Đừng là người võ đoán – Câu chuyện nhân văn xúc động

Câu chuyện “Đừng là người võ đoán”

Tôi có một thói quen, nếu không tháp tùng sếp đi tiếp đối tác thì trưa nào cũng chọn quán cơm bụi ngay góc đường để ăn cơm. Quán nhỏ, đúng nghĩa cơm bình dân. Họ tận dụng căn trọ đầu tiên của cả dãy để mở quán kinh doanh. Xe cơm cũng là loại cũ, bà chủ mua lại ở hàng đồng nát, rồi mang về sợ lại, chà rửa bằng xà bông, vậy là có ngay một chiếc xe mới. Món ăn trong quán cũng không có gì quá đặc sắc. Nguyên xe cơm bự chà bá lửa chỉ cố định 6 món mặn, cùng với đồ xào, dưa leo, giá, đảo đi đảo lại 6 ngày trong tuần. Mặn ngọt…cũng tùy bữa và tùy vào tâm trạng của người nấu. Nghe vậy chắc mọi người thắc mắc, không hiểu điểm níu chân tôi lại là gì đúng không?

Quán có rất nhiều tầng lớp đến ghé ăn, nhưng đại đa số là người bình dân. Trong đó, cánh xe ôm công nghệ là nhiều nhất và sặc sỡ nhất, nào là xanh lá, vàng, đỏ, xanh dương,… đủ cả. Quán cũng không thiếu những người bán vé số. Gần đây còn xuất hiện thêm mấy anh kỹ sư người Hàn đang thi công tuyến Metro, trưa trưa cũng lượn lờ vào ăn. Mới đầu mấy ổng cũng chê ỏng chê eo, cứ bảo phải ngồi máy lạnh, cơm văn phòng mới ăn được. Nhưng dần về sau, chắc là “thấm đòn” nên trưa nào cũng dạt ra đây để ăn cơm.

Tôi cũng là nhân viên bình thường, ngày 8 tiếng “mài đít” ở công sở, nên chọn nơi này làm “bãi đáp” cho mình. Cái cuốn hút và gây nhiều thương nhớ ở quán cơm bình dân này chính là cái đời thường của nó. Ngồi nhơi nhơi muỗng cơm chừng 10 phút là ta có thể thu vào tầm mắt đủ “thượng vàng hạ cám”. Thằng nhóc tan học ca sáng, mẹ chở về ngang qua quán thì nhảy xuống mua cơm về ăn trưa. Công nhân tan can, giữa buổi cũng chọn ăn ở quán này. Bà chủ bán cơm cũng là một điểm nhấn nổi bật, mập mập phốp pháp, tôi nghĩ cũng khoảng chừng trên 90 ký lô. Giọng nói thì sang sảng, cường độ âm thanh phát ra khinh khủng đến độ “nói cũng như chửi”, chẳng khác gì nhau. Bình thường chưa đến 11h30 (lúc cao điểm đông khác) thì bả còn “le te” mang cơm ra cho mình. Nhưng tới đúng giờ là ai nấy đều phải sắp hàng tuần tự, tay cầm đĩa cơm trắng chờ đến lượt mình được múc đồ ăn.

Tôi hay chú ý đến một người bạn nhỏ bán vé số quẩn quanh ở đó, trưa nào cũng bắt gặp. Nói cứ loanh quanh, luẩn quẩn, chờ người ta ăn xong thì mới tiến đến mời mua. Có bận tôi cũng mua ủng hộ khá nhiều, tiền bạc xong xuôi tôi mới lấy cớ hỏi thăm: “Thằng em, sao anh chỉ thấy em mời khách lúc họ ăn xong vậy? Không như mấy bà kia, toàn lăng xăng giành bán trước?”

Nó cười tủm tỉm nói: “Dạ, rồi anh có thấy mấy bả bán được không?”

Tôi nghĩ: “Ờ, hình như không được mấy!”

Rồi nó giảng giải cho tôi nhiều “đạo nghĩa” xung quanh công việc tưởng chừng hết sức giản đơn này. Thứ nhất, không mời khách khi người ta chưa ăn xong, vì lúc đó hầu như ai cũng đang đói và quạu, với họ cũng ngại cầm tiền ra tay vì sẽ bị dơ tay. Thứ hai, người ăn ăn không nên mời vì họ đang nhai mà chìa vào mặt giống như “chặn ngang họng” vậy, làm sao người ta nuốt nổi cơm được. Thứ ba, khách ăn xong mới mời là tốt nhất, nhưng cũng phải chờ người ta lau miệng, xỉa răng xong thì hãy mời. Vì lúc đó họ no bụng, tinh thần sẽ thoải mái hơn, dễ dàng móc hầu bao ra nhất.

Tôi ngồi đờ đẫn cả người như cậu học trò say sưa nghe giáo sư giảng bài. Rồi tôi hỏi vặn lại: “Học ở đâu được những thứ này…mà cưng học lớp mấy rồi?”

Thằng bé nói: “Dạ, em cũng thèm đi học lắm nhưng còn mắc đi kiếm ăn nên thôi. Em đi bán nhiều, gặp nhiều kiểu người nên tự rút ra được kinh nghiệm ạ!”

Nghe vậy tôi cười: “Dữ bây!”

Thằng bé cũng cười, lí lắc nói: “Dữ…thì mua ủng hộ em đi!”

Tự nhiên tôi thấy vui vẻ nên móc hầu bao ra để mua thêm một ít vé số nữa. Dù biết là khó lòng mà trúng được nhưng vẫn vui vì “bài học” sâu sắc như thế. Thằng nhóc này quả là một nghệ sĩ đầy lịch lãm trong cuộc đời trần trụi này.

Trưa nay cũng vậy, đang ngồi nhai rạo rạo muỗng cơm thì mắt tôi ngó dác dáo tìm nó. À, nó cũng đang bưng dĩa cơm ngồi ăn ngay gốc cây. Thấy tôi nó cười ranh mãnh. Được một lúc khá lâu, khi tôi đang ngồi nhấp ly trà đá thì bỗng nghe tiếng chửi đông đổng của bà chủ quán cơm. Tiếp sau đó là thằng bạn bán vé số của tôi, nó đang tháo chạy ra ngoài.

Bà ta la toang cả một góc đường: “Trời ơi, thằng kia! Thằng bán vé số kia, mày đứng lại cho tao!”

Hét xong bà ấy đuổi theo, làm ai cũng phải ngừng ngang việc đang làm để nhìn. Người bạn bán vé số nhỏ tháo chạy ra ngoài rồi vướng chân vào cái bàn nhựa nên ngã nhào. Tự dưng “máu gà” trong tôi bừng bừng trỗi dậy, tôi đi tới, che chở cho anh bạn nhỏ: “Nè, chị Thanh, chuyện đâu còn có đó. Nó đói quá mới vào ăn cơm của chị, không có tiền thì tôi trả cho, làm gì mà rượt thằng nhỏ té dữ vậy?”

Vài anh xe ôm gần đó thấy bất bình nên cũng xông ra phụ tôi: “Phải, phải rồi, bao nhiêu tiền mà dữ vậy?”

Mọi người xung quanh cũng ra bênh vực cậu bé bán vé số đen đuổi. Thấy vậy, bà chủ bằng một thái độ hục hặc cất tiếng: “Hừm, thằng kia, sao mày làm thế riết vậy? Tao đã nói bao nhiêu lần rồi, mày như thế nào, nói tao nghe coi?”

Cậu bé sợ sệt, nhìn xung quanh một lượt, rồi từ từ nói nhỏ khiến ai cũng ngỡ ngàng: “Dạ, đĩa cơm 22 ngàn, cô Thanh bán con có 5 ngàn, con ăn xong mấy hôm liền mắc cỡ quá…nên con mới nhét 2 tờ vé số lại dưới đĩa cơm. Cô Thanh không cho con làm vậy, nên mới dí theo bắt cầm lại ạ!”

Ai cũng chưng hửng sau lời nói của thằng bé, đúng là đừng là người võ đoán mà…

Bà Thanh lại cất giọng sang sảng bảo: “Mày khổ mới lăn ra vỉa hè để kiếm sống, tao cũng khổ nhưng khổ ít hơn mày một chút, tao chia sẻ chút hơi ấm với mày…mày đừng có mà phụ lòng tao nữa…nghen!”

Bà ấy vừa dứt câu nói, tôi đã đếm được ít nhất là 5 người đàn ông quanh đó nghẹn ngào nước mắt. Cái cảm giác nhận được sự ấm áp giữa người với người sao mà ấm áp, bình dị mà thiêng liêng quá chừng.

Xong chuyện đám đông giải tán. Tôi mua thêm cho nó hộp cơm nữa, trong hộp có món thịt kho hột vịt, thằng bé lại năn nỉ chị Thanh lất kéo cắt cái hột vịt ra làm đôi. Tôi không hiểu để làm gì. Xong xuôi, nó khoanh tay trước ngực, cúi chào tôi và chị Thanh thiệt lễ phép. Đang loay hoay móc tiền ra, chị Thanh hất hàm cho tôi thấy. Theo cái hất hàm của chị, tôi nhìn qua bên kia đường, dưới cây cột điện nắng đổ chói chang, có một ông lão mù đang ngồi run run với xấp vé số dày cộm. Thằng bé con nhẹ nhàng tháo cái nón vải mình đang đội, đội sang cho ông cụ rồi tay mở hộp cơm, cầm cái muỗng xúc từng ít cơm kê sát vào miệng và đút cho ông ăn. Chị Thanh nhìn tôi lắc đầu ngao ngán: “Đó, thằng em mày thấy hông, nhìn đi…nhiều khi mình còn thua cả đứa con nít đấy!”

Tôi quay lưng đi, không biết nói gì nữa. Cuống họng tôi cứ dâng lên nghèn nghẹn, hai dòng nước mắt cứ vậy chảy ra. Ôi! Khổ đau của một phận người, biết bao nhiêu là đủ…. Và có những chuyện chính mắt thấy tai nghe, mà chưa tìm hiểu ngọn nguồn thì đừng là người võ đoán.

Sài Gòn, những cuộc mưu sinh!    

Xem thêm: Cho đi không cầu nhận lại – Câu chuyện nhân văn xúc động về lòng tốt ở đời