Người đàn ông "không chân" Nguyễn Việt Hoài: "Khuyết tật chỉ là bất tiện chứ không phải bất hạnh"

Tai nạn năm 7 tuổi đã biến anh Nguyễn Việt Hoài thành người khuyết tật. Anh bị liệt nửa người, phải ngồi xe lăn. Thế nhưng, tai nạn này không thể dập tắt được sự hiếu động của Việt Hoài. Anh luôn là thủ lĩnh ý tưởng của đám trẻ con trong khu tập thể gần chân cầu Chương Dương. 

Thấy người ta phá bỏ công trình cũ, anh Việt Hoài liền rủ ngay đám trẻ đi đẽo gạch mang về bán lại lấy tiền mua bánh kẹo. Không chạy nhảy được bằng đôi chân, Việt Hoài vẫn có thể đẽo vữa, xếp lên xe lăn lắc tay, chuyển đến nơi "tập kết".

Ngày đó, trẻ con còn có trò chọi cá, người thu mất luôn con cá cho người thắng. Việt Hoài cũng luyện chọi cá để đánh thắng thật nhiều. Sau đó luyện lại đám cá thua cuộc và đem bán cho đám trẻ con trong xóm để lấy tiền mua mới. 

"Chúng nó chơi quay, chọi gà, chọi cá... Tôi cũng chơi. Tôi chẳng thấy mình khác biệt khi đứng cạnh bạn bè", anh kể.

Ở bên ngoài, Việt Hoài rất hiếu động nhưng về nhà lại như trở thành con người khác, phụ thuộc hoàn toàn vào bố mẹ và anh trai. Đến năm 14 tuổi, Việt Hoài ở nhà một mình, trời nóng như đổ lửa, muốn đi tắm mà không có ai hỗ trợ. Lúc này, anh chợt nghĩ, nếu mai này bố mẹ mất, các anh đi làm thì biết dựa vào ai.

Và với dòng suy nghĩ đó, Việt Hoài tự đẩy bánh xe lăn vào nhà tắm, cố chống tay, nâng cơ thể sang ghế. Nhưng lần đầu "sống tự lập" đương nhiên bỡ ngỡ và bị ngã là điều rất bình thường. Sau khoảng 1 tiếng trầy trật dưới nền gạch, anh nghĩ ra cách úp ngược chậu tắm làm bậc thang, nhấc người từ mặt chậu lên ghế. Và sau này, dù người thân chạy đến giúp đỡ, anh cũng gạt đi, luôn cố gắng tự làm mọi việc. Sau hàng chục lần ngã tím người, Việt Hoài đã có thể tự chủ động trong sinh hoạt.

Vì Việt Hoài sức khỏe yếu nên cả nhà ai nấy đều thương. Anh trai tặng Việt Hoài một bộ máy tính sau tháng đầu đi làm. Chàng trai trẻ khi ấy học đánh máy tính, chỉnh sửa ảnh rồi mở dịch vụ này ngay tại nhà để kiếm thêm thu nhập.

Năm 18 tuổi, Việt Hoài cùng 2 người bạn thân mở cửa hàng dịch vụ photocopy ở đường Nguyễn Chí Thanh. Làm được hơn hai năm, cả ba phải thanh lý cửa hàng do không tìm được tiếng nói chung.

Lần đầu thất bại trong kinh doanh thường người ta sẽ nản trí, mất khá nhiều thời gian để bình ổn lại, nhưng Việt Hoài lại khác, anh rất bình tĩnh. Có lẽ sống trong nghịch cảnh quá lâu nên anh không còn cảm thấy bị sốc trước những biến cố. Việt Hoài tiếp tục tìm kiếm đường đi mới cho mình.

Một lần anh tình cờ đọc được về công nghệ đúc hàng rào bê tông của Nga, không cần xây móng như tường gạch, dựng rất nhanh, tiết kiệm chi phí. Cảm thấy đây là nghề có tiềm năng, Việt Hoài lại gọi thêm bạn bè hùn  vốn đầu tư. Tuy ngồi xe lăn nhưng anh rất hay đến các công trình khảo sát, thương thảo hợp đầu với các chủ đầu tư. Công việc cũng vì thế mà thuận lợi, Việt Hoài có tiền tỷ trong tay.

Khi đã có vốn liêng trong tay, Việt Hoài chợt nhận ra, không phải người khuyết tật nào cũng làm chủ cuộc đời được như anh. Gia đình, xã hội mặc định người khuyết tật là nhóm người yếu thế, ăn bán, làm họ tin rằng mình vô dụng. Việt Hoài muốn thay đổi điều đó và anh bắt đầu hành trình tìm cách giúp đỡ người khuyết tật để họ học được cách sống tự lập.

Đúng thời điểm đó, anh biết một nhóm người câm điếc được dạy nghề may, nhưng không tìm được việc làm. Việt Hoài tập hợp họ lại, bàn với hai người bạn khác cùng góp vốn, thành lập doanh nghiệp xã hội chuyên làm các sản phẩm thủ công như thú ngồi bông, tạp dề, găng tay, nệm salon... Vào năm 2013, doanh nghiệp xã hội của anh ra đời.

"Tôi mang hàng đi chào bán, có người hỏi 'anh cần bao nhiêu, tôi hỗ trợ' vì thấy tôi ngồi xe lăn nên nghĩ muốn đến 'xin tiền'. Tôi khẳng định muốn hợp tác dựa trên chất lượng sản phẩm", anh nói.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của ông chủ "không chân" đã mang về đơn hàng đầu tiên là 300 con thú nhồi bông. Nhưng trong hơn 2 tháng, 9 nhân viên không thể giao đủ số hàng như trong hợp đồng. Sau lần mất điểm này, Việt Hoài bỏ luôn công việc xây dựng, chuyên tâm vào công ty mới thành lập.

Anh đẩy xe lăn xuống tận xưởng làm cùng nhân viên. Thấy họ nhồi bông bằng que bình thường, anh liền nảy ra sáng kiến dùng que chữ V để nhồi được nhiều bông hơn. Anh còn xây dựng quy trình sản xuất theo từng bước một. Anh đánh số, dán nhãn từng laoij vải, từng chất liệu sản phẩm để nhân viên giao tiếp bằng ngôn ngữ ký hiệu dễ hiểu. Năm nay, 1.000 đơn hàng, 24 nhân viên hoàn thiện chỉ trong sáu ngày.

Chưa dừng lại, Việt Hoài còn mở thêm tour trải nghiệm cho học sinh, sinh viên, khách nước ngoài để thay đổi nhận thức về người khuyết tật. Ở đây các bạn trẻ thường tập điều khiển xe lăn trên các bậc thang, mặc áo bằng một tay, mặc quần mà không co duỗi khớp chân... "Tôi muốn người trẻ hiểu rằng người khuyết tật rất khó khăn, nhưng cũng rất giỏi đối diện và vượt qua nghịch cảnh", anh nói.

"Tiếp xúc và làm việc với anh Hoài, tôi quên mất anh ấy là người khuyết tật. Anh dày dặn kinh nghiệm thương trường và đầu đầy ý tưởng", anh Kiều Tuấn, một stylist đã 5 năm làm tư vấn sản phẩm cho công ty của Phạm Việt Hoài nói.

Sau 8 năm lập nghiệp công ty đã có gần 30 nhân viên, trong đó 24 công nhân là người câm điếc. Những nhân viên khuyết tật của anh Việt Hoài được làm việc một cách bài bản,  năng suất chẳng kém gì những người bình thường.

Chị Lê Vân (27 tuổi) - công nhân thế hệ đầu của doanh nghiệp cho biết, kể từ khi vào làm việc với những người khuyết tật giống mình nên thấy tự tin hẳn lên. "Anh Hoài là gương sống để bọn em học cách làm chủ cuộc đời. Em không còn nghĩ mình là kẻ vô dụng, ăn bám nữa", cô gái nói.

Đứng sau sự thành công của "người đàn ông không chân" Nguyễn Việt Hoài không thể không nhắc đến người phụ nữ "quyền lực" - vợ anh - chị Bùi Minh Tâm. Anh chị kết hôn sau 10 năm yêu nhau trong sự cấm đoán của bố mẹ. 

"Khi bên anh, tôi không thấy mình thiệt thòi, cũng không thấy anh khác biệt", chị Tâm nói. Với vợ con, anh là một nguồn năng lượng dồi dào và niềm lạc quan lớn. Lúc chị sinh con, nhìn anh Hoài ngồi xe lăn mà lau nhà, nấu cơm... nhoay nhoáy, mẹ chị mới yên tâm con mình không khổ.

Giờ đây, anh Việt Hoài đang có cuộc sống hạnh phúc bên gia đình nhỏ và các cộng sự. "Con người không cần hoàn hảo về hình thức, chỉ cần tâm hồn không khuyết tật, trái tim luôn khát khao và ý chí mạnh mẽ, lối rẽ nào rồi cũng sẽ đưa đến thành công", anh nói.

Xem thêm: Thông điệp truyền cảm hứng từ câu chuyện tình yêu và nghị lực phi thường của nghệ sĩ múa không chân