Triết lý dạy con về tiền bạc nghe đến đâu thấm đến đấy của tỷ phú Warren Buffett: "Đừng cho chúng tiền"

Tỷ phú Warren Buffett được xem là nhà đầu tư vĩ đại nhất mọi thời đại. Ông không chỉ nổi tiếng về tài kinh doanh, lãnh đạo mà còn nổi tiếng là người có cuộc sống đạm bạc dù sở hữu khối tài sản khổng lồ. 

Khi đã trở nên giàu có, Warren Buffett vẫn sống trong ngôi nhà ông từng mua có giá 31.500 USD (năm 1958), trước khi trở nên giàu có. Khi đã có nhiều tiền, ông dành phần lớn tài sản cho việc từ thiện thay vì cho con cái thừa kế. 

Warren Buffett nổi tiếng với những câu chuyện truyền cảm hứng, những bài học kinh doanh sâu sắc. Thế nhưng, người ta nể phục ông nhất là cách ông dạy con về trách nhiệm tài chính. Thay vì cho chúng tiền sống trong nhung lụa, ông dạy chúng cách tiết kiệm, kiếm tiền, chi tiêu hợp lý.

Vào năm 1980,  Warren Buffett đã viết một bài báo đăng trên tờ Omaha Word-Herald. Trong bài viết ông nói, những người có nhiều tài sản, như ông chẳng hạn, cần phải đóng góp cho xã hội. Với tư tưởng cùng tư duy độc lập, logic, ông rất công bằng trong các mối quan hệ.

Ông có một người anh em lái xe taxi, một người cháu chơi trong 1 ban nhạc Jazz. Một số họ cũng có sở hữu cổ phiếu của của Berkshire, nhưng Buffett tránh không bao giờ cho họ một sự ưu đãi hay cố vấn nào. Ông cảm thấy các mối quan hệ trong gia đình sẽ không bao giờ bị méo mó bởi sự lệ thuộc vào tài chính.

Sau này khi có con, ông cũng áp dụng tư duy này vào cách dạy con. Hơn ai hết, ông mong muốn những đứa con của mình có cuộc sống bình thường, tự lập. Bởi ông thành công nhờ chính năng lực và đôi chân của mình. Vì thế ông không hỗ trợ con cái về mặt tài chính.

Buffett từng tiết lộ rằng, ông sợ mình sẽ làm hư con khi cho chúng nhiều tiền. Vì thế, ông thậm chí không cho chúng những gì mà con cái của một gia đình khá giả bình thường cũng đương nhiên được nhận.

Buffett từng chia sẻ, ông khởi nghiệp bằng việc kinh doanh nhỏ. Lên 6 tuổi, cậu bé Buffett mua một lốc 6 lon Coca-Cola với giá 25 cent và bán với giá 5 cent mỗi lon. Ngoài ra ông còn giao báo và kẹo cao su đến từng nhà để nhận tiền công.

"Cha tôi là nguồn cảm hứng lớn nhất của tôi. Từ khi còn nhỏ, tôi đã sớm học được từ ông ấy những thói quen đúng đắn. Tiết kiệm là một bài học quan trọng cha đã dạy tôi", Buffett nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC vào năm 2013.

Khi được hỏi về điều gì là sai lầm lớn nhất của cha mẹ thường mắc phải khi dạy con cái về tiền bạc, vị tỷ phú trả lời: "Đôi khi, cha mẹ đợi con cái của họ đến tuổi thiếu niên mới bắt đầu nói với con về chuyện quản lý tiền bạc. Trong khi đó, họ có thể bắt đầu việc này khi con họ còn học mẫu giáo".

Cũng theo Buffett, hầu hết các bậc cha mẹ hiểu được tầm quan trọng của việc dạy con về tiền bạc và làm thế nào để quản lý tiền bạc. Song trên thực tế, sự khác biệt lớn giữa "biết" và "hành động".

Nhận định của vị tỷ phú này hoàn toàn có cơ sở. Một khảo sát năm 2018 của T. Rowe Price đã thu thập câu trả lời của 1.014 người cha mẹ (có con trong độ tuổi 8-14) và hơn 1.000 người trẻ trưởng thành (từ 18-24 tuổi). Kết quả chỉ ra, chỉ 4% cha mẹ họ bắt đầu nói chuyện về chủ đề tài chính với con trước khi con 5 tuổi. 30% cha mẹ bắt đầu dạy con cái về tiền khi con đã 15 tuổi hoặc lớn hơn. 14% cho biết họ không bao giờ dạy con về vấn đề này.

"Không bao giờ là quá sớm cả", ông Buffett nói. "Dù đó là dạy con về giá trị của một đồng USD, sự khác biệt giữa những thứ cần phải mua và những thứ muốn mua, hay giá trị của việc tích lũy tiền bạc. Tất cả những khái niệm này đều là những thứ mà mọi trẻ em đều gặp khi còn rất nhỏ tuổi. Bởi vậy, cách tốt nhất là giúp chúng hiểu được những khái niệm đó".

Khi nhóm Graham tranh luận về việc thừa kế tài sản cho con bao nhiêu là hợp lý thì Buffett nói rằng, vài trăm nghìn đô là đủ. Điều này khiến hầu hết các triệu phú "sốc". Rất nhiều người trong số đó đã phản đối quan điểm của Buffett.

Song Buffett không quá bận tâm, ông muốn dạy con theo cách của mình. Mặc dù không cho con nhiều tiền song ông luôn là người cha khoan dung và là tấm gương sáng cho các con. Ông cổ vũ các con làm theo thần tượng mà chúng ngưỡng mộ và không bao giờ trách khi chúng thất bại. Ông ủng hộ con cái chạy theo đam mê của chúng dù việc đó có mang lại giá trị kinh tế hay không.

Ông từng nói: "Hãy cho chúng (các con) vừa đủ để chúng có thể làm bất cứ điều gì chúng muốn, nhưng không quá nhiều để chúng chẳng muốn làm gì cả”. Ông tin tưởng các con mình và ông cho rằng, đó là nền tảng tốt để chúng phát triển.

Nếu con của các vị tỷ phú khác học trường tư, có chất lượng tốt hàng đầu thế giới thì Buffett cho con học trường công (những ngôi trường được chính phủ tài trợ phí). Thậm chí, suốt thời niên thiếu, các con ông đều phải đi làm thêm kiếm tiền tiêu vặt trong kỳ nghỉ hè. Các con không biết ông là một vị tỷ phú giàu có. Peter - con trai út của ông chỉ biết điều đó khi đọc một tờ tạp chí đăng tin về cha mình. Susie - con trưởng của Buffett thì nghĩ ông chỉ là một người thợ lắp đặt hệ thống báo trộm trong nhà vì ông hiếm khi ra ngoài. 

Buffett luôn kiềm chế để không phô trương thanh thế, tài sản của mình trước con cái. Với ông, con cái thành công bằng năng lực của bản thân là điều quan trọng nhất. 

Và ông đã thành công với cách dạy con này. Susie là người mẹ của hai đứa con và có chồng làm nghề luật sư. Đôi khi cô còn là người thư ký, hỗ trợ đắc lực cho cha Buffett. Howie - người con trai thứ hai là giám đốc điều hành của tập đoàn Archer Danniels Midland, được phục vụ việc đi lại bằng cả máy bay phản lực. Anh còn sở hữu trang trại để theo đuổi và thỏa mãn niềm đam mê trồng trọt.

Trong khi đó, Peter có một sự nghiệp vững chắc trong ngành giải trí âm nhạc. Anh và vợ, từng bước một đã xây dựng được một công ty sản xuất nhạc có tên là Independent Sound ở San Francisco.

Tỷ phú Nhật Bản Inamori Kazuo: 4 thứ người nghèo rất hay lãng phí