-go-vo-dung-dat-dung-cho-cung-co-ich-8

Nhắc lại chuyện xưa, thời Hán có Ban Siêu, lúc trẻ chỉ là một tên tiểu lại chuyên sao chép văn thư ở nha phủ. Ông thường tự than thở rằng, sao chép cả đời, cũng chỉ là hạng vô danh. Thế là ông quyết định từ bỏ, chuyển sang theo việc binh đao.

Ông trước chinh phạt Hung Nô, sau lại phụng mệnh đi sứ Tây Vực. Sau hơn ba mươi năm đã lập được đại công, bình định phía tây, quy phục được hơn năm mươi nước lớn nhỏ. Ban Siêu có chiến công lừng lẫy kia vẫn là Ban Siêu tiểu thư lại năm xưa, nhưng nhờ ở đúng vị trí, đã trở thành anh hùng lưu danh ngàn năm.

Vô dụng mới là đại dụng

Lại một lần khác, Trang Tử cùng đệ tử, đi đến một ngọn núi, gặp một cây đại thụ, cành lá rậm rạp, đứng vững tại lớn cạnh suối. Cây cao lớn, thân cây có thể làm vài chiếc thuyền. Rất nhiều người qua đường đứng lại trầm trồ, nhưng những kẻ thợ mộc lại làm như không thấy, cứ thế mà đi qua.

Trang Tử liền hỏi một thợ mộc rằng: Xin hỏi ông, cây này trông tốt như vậy, tại sao không ai chặt xuống mà dùng? Người thợ mộc đáp rằng: Cái này có gì kỳ lạ? Chất gỗ của cây này xấu vô cùng, làm thuyền thì thuyền chìm, làm vật dụng thì nhanh hỏng, làm cột nhà thì sâu dễ đến cắn phá, không ai biết dùng cây này để làm gì, cho nên cây này có thể sống lâu được như vậy.

Nghe thấy vậy, Trang Tử nói với đệ tử rằng: Cây này bởi vì vô dụng, nên mới có thể sống lâu như vậy, đây không phải vô dụng mà thật ra là đại dụng sao?

dao-ly-ngan-doi-khong-doi-go-vo-dung-dat-dung-cho-cung-co-ich-7

Người xưa thường nói tài mệnh vốn hại nhau, kẻ tầm thường nhiều hậu phúc, ý nói, những người tài năng dễ bị ghen ghét hãm hại, những người có vẻ bình thường và vô dụng không bị để ý nên có thể bền gan vững chí rồi chạm đến thành công.

Như câu chuyện của Chu Mãi Thần thời Hán. Ông vốn gia cảnh nghèo khó, cùng vợ dựng nhà dưới chân núi, ngày ngày chỉ biết kiếm củi để sống qua ngày. Ông rất  ham học, bán củi trên đường cũng không quên nghiền ngẫm học hỏi. Ông bị mọi người coi là vô dụng, đến đám trẻ trong thôn cũng dám chế giễu ông.

Vợ ông không ngừng than vãn, bảo với ông rằng: "Ông chỉ là một thằng kiếm củi, đọc sách làm gì? Bọn trẻ con cũng dám bắt nạt, ông đích thị là kẻ vô dụng" rồi bỏ đi. Sau khi vợ bỏ đi, ông vẫn kiên trì đọc sách, học thức uyên bác, tên tuổi lan xa, được phong làm thái thú.

Kỳ thật, mọi thứ trên đời đều như vậy, hữu dụng hay vô dụng, không thể chỉ thoáng qua mà biết được. Có điều vô dụng, nhưng chẳng qua là bị đặt ở sai chỗ. Có cái mới nhìn tưởng như vô dụng, nhưng thực tế lại hữu dụng vô cùng.

Xem thêm: Trang Tử nói: “Người biết ở một mình mới trở thành người xuất chúng”, tại sao?

Bình luận
Mới nhất
Vui lòng để bình luận.

Đọc thêm

Người xưa dạy "chọn phương hướng là chọn vận mệnh, chọn con đường chính là chọn tương lai". Trên đường đời, đừng cố chấp đi sai hướng rồi tự đẩy mình vào ngõ cụt.

Chấp niệm quá mức là ám ảnh, và ám ảnh là liều thuốc độc: Sống ở đời, kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt
0 Bình luận

Câu chuyện về 3 cách sống của Trang Tử thông qua hình ảnh 3 con cá chính là bài học cuộc sống sâu sắc, nếu bạn thấu hiểu được thì cuộc đời tự nhiên an yên, tự tại, hanh thông.

Cuộc đời bạn sẽ tự nhiên hanh thông nếu hiểu được bài học từ 3 con cá của Trang Tử
0 Bình luận

Hãy tin rằng, bạn có quyền sống một cuộc đời tốt đẹp hơn và chỉ khi cánh cửa trước mặt đóng lại thì cách cửa khác mở ra, đó là điều cần thiết để bạn đón cơ hội mới. Đừng quá muộn phiền, hãy chấp nhận quy luật tự nhiên. 

Trang Tử không khóc vợ - Câu chuyện giúp bạn hiểu ra chân lý 'mọi thứ rồi sẽ tốt đẹp lên'
0 Bình luận

PC Right 1 GIF

Bài mới

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo cũng chớ ăn lươn trông trăng”, vì sao?

Người xưa căn dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, thoạt nghe ta dễ nghĩ đây chỉ là một kinh nghiệm ăn uống dân gian, nhưng kỳ thực, đó là lời nhắc nhở con cháu về cái gốc làm người, về phẩm giá và sự cẩn trọng trước những thứ dễ dàng mà nguy hiểm.

Hải An
Hải An 2 ngày trước
Người xưa nói: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”

Người xưa có câu: “Mưu sự không có chủ kiến ắt lâm vào cảnh khốn đốn, làm việc không có chuẩn bị tất xôi hỏng bỏng không”. Chỉ một lời răn nhưng là tinh hoa đúc kết từ bao đời, nhấn mạnh hai yếu tố cốt lõi của mọi thành công là chủ kiến và sự chuẩn bị.

Hải An
Hải An 27/07
“Xử đẹp” con riêng của chồng – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Ông nắm tay bà, những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt. Ông cám ơn bà nhiều lắm! Cảm ơn cách “xử đẹp” của bà suốt hơn 20 năm qua để gia đình được vẹn tròn, êm ấm.

Hải An
Hải An 26/07
Cổ nhân răn dạy: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”, càng ngẫm càng thấm!

Cổ nhân nói: “Không thể nói chuyện biển cả với con ếch ngồi đáy giếng, chẳng thể bàn về băng tuyết với lũ côn trùng mùa hè”. Chỉ một câu nói đơn giản nhưng ẩn sâu là lời cảnh tỉnh sâu sắc về nhận thức, tầm nhìn và giới hạn tư duy của con người.

Thanh Tú
Thanh Tú 25/07
Cụ Cự “góa con” – Câu chuyện nhân văn xúc động

Nhìn 5 người con của cụ Cự ai cũng giỏi giang, thành đạt, mọi người trong làng ai nấy đều ngưỡng mộ, nghĩ rằng kiểu gì tuổi già của cụ cũng được hưởng phúc.

Hải An
Hải An 24/07
Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau”, càng ngẫm càng thấm!

Triết gia Trang Tử nói: “Bi ai lớn nhất của đời người là chết về tâm tưởng, còn cái chết về thể xác chỉ xếp sau". Đó không chỉ là một nhận định triết lý, mà còn là một hồi chuông tỉnh thức giữa cuộc sống hiện đại đang ngày một rối ren, hối hả và rệu rã từ bên trong.

'Con lớn mà không trông em cho bố mẹ' - Câu chuyện đáng suy ngẫm

"Con lớn mà không trông em cho bố mẹ", lời mẹ trách sau khi em tôi ra đi mãi mãi ở tuổi 11. Lời nói ấy như nhát dao xoáy vào tim, theo tôi suốt cả cuộc đời...

Hải An
Hải An 22/07
Người xưa căn dặn: Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết.

Người xưa nói "Muốn biết một người có phúc hay không, chỉ cần nhìn “miệng” là biết". Nghe tưởng đơn giản, nhưng càng ngẫm càng thấy thâm sâu.

Thanh Tú
Thanh Tú 18/07
Yên ổn tuổi già – Câu chuyện đáng suy ngẫm

Nhìn cảnh con dâu xa lánh mẹ chồng, con trai cũng theo vợ không bênh vực mẹ một lời tôi chán nản xót thương cho tuổi già của chính mình… cả một đời vì con kết quả lại nhận về quả đắng.

Hải An
Hải An 17/07
Người xưa nói: “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái”, có nghĩa là gì?

Người xưa nói “Có tiền buôn Đông, không tiền buôn Thái.” Thoạt nghe tưởng là chuyện mua bán vùng miền, nhưng càng ngẫm, càng thấy câu này là lời dạy khôn ngoan về tư duy thích nghi, biết mình biết người và nghệ thuật xoay chuyển nghịch cảnh bằng sự linh hoạt và nhạy bén.

Hải An
Hải An 16/07
Bản di chúc 'tình người' - Câu chuyện nhân văn cảm động

Trước khi mất, vị doanh nhân đã để lại một bản di chúc thấm đẫm tình người: "Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương trường. Chính họ đã khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh..."

Lão Tử nói: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư”, càng ngẫm càng thấm!

Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử đã để lại một câu nói tưởng như nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cả một thế giới quan sâu xa và một cái nhìn thấu suốt về nhân tình thế thái: “Đạo của Trời lấy chỗ dư bù chỗ thiếu, đạo của Người lấy chỗ thiếu bù chỗ dư.” Càng đọc, càng ngẫm, càng thấy rõ nỗi buồn của người xưa khi chứng kiến sự chênh lệch giữa quy luật hài hòa của tự nhiên và cách hành xử đầy thiên lệch của con ngư

Thanh Tú
Thanh Tú 14/07
Giá trị của người phụ nữ trong gia đình – Câu chuyện nhân văn đáng ngẫm

Người phụ nữ càng có giá trị, càng không so đo với người trong cùng một mái nhà. Bởi họ hiểu rằng, gia đình chính là để yêu thương, không phải để hơn thua.

Hải An
Hải An 13/07
Lão tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”, càng ngẫm càng thấm!

Lão Tử nói: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh”. Người có lòng thiện cao nhất thì như nước. Nước khéo làm lợi cho muôn loài mà không tranh giành với ai. Một lời dạy giản dị, nhưng ẩn chứa minh triết sâu sắc về cách sống hài hòa với vạn vật, thuận theo tự nhiên, và giữ mình khiêm nhường mà vẫn vững mạnh.

Thanh Tú
Thanh Tú 12/07
Cổ nhân nói “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”, càng ngẫm nghĩ, càng thấm thía!

Trong kho tàng triết lý phương Đông, có những câu nói tưởng như ngắn gọn, nhẹ nhàng, nhưng ẩn chứa chiều sâu thâm trầm về nhân sinh. Một trong số đó là câu: “Ngôn nhi đương tri dã, mặc nhi đương diệc tri dã”. Tạm dịch là “Nói đúng lúc là trí, im lặng đúng lúc cũng là trí”.

Hải An
Hải An 11/07
Khóc tấm tức vì thương người nợ tiền – Câu chuyện nhân văn cảm động

Đã bao giờ được trả nợ mà bạn khóc tấm tức vì thương người nợ tiền mình chưa? Mình thì rồi, đó là câu chuyện xảy ra cách đây 2 năm... mỗi lần nhớ lại mình lại càng thấy thương.

Hải An
Hải An 10/07
PC Right 1 GIF
Đề xuất